İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin atasözleri ve deyimleri algılama düzeyi

Bu çalışmada ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin atasözleri ve deyimleri algılama düzeyleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Atasözleri ve deyimler kavramları, mecaz yoluyla anlatım özelliği ve özgünlüğü içinde belirten kalıplaşmış kelime öbekleri ya da cümlelerdir. Atasözleri ve deyimleri yerli yerinde kullanmak, bir dili iyi ve doğru konuşup yazabilmek için şarttır. Atasözleri ve deyimler, yazıya canlılık, incelik ve çekicilik kazandırır. Daha çok soyut ve mecaz anlam içeren atasözü ve deyimlerin 5. sınıftan itibaren doğru olarak algılanabilmesi gerekir. Türkçe, atasözleri ve deyimler açısından kendine özgü nitelikler taşır. Atasözleri ve deyimlerin öğretilmesi bir dilin mekanik olmayan kültürel kısmını oluşturur. Atasözleri ve deyimler aracılığıyla bir dil, kendi başına bir kültürel aktarım da yapar. Bu yüzden millî kültürümüzün korunması için atasözleri ve deyimlerimizin öğrencilere doğru öğretilmesi çok önemlidir. İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin ana dili yeterliliklerinin göstergesi olarak dört temel dil becerilerine yönelik yapacakları bütün etkinliklerde atasözleri ve deyimleri yerli yerinde kullanabilmesi ve algılayabilmesi gerekir. Bu gereklilikten hareketle araştırmacı tarafından geliştirilen Atasözleri ve Deyimleri Algılama Testi uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlardan hareketle ilköğretim I. kademe öğrencilerinin dil becerilerinin gelişiminde (okuma, dinleme, konuşma ve yazma) atasözleri ve deyimlerin kullanılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

The primary school 5th grade students' level of the perception of proverbs and idioms

In this study, the primary school fifth grade students’ level of understanding proverbs and idioms were studied. Proverbs and idioms are stereotype phrases group or sentences which are used in metaphoric expressions. They are authentic in character. To be competent in a language, proverbs and idioms should be used proverbs accordingly. Proverbs and idioms gain vitality, elegance and charm in writing. After the fifth grade, students are expected to understand metaphoric proverbs and idioms accurately. Turkish language has its own qualitative features in terms of proverbs and idiom. Teaching proverbs and idioms in a language’ can be regarded as the unmechanic part of the culture. Through a language, proverbs and idioms make a cultural transmission, too. In this case, in order to preserve our national culture, proverbs and idioms are to be taught to the students accurately, which is very important. It is necessary for the primary school fifth grade students’ to be competent in their native language proficiencies in four language skills in all events to be able to use in place of proverbs, idioms and must be able to detect. For checking the level of understanding of proverbs and idioms of the students a test was administer on a group of students. When the results are evaluated, some recommendations are made for the betterment of learning proverbs and idioms at the primary school students in reading, listening, speaking writing.

PDF

___

AKBAŞ, O. (2008), “Sosyal Bilgilerde Değer ve Öğretimi”, Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi, (Editörler: Bayram Tay-Adem Öcal), Pegem A Akademi, Ankara.
AKSOY, Ö. A. (1968), Atasözleri ve deyimler (El Kitabı), A.Ü. Basımevi, Ankara.
AKSOY, Ö. A. (1984), Atasözleri Ve Deyimler Sözlüğü 1, Atasözleri Sözlüğü, TDK, Ankara.
AKSAN D. (1982), Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, C. 3. Ankara.
AKSAN D. (2002), Anadilimizin Söz Denizinde, Bilgi Yayınevi, Ankara.
ALKAYA, E. (2006), “Dil ve Söz Bağlamında Kırım Karay Türklerinin Atasözleri” Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S. 20, 2006/1, s. 89-99.
BALTACIOĞLU, İ. H. (1994), Türke Doğru, AKM Yayınları, Ankara.
BAYRAKTAR, N.-YAŞLAR Ö. F. (2005), “İlköğretim Birinci Kademe 5. Sınıfta Deyim Öğretimine İlişkin Uygulamalar Ve Deyim Öğretimine İlişkin Yeni Bir Yaklaşım” Dil Dergisi, S. 127, s. 7-19.
HATİPOĞLU, V. (1972), Türkçenin Sözdizimi, Türk Dil Kurumu, Ankara.
HAMİDOV, H. (2002), “Türkçede İnsan İlişkileriyle İlgili Deyimler”, Türk Dili Dergisi, S. 610, Ekim 2002, Ankara, s. 831-835
HENGİRMEN, M. (1995), Deyimler Sözlüğü (1000 Temel Deyim), Engin Yayınları, Ankara.
KARA, A.-KAYABAŞI, A.-ALKAYIŞ, M. F. (2005), İlköğretimde Kullanılan Deyimlere İlişkin Bir Araştırma, 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 28-30 Eylül 2005, Denizli.
KAVCAR, C. (1996), “Anadili Eğitimi” Ana Dili Dergisi, (1).
ÖGEL, B. (2000), Türk Kültür Tarihine Giriş, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
ÖZBAY, M. (2002), “Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi”, Türk Dili, (602), s. 112-120.
ÖZBAY, M. ve MELANLIOĞLU D. (2009), Türkçe Eğitiminde Deyimlerin Öğretme Ve Öğrenme Süreci Bakımından Değerlendirilmesi, Millî Eğitim. S. 181.
PALA, İ. (2001), İki Dirhem Bir Çekirdek Hikâyeleriyle Deyimlerimiz, Babıâli Kültür, İstanbul: Yayınları,
TDK (2005), Türkçe Sözlük Türk Dil Kurumu, Ankara.