BİR OSMANLI ROMANI MADMAZEL ANJEL VE OSMANLI ERMENİLERİNE DAİR ÖRTÜK İLETİLER

Bu çalışmada İrfan adlı yazar tarafından kaleme alınan ve 1912’de yayımlanan Madmazel Anjel adlı roman incelenmiştir. Roman; kurgusu, konusu ve barındırdığı örtük iletiler göz önüne alındığında “Türk Tarihinde Ermeni Meselesi” açısından dikkate değer bir öneme sahiptir. Romanın başkişisi Sitrak isminde bir Ermeni gencidir. Bu genç merkeze alınarak kurgulanan ve yaklaşık otuz yıllık zamana yayılan aşk acısı, romanın temel/görünür konusudur. Fakat arka planda Ermeni vatandaşlar ile Osmanlı Devleti arasında giderek çıkmaza giren ilişkiler ve II. Meşrutiyet’in ilanıyla gelen hürriyet gündeme taşınmıştır. Böylelikle kurgu itibariyle gerekli görülen yerlerde örtük iletiler üzerinden Ermenilere bir Türk yazarın -İrfan’ın- mesajları gönderilmiştir. Romanın yayım tarihinin, 1915’te yaşanan “Ermeni Tehciri”nden üç yıl öncesine denk gelmesi de eseri Türk edebiyatı araştırmalarıyla ilgili olarak daha önemli ve değerli kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türk edebiyatı, Türk romanı, Türk romanında ermeniler

PDF

___

ÇİTÇİ, Sinan (2013), İkdam Gazetesi’nin Sistematik İndeksi (1904-1913), Akademi Titiz Yayınları, İstanbul.GÜNDÜZ, Osman. (2013), İkinci Meşrutiyet Romanı 1908-19018 Yapısal ve Tematik İnceleme, Dergâh Yayınları, İstanbul.İrfan (1330), Madmazel Anjel, Cemiyet Kütüphanesi.KOÇAK, Ahmet. (2016), “Osmanlı Türk Toplumunun Modernleşmesinde Yeni Bir Model: Avrupalı Mürebbiyeler”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.40, s. 59-71. Mehmet Bahaeddin (1997). Yeni Türkçe Lügat, Akçağ Yayınları, Ankara.SAZYEK, Hakan (2013), Roman Terimleri Sözlüğü, Hece Yayınları, Ankara.SELVİ, Haluk (2006), “Ermeni Çete Faaliyetleri: 1900-1918”, Türk-Ermeni İlişkilerinin Gelişimi ve 1915 Olayları Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, (Haz. Hale Şıvgın), Gazi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, Ankara.TAN, Murat (2014). Edebî Eserde İktidar Mücadelesi (1896-1923), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.Yeni İkdam, Nu: 668, 18 Kânunusani 1912, s. 5