Meltem KANOĞLU

Türk Kadın Hareketi'nin Resimli Ay Dergisi'ndeki Yansımasına İki Örnek: Ben İnsan Değil miyim? ve Dulluğa Veda

Toplumsal bellek oluşturma açısından bakıldığında, dinamik bir toplumsal değişim sürecinde, toplumsal hareketlerin, hedeflediği noktaya ulaşılabilinmesi için otorite ile birlikte toplumun farklı kesimlerinin de çalıştığını söylemek mümkündür. Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk 10 yılında Türk kadınının siyasi ve toplumsal haklarını kazanması kitle iletişim aracı olan basın ile de desteklenmiş ve Medeni Kanun’daki eksikliklere dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Bu noktada, Resimli Ay dergisi, Türk Kadın Hareketi’ne katkıda bulunarak hem bildiri şeklinde yazılar yayınlamış hem de Batı’da olduğu gibi popüler edebiyatı kullanarak okura ulaşmayı hedeflemiştir. Kadın Hareketlerine basın aracılığı ile gelen desteğin Cumhuriyet’in ilk sıkı yönetim ve sansür dönemi olan Takrir-i Sükun Dönemi (1925-29) içinde olması, yazıların özgür eleştirel içeriklerini önemli kılmaktadır. Bu dönemin dinamiği içinde, Resimli Ay’da 1927’de yayınlanan Sabiha Zekeriya’nın eleştirel yazısı, Ben İnsan Değil miyim?, ve 1928’de yayınlanan ve bir popüler edebiyat örneği olan İbn-ül Refik Ahmed Nuri’nin kısa öyküsü Dulluğa Veda içerik olarak dikkat çekmektedir. Bu iki metin incelendiğinde, Takrir-i Sükun Dönemi’nde basının Türk Kadın Hareketi’ne ne şekilde hizmet ettiği görülebilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Takrir-i Sükun Dönemi, Türk Kadın Hareketi, basın, popüler edebiyat

PDF

___

Arslantaş, Selma. “Mecmua Devrinin Sol Devlerinden Resimli Ay”. http://ilef.ankara.edu.tr/akildefteri. 2003.

İbn-ül Refik Ahmed Nuri. “Dulluğa Veda”. Resimli Ay. Sene 5, Mayıs 1928. S.13-16.

Berktay, Fatmagül. “Türkiye’de Kadın Hareketi: Tarihsel bir Deneyim”. Kadın Hareketinin Kurumsallaşması: Fırsatlar ve Rizikolar. Metis Yayınları. 1. Basım, İs- tanbul, 1994.

Çakır, Serpil Osmanlı Kadın Hareketi. Metis Yayınları. 2. Basım, İstanbul, 1996.

Gevgilili, Ali. “Türkiye Basını”. Cumhu- riyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. Cilt 1,