Günümüzde doğal kaynaklar, sonsuz insan ihtiyaçları ve artan nüfus karşısında yetersiz kalmaktadır. Kıt kaynaklarınbaşında gelen arazilerin doğal ortam potansiyeline uygun olarak kullanılması ve planlanması gerekmektedir. Bu çalışmaSamsun ili Merkez ilçesine ait yaklaşık 341 km2 alanda yürütülmüştür. Çalışma alanı 41° 25‟ 52”-41° 12‟ 22” kuzeyenlemleri ve 36° 09‟ 52”-36° 24‟ 31” doğu boylamları arasında yer almaktadır. Seçilen çalışma alanının uydu görüntüsü vecoğrafi bilgi sistemi kullanılarak arazi kullanım etkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Samsun İl Envanter raporundaki1984 yılı arşiv verileri, topoğrafik haritalar ve 2005-2011 yılı ASTER uydusu görüntüleri temel kartografik materyal olarakkullanılmıştır. Sınıflama işleminin yapılabilmesi için ENVI 5.0v programında kontrolsüz sınıflama yapılarak dört ana araziörtüsü ve arazi kullanım sınıf oluşturulmuş, oluşturulan sınıfların kontrolü ve tespiti amacıyla arazi çalışması yapılmış vekontrollü sınıflama sonucunda tarım, mera, orman ve tarım dışı alanlar olarak tanımlanmıştır. Arazi kullanım etkinliğininbelirlenmesi için analog veriler sayısallaştırılmış ve CBS veri tabanına aktarılmıştır. 1984 yılına ait arazi kullanım türleri veçalışma alanı arazilerini tanımlayan arazi kullanım kabiliyet sınıflama haritaları CBS‟de raster formatına dönüştürülmüştür.1984 yılı arazi kullanım türleri ile 2005 ve 2011 yılı uydu görüntüsü kullanılarak belirlenen arazi kullanım türleri arazikullanım kabiliyet sınıfları ile kıyaslanmıştır. Bu kıyaslama sonucunda I., II. ve III. sınıf tarım arazilerinde şehirleşme v eamaç dışı kullanımın arttığı görülmektedir. 1984 yılında 24313.76 ha olan tarım arazisi, 2005 yılında 10120.96 hektara ve2011 yılında da 6960.69 hektara gerilemiştir. Buna karşılık tarım dışı arazisi ise 1984 yılında 1893.36 hektardan 2005yılında 6301.662 hektara 2011 yılında ise 7917.737 hektara yükselmiştir. Ayrıca, bu çalışma geniş alanların arazi kullanımıve arazi örtü değişiminin belirlemesi ve kullanım eğilimlerinin izlenmesinde, uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sitemlerinindoğru ve hızlı veri üretmeleri açısından önemli rolleri olduğunu göstermiştir.

In our day natural resources fall short against endless human needs and increasing population. It is required for lands which are the leading natural resources to be used and planned according to natural environment potential. This study was conducted in Central district of Samsun province covered about 341 km2 and located between the latitudes 41° 25‟ 52”41° 12‟ 22” to 41° 42‟ 34” to north and longitudes 36° 09‟ 52”-36° 24‟ 31” east. Determination of land use efficiency of district selected for this study using satellite image and GIS was aimed. For this purpose the data of General Directorate of Rural Services which belongs to 1984 year, ASTER satellite images which belongs to 2005 and 2011 years and topographic maps were used. For performing calculations in ENVI 5.0v software unclassified classification applied and four main classes were formed. For determining the unclassified classes as classified the field work applied. The result of the classification forest, pasture, farm lands and non agricultural areas were determined as land use-land covers. For determining land use efficiency analog data were digitized and transferred to GIS database. Land use types and land use capability classes of 1984 year converted raster data by using GIS. Land use types of 1993, land use types of 2005 and 2011 and land use capability classes were compared. As the result of the comparison urbanization and unintended use increased in I., II. and III. class lands. In 1984 agricultural land has 24313.76 ha while, this amount decreased to 10120.96 ha in 2005 and 6960.69 ha in 2011. On the other hand, while non-agricultural area was 1893.36 in 1984, this area increased to 6301.66 ha in 2005 and 7917.73 ha in 2011. In addition, this study showed that to determine and to monitory for large areas‟ land cover and land use trend, remote sensing and geographic information system techniques have important role to generate accoriance and fast data