MUTLULUK İNŞASININ ALTINDA YATAN RETORİK EDİMLER: “AKIŞ” KİTABI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ

Yapılan her bir davranış gibi, her bir söz, her bir düşünce, ideoloji, fikir, haber kendi argümanını içinde taşımaktadır. Başka bir deyişle söylemin içinde kendini inşa eden bir retorik öğe bulunmaktadır. Ancak ikna edicilik ve sıradan söylem arasında ufak da olsa bir fark bulunmaktadır. İkna, bir mantık oyunu, bir gramer düzlemi, ya da bir strateji barındırmakta iken, retoriksel bir amaç gütmeyen söylem de kendi içinde bir refleksif anlatı taşımaktadır. Bu refleksif anlatıya “Bu kişinin derdi ne? Ne demeye çalışıyor?” şeklindeki iki sorudan yola çıkarak ulaşılabilir. Bazen stratejik olmayabilir. Bazen büyülemek ve kitleleri etkilemek gibi bir amaç gütmüyor olabilir. Her ne sebeple olursa olsun her bir söylemin içinde bir edim, bir inşa, bir eylem bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı mutluluk gibi soyut bir kavramın “Akış” kitabında nasıl ele alındığının ve hangi argümanlar ile söylemi oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmanın yöntemi ise Van Dijk’ın eleştirel söylem analizidir. Veriler Akış kitabının içinde belirli önermeler 7 ayrı kategoriye ayrılmıştır bu kategorilere uygun retorik edimler uygun kategorilere konulmuştur. Bu retorik edimlerin nasıl söylemler ile oluşturulduğu ve akışı nasıl yönettiği ve mutluluğu nasıl kategorize ettiği bulgulanmaya çalışılmıştır. söylemler mutluluk gibi soyut bir kavramın “Akış” kitabı içinde nasıl ele alındığı ve hangi argümanlar ile söylemi oluşturduğu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Retorik, Mutluluk, Söylem Analizi, Akış, Süreç

PDF

___

Billig, M. (1987). Tartışma ve düşünme: Sosyal psikolojiye retorik bir yaklaşım. Cambridge: Cambridge University Press.) Arguing and Thinking: A Rhetorical Approach To Social Psychology. Cambridge: Cambridge University Press.)
Billig, M., Condor, S., vd. (1988). Ideological Dilemmas: A Social Psychology of Everyday Thinking. Sage Publications.
Billig M. (1991). Ideology and Opinions: Studies in Rhetorical Psychology. Sage Publications.
Csikszentmihalyi, M. (2020). Akış Mutluluk Bilimi, 4. Baskı, Buzdağı Yayınevi.
Duman, M. A. (2015). Platon’un Retorik Anlayışı, Litera Yayıncılık.
Gandara, L. (2004). “They what sow the wind…”: Proverbs and Sayings in Argumentation. Discourse& Society, 15, 345-359.
Goankar, P. P. (2002). İnsan Bilimlerinde Retoriğe Dönüş Üzerine Düşünceler. Retorik, Hermeneutik ve Sosyal Bilimler: İnsan Bilimlerinde Retoriğe Dönüş, (191-217). Translated and collected by H. Arslan. Paradigma Yay: İstanbul.
Kahneman, D., & Riis, J. (2005). Living and Thinking About it: Two Perspectives on Life. In F. A. Huppert, N. Baylis, & B. Keverne (Eds.), The science of well-being (285–304). New York, NY: Oxford University Press.
Lyubomirsky, S. (2007). The How of Happiness: A Scientific Approach to Getting The Life You Want. New York, NY: Penguin Press. Retrieved from https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=psyh&AN=2008-05086-000&site=ehost-live&scope=site38
McKeon, R. (1942). “Rhetoric in The Middle Ages,” Speculum No. 27, 31.
Potter, J. & Wetherell M. (1987). Discourse and Social Psychology, Sage Publications.
Potter, J. & Wetherell, M. (1995). Discourse analysis. In J. Smith, R. Harré and L. van Langenhove (Eds) Rethinking Methods in Psychology (80-92). London; Sage.
Ross, W.D. (1993). Aristoteles, Ege Üniversitesi Basımevi.
Veenhoven, R. (2015). Social Conditions For Human Happiness: A Review of Research. International Journal of Psychology, 50, 379–391.
Wetherell, M. & Potter, J. (1992). Mapping the Language of Racism: Discourse and the Legitimation of Exploitation. London and New York: Harvester Wheatsheaf and Columbia University Press.