Beypazarı havzası (Ankara batısı) üst miyosen-pliyosen jipsli serilerinin sedimantolojisi

Üst Miyosen-PIiyosen yaşlı Kirmir formasyonunun temel litolojisini jips ve kiltaşları oluşturur. Bu birim tabanda Üst Miyosen yaşlı Bozbelen formasyonu (kumtaşı, konglomera ve çamurtaşı) ve Sarıyar kireçtaşları ile uyumludur. Üzerinde ise Pleyistosen yaşlı alüvyon ve yamaç döküntüleri gelir. Kirmir formasyonunun jipsleri inceleme alanında alttan üste doğru üç farklı fasiyes sergi ler; 1)Yeşil killerle ardak kalın tabakalı-bireysel jipsler, 2) Organik maddece zengin kiltaşları içerisindeki serbest büyümeli jipsler ve bassanitler, 3) İnce kil ara seviyeli masif jipslerdir. Bu üç farklı jips oluşumu (fasiyes) Neojen göl alanının üç farklı konumunu yansıtır; 1) Açık göl ortamı (kısa periyodlu evaporitizasyon evreli), 2) Göl kıyısı bataklıkları (evaporitik zemin suyu etkili), 3) Ka palı göl-gölsel sablıka ortamı (evaporitik göl suyu). Bölgedeki farklı jips oluşumları; uzun yada kısa süreli iklimsel değişimlere bağlı olarak gelişebileceği gibi, tektonik hareketler sonucu göl alanının daralıp ve/veya kapanması neticesinde oluşan ortam ve şartlarda da gelişmiş olabilir.

Sedimentology of the upper miocene-pliocene gypsium series of the Beypazar basin,west of Ankara. Central Anatolia, Turkey

The studied Kirmir formation (Late Miocene-Pliocene) consists of alternation of gypsum and clay ey beds, which are confor mably underlain by Bozbelen formation (sandstone, conglomerate, mudstone) and Sanycw limestones, and disconformably overlain by alluvium and tallus breccia of Pleistocene age. The unit includes three different fades, based on sedimentary properties of gypsum; 1) Individual gypsum beds inter bedded with green clays, 2) Scattered gypsum crystals and bassanite within an organic rich mudstone, 3) Massive gypsum with thin clay lamina tions. All these fades respectively reflect the different conditions of Neogene lake basin deposition: 1) Open lake with short evapori tic phases, 2) Marginal swamps with evaporitic ground water, 3) Closed lake with evaporitic lake water. These different stages of gypsum occur ences primarily resulted from climatic changes from humid to arid. Tectonic is also thought to play a role on the reg ression of the lake area.

___