TEMEL EĞİTİM DERS KİTAPLARINDA AFET OLAYLARI İLE İLGİLİ KAVRAMLARDA GÖRÜLEN EKSİKLİKLER

Temel eğitimde verilen coğrafya bilgisi bir sonraki eğitim kademeleri açısından oldukça büyük önemtaşımaktadır. Coğrafya eğitiminin olmazsa olmazı olgu ve kavramlar da ilk olarak ilköğretim kademesindeöğrencilere verilmektedir. Bu yüzden öğrenciye aktarılan bu olgu ve kavramlarda eksik veya hatalı bilgilerinolmaması gerekmektedir. Aksi takdirde öğrenciler daha sonraki eğitim kademelerine bu eksik veya hatalı bilgilerile gitmiş olacaklar, bu da öğrencilerde geri dönülmesi güç kavram yanılgılarının oluşmasına neden olacaktır. Bubağlamda hazırlanan bu çalışmanın amacı lise ve ortaokul öğreniminden önce olgu ve kavramların kazandırıldığıtemel eğitimdeki doğal afetler konusuna ait olgu, kavram ve şekillerin ders kitaplarındaki sunumundafarklılıkların ve yanlışlıkların belirlenmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi veiçerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre ilköğretim ders kitaplarında doğal afetlerkonularında hem verilen bilgilerde hem de kullanılan görsellerde eksik ve/veya yanlışlıkların olduğu tespitedilmiştir. Bu durum öğrencilerin bu kavram yanılgılarını ve eksik/yanlış bilgileri diğer eğitim kademelerinetaşımalarına ve sarmal yapı içerisinde bilgi yanlışlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu sonuçlarçerçevesinde hazırlanan ders kitaplarının daha dikkatli incelenmesi, eksik ve hatalı bilgilerden arındırılarakkavram yanılgılarına yol açmayacak şekilde hazırlanması gerekmektedir.

SHORTCOMINGS IN DISASTER CONCEPTS IN BASIC EDUCATION TEXTBOOKS.

Geographical knowledge in primary schools is very important for the latest education levels. The phenomena and concepts which essentials of the geography education are learned firstly at the primary education level. Therefore, these phenomena and concepts in the textbooks must be precisely correct. The purpose of this study is to determine the differences and mistakes in the textbooks, facts, concepts and forms of the natural disasters in the primary school where the facts and concepts are acquired before the high school and secondary school education. Document analysis and content analysis in qualitative research methods were used in this study. According to the findings obtained from the research, it was determined that there are incomplete and / or inaccuracies in the information given in the primary school textbooks and in the used information in the cases of natural disasters. This mistake in the books causes the students to carry these misconceptions and misrecognized knowledge to the next level of education and to reveal information errors in the spiral model design. As a result, it is obvious that the textbooks contain incorrect and incomplete information. These mistakes in primary school books affect students' learning in the later stages of their education. It is necessary to prepare the textbooks more carefully in the last stage so as not to lead to misconceptions by eliminating the incomplete and erroneous information.

PDF

___

Açıkgöz, A. (2007). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin heyelan, toprak kayması ve erozyon kavramlarını anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2014). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Ankara.
Alım, M., Özdemir, Ü., & Yılar, B. (2008). 5. Sınıf Öğrencilerinin Bazı Coğrafya Kavramlarını Anlama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 151-162.
Arı, Y. (2017). Çevresel Determinizimden Politik Ekolojiye: Son 100 Yılda Dünya'da ve Türkiye'de İnsan-Çevre Coğrafyasındaki Yaklaşımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 1-34.
Aslan, A. (2016). İlkokul Hayat Bilgisi 2. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: Yıldırım Yayınları.
Atalay, İ. (2013). Doğa Bilimleri Sözlüğü. İzmir: META Basım.
Balcı, A. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler (12 b.). Ankara: Pegem Akademi.
Bingül, D., ve Çavaş, B. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Deprem Konusundaki Kavram Yanılgıları Üzerine Bir Araştırma. A. M. Ger(Ed.), Uluslararası Yükseköğretimde Yeni Eğilimler Kongresi: Değişime Ayak Uydurmakbildiriler kitabı içinde (s. 89-96). İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi.
Cin, M. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Doğal Afetler ile İlgili Yanılgıları. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(22), 70-81.
Çıldır, I., ve Şen, A. İ. (2006). Lise Öğrencilerinin Elektrik Akımı Konusundaki Kavram Yanılgılarının Kavram Haritalarıyla Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(30), 92-101.
Dikmenli, Y., ve Gafa, İ. (2017). Farklı Eğitim Kademelerine Göre Afet Kavramı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(44), 21-36.
Evirgen, Ö. F., Özdural, Z., Özkan, J., & Öztürk, S. (tarih yok). İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: M.E.B. Yayınları.
Eyidoğan, F., ve Güneysu, S. (2002). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Kitaplarındaki Kavram Yanılgılarının İncelenmesi. V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Ankara.
Hoşgören, M. Y. (2014). Jeomorfoloji Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Çantay Yayınları.
Kapulu, S., ve Bayram, Ö. (2017). İlkokul Hayat Bilgisi 3. Ankara: Sevgi Yayınları. Kılıç, Z., Atasoy, B., Tertemiz, N., Şeren, M., & Ercan, L. (2001). Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme
Kılavuzu, Fen Bilgisi 4-8. Ankara: Nobel Yayınevi.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2018). Meteoroloji Genel Müdürlüğü Meteoroloji Sözlüğü. 4 6, 2018 tarihinde Meteoroloji Genel Müdürlüğü: https://www.mgm.gov.tr/genel/ meteorolojisozlugu.aspx? adresinden alındı
Solmaz, F., ve Kaymak, F. (2012). İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Sel Kavramıyla İlgili Kavram Yanılgıları. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 2(2), 137-147.
Sönmez, V., ve Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Turan, İ., ve Kartal, A. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetler Konusu İle İlgili Kavram Yanılgıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 67-81.
Türk Dil Kurumu. (2012). Türk Dil Kurumu. Nisan 15, 2018 tarihinde Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr adresinden alındı
Türkiye Bilimler Akadamesi. (2013). Tüba Terim. Nisan 6, 2018 tarihinde Tüba Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü: http://www.tubaterim.gov.tr/ adresinden alındı
Ülgen, G. (2004). Kavram Geliştirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Yenilmez, K., ve Yaşa, E. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Geometrideki Kavram Yanılgıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 461-483.