Bahadır ŞİN, İzzet KADIOĞLU, Gamze ALTUNTAŞ, Meryem KEKEÇ, Tuğba KAZANKIRAN

Çeti [Prosopis farcta (Banks& Sol.) J.F.Mac.]’nin Tohum Çimlenme Biyolojisinin Araştırılması

Çok yıllık çalımsı bir yabancı ot olan çeti [Prosopis farcta (Banks& Sol.) J.F.Mac.] kültür bitkilerinde, sulanmayan taban arazilerinde, mera ve ören yerlerinde, demiryolu, havaalanı ve karayolu kenarlarında sorun olan sert dikenlere sahip bir bitkidir. Bu çalışma çeti bitkisinin tohumlarının biyolojisinin, optimum çimlenme sıcaklığının ve ideal çimlenme derinliğinin bulunması amacıyla 2016-2017 yıllarında yapılmıştır. Çalışmada kullanılan tohumlar 2016 yılının ekim ayında Mersin ilinin Tarsus ilçesinden toplanmıştır. Laboratuvar koşullarında öncelikle optimum çimlenme sıcaklığının belirlenmesi çalışmaları yapılmış olup bunun için 5-50oC arası sıcaklık değerleri kullanılmıştır. Optimum sıcaklığının belirlenmesi çalışmalarından sonra dormansi kırma çalışmaları (H2SO4, uç kırma, zımparalama, katlama, durgun suda bekletme ve sıcak su uygulaması) yapılmıştır. Ayrıca silindirik şekildeki saksılar içerisine uçları kırılmış 3’er adet tohum konularak farklı derinliklerde (1, 3, 5, 7, 10, 12 ve 15 cm) çimlenme çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda çeti bitkisinin optimum çimlenme sıcaklığının 30-40 0C aralığında olduğu, dormansisinin ise en iyi uç kırma yöntemi (%95) ile kırılabildiği gözlemlenmiştir. Derinlik çalışmalarında ise 3 ve 5 cm derinliğe ekilen dormansisi kırılmış olan tohumların %100 oranında çimlendiği belirlenmiş ve derinliğin artmasıyla birlikte bu oranın düştüğü tespit edilmiştir. Hakkında çok az çalışmanın yapılmış olduğu çeti bitkisinin çimlenme biyolojisindeki elde edilen bu sonuçlar bilimsel

Anahtar Kelimeler:

Çeti, çimlenme biyolojisi, dormansi, çimlenme sıcaklığı, derinlik

Studies on Biology of the Seed Germination of Syrian Mesquite [Prosopis farcta (Banks& Sol.)J.F.Mac.]

Prosopis farcta (Banks & Sol.) J.F. Mac. is a perannual schrub plant with hard spines which is problematic in cultivated plants, unfiltered grounds, pastures and ruins, railways, highways and roads. This study was carried out between 2016-2017 in order to determine the optimum germination temperature, the ideal germination depth and the seed biology of mesquite plant. The seeds used in the study were collected in October 2016 from Tarsus district of Mersin province. Invivo studies were carried out at temperature values between 5-50 °C to determine the optimum germination temperature. dormancy breaking experiments (H2SO4, tip breaking, sanding, folding, soaking in water and hot water application) were performed following temperature assays and the most effective method was determined. Germination experiments were performed at different depths (1, 3, 5, 7, 10, 12 and 15 cm) with 3 pieces of seeds with broken tips in cylindrical pots. At the end of experiments, the optimum germination temperature of prosopis plant was determined between 30-40 ºC and the best dormancy break was achieved with tip breaking method (95%). In the depth studies, it was determined that 100% of the seeds with dormancy broken at depths of 3 and 5 cm were germinated and germination rate decrease parallel to depth increase. It is scientifically important to understand the germination biology of prosopis and these results obtained promote further studies in the future.

Keywords:

Prosopis, germinationbiology, dormancy, germination temperature, depth,

PDF

___

Abdulazeez A. (2016). Effects of hot water on breakingseeddormancy of Senna obtusifolia from Bichi, Nigeria, in greenhouse conditions. IOSR Journal of Agriculture and Veterinary Science (IOSR-JAVS) e-ISSN: 2319- 2380, p-ISSN: 2319-2372. Volume 9, Issue 10 Ver. I (October. 2016), PP 29-32.
Akkuzu G. (2012). Çeti [Prosopis farcta (Banks& Sol.) Mac.]’nin çimlenme biyolojisi ve kimyasal mücadelesi üzerinearaştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. 91s., 2012.
Akkuzu G., Uygur S., Uygur F.N. (2011). Çukurova bölgesi önemli yabancı ot türlerinden çeti (Prosopis farcta) (Banks& Sol.) Mac.)’ nin çimlenme biyolojisi ve kimyasal mücadelesi üzerine araştırmalar. IV. Bitkikoruma kongresi bildirileri 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş.
Boz Ö., Uygur S., Kadıoğlu İ., Uygur F.N. (1995). GAP bölgesindeki pamuk ekim alanlarında görülen yabancı otlar ve dağılımları. GAP bölgesi bitki koruma sorunları ve çözüm önerileri sempozyumu, 27-29 Nisan 1995, Şanlıurfa, 329-335.
Bükün B., Yücel A., Uygur F.N. (1995). Çeti (Prosopis farcta Banks and Sol.) Mac.’nin Şanlıurfa İlindeki Yayılışı ve Ekolojisi Üzerine Gözlemler. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, Şanlıurfa, 429-435.
Ghaffari R., Meighani F., Salimi H. (2015). Germination ecophysiolology of Mesquite (Prosopis farcta L.) weed. Nova Biologica Reperta 1: 23-33 .
Gönen O., Uygur F.N. (1998). Changes of weedflora in cotton grow in gareas duringthelast 13 years. 6th EWRS Mediterranean Symposium, Montpellier, France, 225-226.
ISTA (2016). Rules proposals for the international rules for seed testing 2016 edition. 41s.
Kadıoğlu İ., Uluğ E., Üremiş İ. (1993). Akdeniz Bölgesi pamuk ekim alanlarında görülen yabancı otlar üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat 1993, 151-156, Adana
Karami A., Khoshi-Khui M. (2007). Presence of double dormancy in wild Persian buttercup (Ranunculus asiaticus L). International Journal of AgriculturalResearch, 2: 97-101.
Kekeç M., Kadıoğlu İ., Şin B., Altuntaş G., Kazankıran T. (2017). Farklı derecelerde sıcak su uygulamalarının bazı yabancı ot tohumlarının dormansisi üzerine etkisi. İç Anadolu Bölgesi 3cü Tarım ve Gıda Kongresi (TARGİD) 2017, 92-93, Sivas, Türkiye.
McDonnell A., Grant M., Coons J. (2012). Effects of hot water on breakıngseeddormancy of the endanger edkankakeemallow, Iliamna remotagreene (Malvaceae). Erigenia, Number 25, Spring 2012, pp 8–13. 2012, illinois native plant society.
Morgan G.A.M.A., Hamdoun A.M., Bashir N.H.H. (2017). Studies on seed germination and seedling emergence of Mesquite, Prosopis juliflora (Swartz) DC. in Sudan. Universal Journal of Agricultural Research 5(2): 159- 163, 2017.
Özer Z., Önen H., Tursun N., Uygur N. (1998). Türkiyenin bazı önemli yabancı otları (Tanımları ve Kimyasal Savaşımları). 1998. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
Pasiecznik N.M., Harris P.J.C., Smith S.J. (2004). Identifying tropical Prosopis specie safield guide. HDRA Publishing. Typographic design by Steve Hammett Printed by Emmerson Press, Farmer Ward Road, Kenilworth, UK. 30 p.
Pipinis E., Milios E., Smiris P., Gioumousidis C. (2011). Effect of acids carification and coldmoist stratification on thegermination of Cercis siliquastrum L. seeds. Turk J Agric For. 35 (2011) 259-264.
Serim T., Sozeri S. (2011). Doğu Tarla Hazeranı [Consolida orientalis (J. Gay) Schröd. (Ran)]’nın çimlenme biyolojisi üzerinde araştırmalar. Türkiye Herboloji Dergisi, 14(1-2): 9-16.
Tuncer B., Ummuhan F. (2017). Molehiya (Corchorus olitorius L.) tohumlarındaki dormansi probleminin çözümüne yönelik araştırma. Türkiye. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi dergipark.gov.tr/tutad Turk J AgricRes 2017, 4(3): 268-274 © TÜTAD ISSN: 2148-2306 e-ISSN: 2528-858X doi: 10.19159/tutad.309382
Uludağ A., Katkat M., (1993). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde meyve fidanlıklarında bulunan yabancı otların belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat 1993, 175-184, Adana
Uygur S., Boz Ö., Uygur F.N. (1996). GAP Bölgesi sebze alanlarındaki yabancı ot türleri ve mücadelesi. GAP I. Sebze Tarımı Sempozyumu, 7-14 Mayıs 1996, Şanlıurfa.
Üremiş İ. (2005). Determination of weedspecies and their frequency and density in olivegroves in Hatay province of Turkey. Pakistan Journal of Biologycal Sciences 8 (1): 164-167.
Üstüner T., Güncan A. (2003). A research on seed dormancy breaking of some important weed from potatoes fields in Nigde province (Turkey). 7 thMediterranean symposium. 6-9 May 2003, Proceedingsbook, page, 169-170, Adana, Turkey,
Üstüner T., Çakır S. (2018). Dormancybreaking studies of dodder (Cuscuta spp.) was problem in greenhouse tomato. International Conference on Research in Educationand Science (ICRES), 28 April–1 May, 2018, Marmaris, Turkey.
Velempini P., Riddoch I., Batısani N. (2003). Seed treatments for enhancing germination of wild okra (Corchorus olitorius). Experimental Agriculture, 39(4): 441-447.