Kalitesizliğin önemli bir boyutu: Maliyet artışı (Orman ağacı fidanı üretimine ilişkin bir değerlendirme)

Bu araştırma, orman ağacı fidanı üretiminde kalite-maliyet ilişkisinin belirlenmesi amacıyla Eğirdir Orman Fidanlık İşletmesi’nde gerçekleştirilmiş ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır: (1) Avrupa Birliği normlarına da uygun olan TS 2265 / Mart 1976 fidan standartları, hem rekabet gücü hem de ağaçlandırma çalışmalarının başarısı açısından TS 2265 / Şubat 1988 standartlarına göre daha iyi bir kalite sınıflama ölçüsüdür.(2) Kalitesiz üretim sonucunda, ıskarta fidan oranının artması nedeniyle sabit giderlerin fidan başına düşen miktarları artmaktadır. (3) Sözü edilen nedenlerden dolayı, devlet orman fidanlık işletmeleri kalite yönetimine daha fazla önem vermeli ve fidanlık işletmelerinde kaliteyle ilgili bir birim oluşturulmalıdır. (4) Mevcut muhasebe sistemi fidan maliyeti belirlemede olduğu gibi, kalite maliyetlerinin tespitinde de yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, orman fidanlık işletmelerinde maliyet ve yönetim muhasebesine gereken önem verilmeli, acil yeni yapısal düzenlemelere gidilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

kalite, orman fidanlıkları, maliyet, kalite standartları, fide yetiştiriciliği

An important dimension of poor quality: cost increasing (An appraisal in term of the forest tree seedling production)

This study have been carried out for determining the solution between the cost and quality in connection with production of forest tree seedling in Eğirdir Forest Nursery Enterprise, Turkey’s Lakes Distinct. The findings obtained from the study are given below: (1) It is determined that the seedling standards with TS 2265 / March 1976 code number is approved more confirmable than the standards with TS 2265 / February 1988 from stand points of both competition power and success of production forest tree as it is a proper quality criteria and in confirmity with Europe Union norms. (2) As a result of inappropriate growing techniques has been practised in the forest nursery enterprise, the fixed cost per seedling has increased depending on the increasing the rate of discard seedlings. (3) The situation stated here, indicates the necessity for giving more importance to put a proper management into practice and to establish a new unit to pay more attention for production seedling with good quality in the state-owned forest nursery enterprises of Turkey. (4) The existing accounting systems in determining the seedling cost and quality of costs are insufficient. Due to these mentions, it is necessary to attach importance to the cost and management accounting systems and take urgent measure for new structural arrangements and put them into effects.

Keywords:

quality, forest nurseries, costs, quality standards, seedling culture,

PDF

___

1. ERTİRYAKİ, İ., Kalite Kontrolü, İTÜ YN:1483, İstanbul, 1992.

2. DOĞAN, Ü., Kalite Yönetimi ve Kontrolü, İstiklal Matbaası İzmir,128, 1991.

3. GÜMÜŞOĞLU, S., İstatistiksel Kalite Kontrolü, Dokuzeylül Üniversitesi, İİBF.,171, 1999.

4. AKTAN, C.C., “Japon Yönetimindeki Başarının Sırları”, Ekonomik Forum Dergisi, 15 Haziran 1998 Yıl:5, Sayı:6, 50-51, İstanbul,1998.

5. ŞİMŞEK, M.,“Kalite ve Sürekli Gelişme Kaizen”, Standart Dergisi, Mart Sayısı, 15-19, 2001.

6. ACAR, D., “Maliyet Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar ve Tekstil Sektörü İşletmelerinin Uygulamaları İle İlgili Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Doçentlik Tezi), Isparta,137, 1999.

7. OAKLAND J.S., Total Quality Management, Heinenman Prefossional, London,1984.

8. A. GUNASEKARAN- T. MARTİKAİNEN-P. Yli Olli, “Total Quality Management: A New Perspective for Improving Quality and Productivity”, Internatıonal Journal of Quality&Reliability Management, Vol:5, No:8/9, P. 947, MCB University Press, 1998.

9. BAŞER, G., Kalite Kontrolü, Çağlayan Kitabevi, İstanbul, 1972.

10. TÜFEK, H.-YILAZ, İ, “Toplam Kalite Yönetiminin Dünü Bugünü Yarını” Yönetim ve Ekonomi, Yıl 1996, Sayı:2, Celal Bayar Universitesi, Manisa. Yükçü,S.,Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi İzmir, 556, 1998.

11. YÜKÇÜ, S- DOĞANÖZ, L., 1994., “Kalite Maliyetlerinin Muhasebe Sistemi İçindeki Yeri”, Standart Dergisi, Kasım Sayısı, 1994.

12. ERTAŞ, F.C., 1996, “Kalite Maliyetleri ve Analizi”, Verimlilik Dergisi MPM YN:1996/2, ISSN 1012-1388, s.55-64, Ankara.

13. KARCIOĞLU, R., Stratejik Maliyet Yönetimi Maliyet Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar, ISBN 975-6755-14-8, Aktif yayınevi, İstanbul, 219, 2000.

14. ANONİM, 8. BYKP Ormancılık Özel İhtisas Komisyon Raporu, DPT Yayın No: 2531-ÖİK:547, s. 305, Ankara, 2001.

15. GENÇ, M. -GÜNER, T.-ŞAHAN,A., “Eskişehir, Eğirdir ve Seydişehir Orman Fidanlıkları’nda 2+0 Yaşlı Karaçam Fidanlarında Morfolojik İncelemeler”, Journal of Agriculture and Forestry-23, Ek sayı:2, Ankara, 1999.

16. YILMAZ, M., 1995.,“Karaçam Fidanlarının Kalite Sınıflarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar”, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No:238-241, s.5-37, Ankara.

17. KIZMAZ, M, 1993., “ Karaçam Fidanlarının Kalite Sınıflarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar”, OAE Yayınları, Teknik Bülten No. 238-241, Ankara

18. TOSUN, S., ÖZPAY, Z., TETİK, M.,“ Sarıçam Fidanlarının Kalite Sınıflarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar”, OAE Yayınları, Teknik Bülten No. 238-241, Ankara.1993

19. ELER, Ü., KESKİN, S., ÖRTEL, E., “Toros Sediri Fidanlarında Kalite Sınıflarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar”, OAE Yayınları, Teknik Bülten No. 238-241, Ankara,1993

20. ÖZPAY, Z- Tosun, S., “Kayın Fidanlarının Kalite Sınıflarının belirlenmesi Üzerine Araştırmalar”, OAE Yayınları, Teknik Bülten No. 238-241, Ankara, 1993.

21. GEZER, A.,“Ağaçlandırmalarda Kullanılmaya Elverişli Doğu Ladini (Picea orientalis (L.) Link) Fidanlarının Bazı Morfolojik Yapılarına Göre Tespiti ve Bunun Sonucunda Bulunacak Elverişli Tipteki Fidanların Fidanlıklarda Üretim Oranını Arttırma Üzerine Araştırmalar”, OAE Teknik Bülten Serisi No: 91, Ankara,1975.

22. ALKAN, H. “Eğirdir Orman Fidanlığı’nda Fidan Maliyeti Analizleri”, SDU Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi), Isparta, 100, 1999.