Mineralogy of the Lahanos deposit a Kuroko-type volcanogenic massive sulfide deposit from the eastren Pontides (Giresun-NE Turkey)

Lahanos volkanojenik masif sülfit (VMS) yatağı, doğu Pontid tektonik kuşağının batı bölümünde yer almaktadır. Yatak esas olarak Geç Kretase yaşlı felsik volkanik bir kompleks içerisinde bulunmakta ve kurşun ile çinko için işletilmektedir. Yatak esasen stratabound nitelikte ve hem Cu-Zn- ve hem de Cu-Zn-Pb-tipi stratiform VMS yatakların özelliklerini taşımaktadır. Yatak çoğunlukla masif, daha az olarak da saçınımlı ve ağsal olarak bulunmaktadır. Ana cevher mineralleri pirit, kalkopirit, sfalerit, galen, tetraedrit/tenantit, borait ve azdan esere değişen oranlarda kovelit, markazit, kalkosit ve dijenitten oluşmaktadır. Gang mineralleri çoğunlukla kuvars ve barit ile az miktarda kalsit ve dolomitten ibarettir. Yatak, pirit (I, II) - kalkopirit (I) sfalerit - galen-tetraedrit/tenantit dijenit kalkosit - pirit (III) - kalkopirit (II) bornit - kovelitten oluşan bir parajenetik sekansa sahiptir. Ornatım, koloform, disemine ve kırıntılı dokular gibi beraber büyüme dokularının bir çok türü yatakta yaygın olarak bulunur. Lahanos madeninin ince-daneli tabiyatı, cevher kazanımında problemler sunmaktadır. Sfalerit, bölgenin diğer VMS yataklarında olduğu gibi, demir içeriği bakımından oldukça fakirdir (< ağ. %0,7).

Lahanos maden yatağının mineralojisi doğu Pontidlerde Kuroko-tipi bir volkanojenik masif sülfit yatak

The Lahanos volcanogenic massive sulfide (VMS) deposit is situated in the western part of the eastern Pontide tectonic belt. The deposit is hosted predominantly by a late Cretaceous felsic volcanic complex and is mined mainly for copper and zinc. The deposit is essentially stratabound, with characteristics of both Cu-Zn-and Cu-Zn-Pb-type stratiform VMS deposits. The deposit consists mainly of yellow ore (oko) and a zone that can be considered as semi-black ore. Ore mineralization occurs mainly as massive ore, and to lesser extent as disseminated and stockwork ore. Major ore minerals include pyrite, chalcopyrite, sphalerite, galena, tetrahedrite/tennantite, bornite, and minor to trace covellite, marcasite, chalcocite, and digenite. Gangue minerals are chiefly quartz and barite with minor calcite and dolomite. The deposit has aparagenetic sequence of pyrite (I, II) - chalcopyrite (I) sphalerite - galena tetrahedrite/tennantite digenite chalcosite pyrite (III) - chalcopyrite (II) bornite -covellite. A great variety of intimate intergrowth ore textures including replacement, colloform, disseminated, andfragmental textures prevail throughout the deposit. The fine-grained nature of the Lahanos ore presents difficulties in beneficiation. Sphalerite, as in other VMS deposits of the region, is notably Fe-poor (< 0.7 wt.%).

PDF

___

Akıncı, Ö. T., 1980. Major copper metallogenic units and genetic igneous complexes of Turkey. In: Jankovic, S. and Sillitoe, R.H. (eds), European copper deposits: Belgrade, Belgrade Univ. Faculty Geology Mining, p. 208-219.
Akıncı, Ö. T., 1985. The Eastern Pontide Volcano- Sedimentary Belt and Associated Massive Sulphide Deposits. In: Dixon, J.E. and Robertson, A.H.F. (eds.), The Geological Evolution of the Eastern Mediterranean. Spec. Publication, Oxford, 848 pp.
Aslaner, M., 1977. Türkiye Cu-Pb-Zn Yataklarının Jeolojik ve Bölgesel Sınırlamasıyla Plaka Tektoniği Yönünden İncelemesi. K.T.Ü. Yer. Bil. Fak. Yayınları, No: 12, Trabzon-Turkey.
Clark, L.A., 1983. Geology and ore genesis: genetic implications of fragmental ore texture in Japanese Kuroko deposits. CIM Bull. v. 76, no 849, pp. 105-114.
Ciftci, E., 2000. Mineralogy, paragenetic sequence, geochemistry and genesis of the gold and silver bearing Upper Cretaceous mineral deposits, Northeasthern Turkey, University of Missouri-Rolla, Ph.D Thesis. Missouri.
Çiftçi, E., Hagni, R.D., Yalçınalp, B. and Kolaylı, H., 2001. "Mineralogical and geochemical characteristics of Turkish massive sulfide deposits and a comparison to Kuroko-type deposits". In: Richard D. Hagni (ed), Studies on Ore Deposits, Mineral Economics, and Applied Mineralogy: With Emphasis on Mississippi Valley-Type Base Metal and Carbonatite-related Ore Deposits, pp. 308-320, University of Missouri-Rolla.
Eldridge, S.C, Barton, Jr. P.B. and Ohmoto, H., 1983. Mineral textures and their bearing on formation of the Kuroko orebodies. Econ. Geol. Monograph 5, pp. 241 -281.
Gedikoğlu, A., 1978. Harşit Granit Karmaşığı ve Çevre Kayaçları. K.T.Ü. unpublished Asso. Prof. Thesis, Trabzon-Turkey.
Köprübaşı, N., 1993. Petrology and geochemistry of the Jurassic-Cretaceous magmatic rocks between Tirebolu-Harsit (Giresun). TJK Bull. V. 36,139-50, Ankara-Turkey.
Leitch, C.H.B., 1981. Mineralogy and Textures of the Lahanos and Kizilkaya Massive Sulphide Deposits, Northeastern Turkey, and their Similarity to Kuroko Ores. Mineral. Deposita, 16,241-257.
Leitch,C.H.B.,1990.Ore textures in Turkish volcanogenic massive sulfide deposits in light of exhalative sulfide deposits from axial seamount and explorer ridge, northeastern Pacific Ocean, Can. Mineral., v. 28, p. 51-54.
Moore, W. J., McKee, E. H. and Akıncı, Ö., 1980. Chemistry and Chronology of Plutonic Rocks in the Pontide Mountains, Northern Turkey. European Copper Deposits, pp. 209-216, Belgrade-Yugaslavia.
Pelin, S., 1977. Alucra (Giresun) GD Yöresinin Petrol Olanakları Bakımından Jeolojik İncelemesi.K.T.Ü. Yayın No: 87, Trabzon-Turkey.
Tuğal, T., 1969. The pyritic sulfide deposits of the Lahanos mine area, Eastern Black Sea Region, Turkey, unpublished Ph.D. Thesis, Durham Univ., 182 p.
Tüysüz, N., 1995. Lahanos (Espiye-Giresun) Masif Sülfıt Yatağına Ait Cevher Mineralleri ve Dokularının Cevher Oluşumu Açısından İncelenmesi. Yerbilimleri, No: 26, pp. 79-92, ISSN 1019-1003,Turkey.
Tüysüz, N. and Er, M., 1995. Lahanos (Espiye) ve İsraildere (Tirebolu) masif sulfid cevherleşmeleri çevresinde görülen hidrotermal alterasyon zonlarındaki kimyasal ve mineralojik değişimler, TJKBül., 104-113, Ankara-Turkey.
Van, A., 1990. Pontid Kuşağında Artvin Bölgesinin Jeokimyasi, Petroj enezi ve Masif Sülfit Mineralizasyonları. K.T.Ü., yayınlanmamış Ph.D. Thesis, Trabzon-Turkey.
Vujatovic, V., 1974. Doğu Karadeniz Bölgesi Kıyı v Kesiminde Bulunan Sülfit Maden Yataklarının Mineraloji, Parajenez ve Köken Özellikleri, M.T.A. Dergi, Sayı 82,21-35, Ankara-Turkey
Yalçınalp, B., 1992. Güzelyayla (Maçka-Trabzon) Porfiri Cu-Mo Cevherleşmesinin Jeolojik Yerleşimi ve Jeokimyasi, unpublished Ph.D. Thesis, K.T.Ü., Trabzon-Trabzon.