İLKÖĞRETİM SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE YER ALAN KAZANIMLARIN VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI KONULARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmada Sosyal Bilgiler dersinde yer alan kazanımlar vatandaşlık ve insan hakları açısından incelenmiş ve “Sosyal Bilgiler öğretim programında “Vatandaşlık ve İnsan Hakları” konuları ile ilgili kazanımlara nasıl yer verilmiştir?” sorusuna cevap aranmıştır. Bu amaç doğrultusunda önce kazanımlar, vatandaşlık ve insan hakları konuları dikkate alınarak, uzman görüşü yardımıyla tespit edilmiş, sonra da konularına göre 4. 5. 6. ve 7. sınıftaki kazanımlar değerlendirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak doküman incelemesi kullanılmış ve veriler üzerinden betimsel analiz yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, 4. sınıf Sosyal Bilgiler dersi kazanımlarında gruplar, kurumlar ve sosyal örgütler, aktif katılım ve toplum içerisinde etkin bireyler olma temalarına; 5. sınıf kazanımlarında gruplar ve kurumlar, çocuk hakları ve kültürel öğelere ilişkin temalarına; 6. sınıf kazanımlarında ekonomi, insan hak, sorumluluk ve özgürlükleri ve demokrasi temalarına; 7. sınıf kazanımlarında ise iletişim, kitle iletişim, hak, sorumluluk ve özgürlükler, devletin yapısı ve işleyiş şekli, demokrasi konularına yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Sosyal Bilgiler programı için, kazanımlar hazırlanırken duyuşsal ve davranışsal alana ilişkin kazanımlara da yer verilmesi, kazanımların öğrencilerin zihinsel gelişimine uygun düzeyde hazırlanması, vatandaşlık ve insan hakları kazanımlarının 4. sınıftan 7. sınıfa kadar bir düzen içerisinde verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Bilgiler, Vatandaşlık ve İnsan Hakları, Kazanım.

EVALUATION OF GAINS THAT GET INVOLVED IN PRIMARY SOCIAL STUDIES CURRICULUM IN TERMS OF CITIZENSHIP AND HUMAN RIGHTS SUBJECTS

In this study, gains of elementary social studies course in terms of citizenship and human rights are examined and an answer is looked for the question “How gains about “Citizenship and Human Rights” subjects are given place in Social Studies Education Program?” For this purpose, firstly, considering citizenship and human rights, gains are established with the help of experts. Then, acquisitions of 4th, 5th, 6th and 7th grades are evaluated according to the subjects. In the survey, document analysis is used in order to collect data and descriptive analysis is performed with these data. Findings show that; in the 4th grade Social Studies gains, groups, corporations and social organizations, active participation, being active person in the society themes; in the 5th grade Social Studies gains, groups and corporations, child rights and cultural items gains; in the 6th grade Social Studies gains, economy, human rights, responsibilities and freedoms and democracy themes; in the 7th grade Social Studies gains, communication, mass communication, rights, responsibilities and freedoms, structure and mechanism of government and democracy subjects are found. According to consequences, it is recommended for Social Studies Programs that, sensual and behavioral field gains should also be considered while preparing gains. Also, gains should be prepared at an appropriate level of the minds of the students. Citizenship and human rights gains should be given in a correct order.

Keywords:

Social Studies, Citizenship and Human Rights, Gains.,

PDF

___

AKDENIZ, S.(1982). Toplumumuz ve Eğitimimiz. İstanbul Matbaası, İstanbul.
BARR, R. Barth, J. Shermis, S. (1978). The Nature of The Social Studies. ETC Publications, California.
BARTH, J. Demirtaş, A.(1997). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi. YÖK Yayınları, Ankara.
BILGISEVEN, A.K.(1987). Eğitim Sosyolojisi. Türk Dünyası Araştırma Vakfı Yayınları, İstanbul.
DEWEY, J.(2008). Okul ve Toplum.( çev: H. Avni Başman) Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
DOĞANAY, A.(2002).Sosyal Bilgiler Öğretimi. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgi- ler Öğretimi. ((Ed.). Öztürk, C. Dursun, D.) PegemA Yayıncılık, Ankara.
DUMAN, T. Yavuz, N. Karakaya, N.(2011). İnsan Hakları ve Demokrasi (Vatandaşlık Bilgisi). Data Yayınları, Ankara.
ERDEN, M.(Tarihsiz). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Alkım Yayıncılık, Ankara.
ICHILOV, O. (1998). Citizenship And Citizenship Education In A Changing World. The Woburn Press, London.
KARAMAN KEPENEKÇİ, Y. (2008). İnsan Hakları ve Vatandaşlık. Ekinoks Yayınevi, Ankara.
MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7. Sınıflar Öğretim Prog- ramı ve Klavuzu. Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.
NAS, R. (2003). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ezgi Kitabevi, Bursa.
NCSS, (2012a) National Curriculum Standards for Social Studies: Introduction www.socialstudies.org/standards/introduction 04.03.2012 tari- hinde alınmıştır.
NCSS (2012b). Creating Effective Citizens: National Council for the Social Studies; www.socialstudies.org/positions/effectivecitizens 03.03.2012 tarihin- de alınmıştır.
RUSSEL, B.(1976). Eğitim ve Toplum Düzeni. (Çev: Nail Bezel) Varlık Yayınevi, İstanbul.
SAVAGE T. ARMSTORNG, D. (2000). Effective Teaching In Elementary Social Studies. Prentice Hall, New Jersey.
Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2012a). Sosyal Bilgiler Dersi(4-5. Sınıf- lar) Öğretim Programı ve Klavuzu ttkb.meb.gov.tr/program.aspx adresinden 05.02.2012 tarihinde alınmıştır.
Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2012b). Sosyal Bilgiler Dersi(6-7. Sınıf- lar) Öğretim Programı ve Klavuzu ttkb.meb.gov.tr/program.aspx adresinden 05.02.2012 tarihinde alınmıştır.
TURGUT, M. F. Baykul, Y. (2011). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
ÜSTEL, F.(2009). Makbul Vatandaşın Peşinde. İletişim Yayınları, İstanbul.
YEŞİL, R.(2002). Okul ve Ailede Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
YILDIRIM, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yön- temleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.