Mustafa KİBAR, Ayhan YILMAZ, Galip BAKIR

Sıcaklık Nem İndeks Değerlerinin Süt Sığırcılığı Açısından Değerlendirilmesi: Siirt İli Örneği

Türkiye bulunduğu coğrafi konum itibariyle dört mevsimin birlikte yaşandığı, ılıman iklime sahip bir ülkedir. Yaz aylarındaki (Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül) günlük ortalama sıcaklık değerleri 25 oC’nin üzerine çıkabilmektedir. Özellikle nem oranının yüksek olduğu Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde, ayrıca sıcaklığın çok yüksek olduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bütün canlılar ısı stresine maruz kalabilmektedir. Hayvansal üretim bakımından değerlendirildiğinde, ısı stresi bu bölgelerde yetiştirilen süt ineklerinde önemli verim kayıplarına neden olabilmektedir. Isı stresini belirlemede ve değerlendirmede bazı ölçütler kullanılmakla birlikte en yaygın kullanılan parametre sıcaklık-nem indeksi değeridir. Siirt ili ve ilçeleri için sıcaklık nem indeksi değerlerini saptamak için Siirt Meteoroloji Müdürlüğü ile ilçelerdeki meteoroloji istasyonlarının verilerinden yararlanılmıştır. Buna göre Siirt Merkez, Pervari, Baykan, Kurtalan, Şirvan ve Eruh ilçelerine ilişkin sıcaklık nem indeksi değerleri sırasıyla 72.43, 67.64, 71.80, 72.34, 71.67 ve 68.87 olarak bulunmuştur. Çalışmada Siirt il merkezi ile ilçelerinde Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında sıcaklık nem indeks değerlerinin eşik değeri olarak bildirilen 65 veya 72 değerlerinin üzerine çıktığı saptanmıştır. Ancak ısı stresi açısından istatistiki olarak Pervari ve Eruh ilçelerinin diğer ilçelere oranla süt sığırcılığına daha uygun olduğu anlaşılmıştır (p<0.05). Sonuç olarak, Siirt koşullarında sürdürülebilir bir süt sığırcılığı için ısı stresinin ortaya çıktığı zamanlarda yeterli serinletme sistemlerinin kullanılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sıcaklık nem indeksi, sıcaklık stresi, süt sığırcılığı

Evaluation of Temperature-Humidity Index Values on Dairy Cattle Farming: The Case of Siirt Province

Turkey is a country with mild climate where four seasons coexist due to its geographical location. Daily average temperature values in summer months (June, July, August, September) can exceed 25 °C. All living organisms can be exposed to heat stress, especially in the Mediterranean and Aegean regions where the humidity and in Southeastern Anatolian Regions where temperature is very high. When assessed for animal production, heat stress can cause significant yield losses in dairy cattle grown in these regions. While some criteria are used to determine and evaluate heat stress, the most commonly used parameter is temperature-humidity index (THI) value. Data obtained from the Siirt meteorology department and from the meteorological stations in the districts were used to determine the temperature humidity index values for Siirt provinces and districts. According to this, temperature humidity index values of Siirt Merkez, Pervari, Baykan, Kurtalan, Şirvan and Eruh districts were 72.43, 67.64, 71.80, 72.34, 71.67 and 68.87, respectively. In the study, the temperature-humidity index values of Siirt province and its districts exceeded 65 or 72 threshold values in June, July, August, and September. However, in terms of heat stress, it is understood that Pervari and Eruh districts are statistically (p<0.05) more suitable for dairy cattle farming than other districts. As a result, in Siirt conditions, adequate cooling systems must be used at times when heat stress occurs for a sustainable dairy cattle farming.

Keywords:

Temperature-Humidity Index, heat stress, dairy cattle farming,

PDF

___

Akyüz, A., Boyacı, S., Çaylı, A., 2010. Determination of critical period for dairy cows using temperature humidity index. Journal of Animal and Veterinary Advances, 9(13): 1824-1827.
Anonim, 2015. Siirt İli 2014 Çevre Durum Raporu. T.C. Siirt Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Siirt.
Anonim, 2017. Hayvancılık İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. (https://biruni.tuik.gov.tr/ hayvancilikapp/hayvancilik.zul) (Erişim tarihi: 14.02.2017).
Anonymous, 2015. SAS/STAT Software: Hangen and Enhanced. SAS InsInc, USA.
Anonymous, 2017. NASA Prediction of Worldwide Energy Resource (POWER) (https://power.larc.nasa. gov/cgi-bin/hirestimeser.cgi) (Erişim tarihi: 03.01. 2017).
Beede, D.K., Collier, R.J., 1986. Potential nutritional strategies for intensively managed cattle during thermal stress. Journal of Animal Science, 62(2): 543-554.
Bouraoui, R., Lahmar, M., Majdoub, A., Djemali, M., Belyea, R., 2002. The relationship of temperature-humidity index with milk production of dairy cows in a Mediterranean climate. Animal Research, 51(6): 479-491.
Collier, R.J., Beede, D.K., Thatcher, W.W., Israel, L.A., Wilcox, C.J., 1982. Influences of environment and its modification on dairy animal health and production. Journal of Dairy Science, 65(11): 2213-2227.
DuPreez, J.H., Hatting, P.J., Giesecke, W.H., Eisenberg, B.E., 1990. Heat stress in dairy cattle and other livestock under Southern African conditions. III. Monthly temperature-humidity index mean values and their significance in the performance of dairy cattle. The Onderstepoort Journal of Veterinary Research, 57(4): 243-248.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodlar II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1021, Ankara.
Gangwar, P.C., Branton, C.C., Evans, D.L., 1965. Reproductive and physiological responses of Holstein heifers to controlled and natural climatic conditions. Journal of Dairy Science, 48: 222-227.
Hansen, P.J., 2007. Exploitation of genetic and physiological determinants of embryonic resistance to elevated temperature to improve embryonic survival in dairy cattle during heat stress. Theriogenology, 68: 242-249.
Hansen, P.J., Drost, M., Rivera, R.M., Paula-Lopes, F.F., Al-Katanani, Y.M., III. Krininger, C.E., Chase, Jr.C.C., 2001. Adverse impact of heat stress on embryo production: Causes and strategies for mitigation. Theriogenology, 55(1): 91-103.
Ingraham, R.H., Stanley, R.W., Wagner, W.C., 1976. Relationship of temperature and humidity to conception rate of Holstein cows in Hawaii. Journal of Dairy Science, 59(12): 2086-2090.
Işık, M., Aydınşakir, K., Dinç, N., Büyüktaş, K., Tezcan, A., 2016. Antalya koşullarında sıcaklık-nem indeks değerlerinin süt sığırcılığı açısından değerlendirilmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 29(1): 27-31.
Johnson, H.D., 1985. Physiological responses and productivity of cattle. (Eds: M.K. Yousef), Stress physiology in Livestock, Basic Principles, CRC Press, Boca Raton, Florida, Vol. 1, pp. 4-19.
Johnson, H.D., Ragsdale, A.C., Berry, I.L., 1963. Temperature-Humidity Effects Including Inﬂuence of Acclimation in Feed and Water Consumption of Holstein Cattle. Missouri Agricultural Experiment Station Research Bulletin, Columbia, No. 846.
Kadzere, C.T., Murphy, M.R., Silanikove, N., Maltz, E., 2002. Heat stress in lactating dairy cows: A review. Livestock Production Science, 77(1): 59-91.
Knapp, D.M., Grummer, R.R., 1991. Response of lactating dairy cows tofat supplementation during heat stress. Journal of Dairy Science, 74(8): 2573-2579.
Kocaman, İ., Konukcu, F., İstanbulluoğlu, A., 2007. Hayvan barınaklarında ısı ve nem dengesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 10(1): 134-140.
Mader, T.L., Davis, M.S., Brown-Brandl, T., 2006. Environmental factors influencing heat stress in feedlot cattle. Journal of Animal Science, 84(3): 712-719.
McDowell, R.E., Hooven, N.W., Camoens, J.K., 1976. Effect of climate on performance of Holsteins in first lactation. Journal of Dairy Science, 59(5): 965-971.
Mohammed, M.E., Johnson, H.D., 1985. Effect of growth hormone on milk yields and related physiological functions of Holstein cows exposed to heat stress. Journal of Dairy Science, 68(5): 1123-1133.
Muller, C.J.C., Botha, J.A., Smith, W.A., 1994. Effect of shade on various parameters of Friesian cows in a Mediterranean climate in South Africa 1. Feed and water intake, milk production and milk composition. South African Journal of Animal Science, 24(2): 49-55.
Nardone, A., Lacetera, N., Bernabucci, U., Ronchi, B., 1997. Composition of colostrum from dairy heifers exposed to high air temperatures during late pregnancy and the early post partum period. Journal of Dairy Science, 80(5): 838-844.
Rodriguez, L.A., Mekonnen, G., Wilcox, C.J., Martin, F.G., Krienke, W.A., 1985. Effects of relative humidity, maximum and minimum temperature, pregnancy, and stage of lactation on milk composition and yield. Journal of Dairy Science, 68(4): 973-978.
Shalit, U., Maltz, E., Silanikove, N., Berman, A., 1991. Water, sodium, potassium, and chlorine metabolism of dairy cows at the onset of lactation in hot weather. Journal of Dairy Science, 74(6): 1874-1883.
Turan, N., Özyazıcı, M.A., Tantekin, G.Y., 2015. Siirt ilinde çayır mera alanlarından ve yem bitkilerinden elde edilen kaba yem üretim potansiyeli. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(1): 69-75.
West, J.W., 2003. Effects of heat-stress on production in dairy cattle. Journal of Dairy Science, 86(6): 2131-2144.
Wolfenson, D., Roth, Z., Meidan, R., 2000. Impaired reproduction in heat-stressed cattle: basic and applied aspects. Animal Reproduction Science, 60-61: 535-547.
Zimbelman, R.B., Rhoads, R.P., Rhoads, M.L., Duff, G.C., Baumgard, L.H., Collier, R.J., 2009. A re-evaluation of the impact of temperature humidity index (THI) and black globe humidity index (BGHI) on milk production in high producing dairy cows. Proceedings of the South-west Nutrition Conference, University of Arizona, USA, pp. 158-169.