İbrahim Kadri ERTEKİN, Cemal TUNOĞLU, Nazan YEŞİLYURT

Batı pontidler'de (Seydiler/Kastamonu) yeni bir litostratigrafik birim önerisi:Geç Lütesiyen-Bartoniyen yaşlı Seydiler formasyonu

Batı Karadeniz Bölgesinde, Kastamonu ili kuzeyinde Seydiler, Ağlı ilçeleri ve İmranlar köyü arasında kalan yaklaşık 40 km2lik bir alan, 1/500.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası'nın eski baskısında turuncu renkli Eosen filiş, yeni baskısında ise ayrılmamış Kuvaterner Alüvyon olarak geçmektedir. Aynı alan Tunoğlu (1991a) ve (1991b) de ise Kuvaterner ve Neojen olarak gösterilmektedir. Bu birim, Şeydiler formasyonu olarak ilk kez bu çalışmada adlandırılmıştır. Formasyon tabanda, Lütesiyen yaşlı Gürleyikdere formasyonu ile parakonformite bir ilişki sergilemektedir. Arada belirgin bir "hardgraund" yüzeyi de mevcuttur. Üst sının ise güncel alüvyon ve aşınım yüzeyi olarak izlenmektedir. Litostratigrafik ve paleontolojik değerlendirmeler birbirini tamamlayan yedi ölçülü stratigrafi kesitinden alınan toplam 184 örnek üzerinde yapılmıştır. Litostratigrafik incelemeler, laboratuvar çalışmaları düzeyinde tüm kayaç analizleri, buna bağlı kil mineralojisi ve kumtaşı petrografisi, paleontolojik değerlendirmeler ise; özellikle planktonik ve bentik foraminifera, ostrakoda, nannoplankton ve dinoflagellat toplulukları üzerindeki çalışmaları kapsar. Mevcut tüm mikro fauna ve flora grupları birarada değerlendirildiğinde, Seydiler formasyonu'nun yaşının, Geç Lütesiyen Bartoniyen olabileceği belirlenmiştir. Ostrakodların ortam belirleyici özellikleri, diğer mikrofauna ve floranın yanısıra litoloji ve fasiyes özelliklerinin de değerlendirilmesi ile Seydiler formasyonu'nun çökeliminin, transgressif bir gelişim sürecinde ve neritikden batiyale kadar değişen derinliğe sahip bir denizel ortamda gerçekleştiğini gösterir.

A new lithostratigraphic unit proposal from the western pontids (Seydiler/Kastamonu):Late Lutetian-Bartonian aged Seydiler formation

Considering the former and the recent prints of the 1/500.000 Scale Geological Maps of Turkey, an approximately 40 km2 area between Şeydiler, Ağlı town and Imranlar village located at the north of Kastamonu city in westhern Blacksea Region is presented as orange colored Eocene flysch in the former one while in the recent as unidentified Quaternary. The same area is presented as Quaternary and Neogene in Tunoğlu 1991a and 1991b. The unit spread out widely in this region is named for the first time as "Seydiler formation". The formation in question shows a paraconformable relation with Lutetian Gürleyikdere formation at the basement but an obvious hardground surface can be observed between them. At the top, it is overlaid by recent alluviual deposits and observed as errosional surfaces. Litostratigraphical and paleontological investigations were carried out on 184 samples collected from 7 measured stratigraphic sections that completes each other, whole rock analysis and related clay mineralogy and sandstone petrography examinations were realised on labratory research level for litostratigraphy and paleontological observations were carried out particularly onplanktic and benthic foraminifera, ostracoda, nannoplankton and dinoflagellate assemblages. Considering all together the present microfauna, the age of Seydiler formation is assigned as Late Lutetian-Bartonian. In addition to environment determinating characteristic of the ostacod fauna, taking in consideration the other microfauna and flora present, besides lithological aspects and their fades characteristics, the deposition of Seydiler Formation is thought to be occured in a marine environment and at depths changingfrom neritic to bathial under transgressive conditions.

PDF

___

Ataman, G., Yılmaz, O. ve Ertürk, O., 1977. Diyajenez-ankimetamorfizma geçişinin illit kristallik derecesi ile araştırılması (Batı Pontidlerde bir deneme). Yerbilimleri, 3, (1 -2), 145-160.
Aydın, M., Şahintürk, Ö., Serdar, H.S., Özçelik, Y., Akarsu, İ., Üngör, A., Çokuğraş, R. ve Kasar, S., 1986. Ballıdağ-Çangal Dağı (Kastamonu) arasındaki bölgenin jeolojisi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 29,1-16.
Blumenthal, M., 1948. Bolu civarı ile Aşağı Kızılırmak mecrası arasındaki Kuzey Anadolu silsilelerinin jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, B-13.
Boztuğ, D., ve Yılmaz, O., 1995. Daday-Devrekani masifi metamorfizması Ve jeolojik evrimi. Kastamonu bölgesi, Batı Pontidler, Türkiye Jeoloji Bülteni, 38,(1), 33-52.
Dizer, A., 1953. Kastamonu nummulitiğinin paleontolojik etüdü. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, B, 18/(3-4), 207-299.
Göktunalı, K., 1955. Devrekani-Daday-Küre ilçeleri arasında kalan Ağlıpazarı- Şeydiler bölgesi hakkında jeolojik rapor. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Rapor No: 2533, Ankara (yayınlanmamış).
Görmüş, S., 1980. Yığılca (Bolu KB) yöresinin jeolojik incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 210 s. (Yayınlanmamış).
Grosdidier, E., Tambareau, Y. ve Et Yapaudjian, L., 1971. Ebauche d'une etude paleoecologique du Tertiaire des Petit-Pyrenees. Bulletin des Centres de Recherces. Pau-SNPA, 5, Suppl., 559-575.
Hartmann.G., 1975. Ostracoda. in. Dr. H.G. Bronns Klassenund Ordnungen des Tierreiches, 5,1,2, IV,Lief.4,7-73.
Ishızaki, K., 1971. Ostracodes from Aomori Bay, Aomari Prefecture, northeast Honshu, Japan. Sci. Rep. Tohuku Univ., Ser. 2, Geology 43,1,59- 97.
Ketin, İ., 1962.1/500 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası Sinop paftası ve izahnamesi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü yayını, Ankara.
Ketin, İ., 1966. Tectonic units of Anatolia. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 66,23-24.
Ketin, İ. ve Gümüş, A., 1963. Sinop-Ayancık arasında III Bölgeye dahil sahaların jeolojisi. TPAO rap. No: 288 (yayınlanmamış).
Morkhoven, F. P. C. M., Van, 1963. Post Paleozoic Ostracoda, their morphology, taxsonomy and economic use. II, Elsevier Publ. Comp. Netherlands, 1-478.
Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, 1961, 1/500.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası.
Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, 2002, 1/500.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası.
Norman, T., Toker, V., Altıner, D., Örçen, S., Demirtaşlı, E., Korkmazer, B., 1986. Stratigrafi Sınıflama ve Adlama Kuralları. Türkiye Stratigrafi Komitesi, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 28 s.
Oertli, H.J., 1963. Fosilse Ostracoden als Milieunindikatoren, Fortschr. Geologica Rheinld. U. Westf., 10,53-66.
Omatsola, M. E., 1970. On the occurence of Cytherellids (Ostracoda, Crustacea ) in a brakish-water environment. Bulletin Geologic Institute, Univ. Uppsala, 2, (10), 91-96.
Özgen Erdem, N., 2001. Nummofallotia kastamonica n.sp., (Foraminifera) a new species from the Upper Maastrichtian of Devrekani (Kastamonu-Turkey). Revue des Paleobiologie., 20, (1), 31-37
Özgen-Erdem, N., İnan, N., Akyazı, M., Tunoğlu, C., 2005. Benthonic foraminiferal assemblages and microfacies analysis of Paleocene-Eocene carbonate rocks in the Kastamonu region. Northern Turkey, Journal of Asian Earth Sciences (in Press).
Puri, H.S., Bonaduce, G., Gervasio., A. M., 1969,Distirubution of Ostracoda in the Mediterranean. In: The Taxonomy, Morphology and Ecology of Recent Ostracoda. Edinburgh, 356-411.
Sönmez-Gökçen, N., 1973. Etude Plaeontologique (Osracodes) et stratigraphique de niveaux du Paleogene du Sud Est de le Thrace. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 147,1-117.
Tunoğlu,C., 1991a. Devrekani kuzey yöresinin (Kastamonu) jeolojik incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 269 s, (yayınlanmamış).
Tunoğlu,C., 1991b. Orta Pontidler'de Devrekani Havzası'nın(Kastamonu kuzeyi) litostratigrafî birimleri. Suat Erk Jeoloji Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 183-191, A.Ü., Fen Fak., Ankara.
Tunoğlu, C., 1993. Devrekani Havzasında (Orta Pontidler) İncigez ve Davutlar Formasyonları Kumtaşlarının Çökelme Koşullarının İncelenmesi. Yerbilimleri, 16,145-160.
Tunoğlu, C., 1994. Devrekani Havzası (Kastamonu kuzeyi) Üst Paleosen-Orta Eosen yaşlı karbonat istifinde mikrofasiyes analizleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, 37, (2), 43-51.
Tunoğlu, C., 2001. Eocene (Lutetian- Bartonian) Ostracoda of The Sinop Basin, Black Sea Coast of Turkey. Proceeding of the 2nd International Symposium on the Petroleum Geology and Hydrocarbon Potential of the Black Sea Area, 1996,149-163.
Yasinsi, 1969. Ecologie des associations d'Ostracodes du bassin d'Arcachon et du littoral Atlantique. Application a Interpretation de quelques populations du Tertiaire Aquitaine. Bull. Inst. Geol. Bassin Aquitain, 7, 1,323p.
Yılmaz, O., 1979. Daday-Devrekani Masifi Kuzey Kesimi Litostratigrafî Birimleri ve Tektoniği. Hacettepe Üniversitesi, Doçentlik Tezi, 243s. (Yayınlanmamış).
Yılmaz, O., 1980. Daday-Devrekani masifi kuzeydoğu kesimi litostratigrafî birimleri ve tektoniği. Yerbilimleri, 8,71-82.