Ankara, Bursa ve Yalova illerinde domates yetiştirilen alanlarda zararlı ve faydalı akar (Acari) biyolojik çeşitliliği ve popülasyon dalgalanması

Türkiye’nin Kuzey batısında bulunan Bursa, Yalova ve Orta Anadolu’da yer alan Ankara illerinde 2009-2011 yılları arasında domateslerdeki akarların biyolojik çeşitliliği ve popülasyon dalgalanmasının değerlendirildiği bir çalışma yürütülmüştür. Faunistik çalışmalarda, Tetranychidae, Eriophyidae, Tenuipalpidae, Bdellidae, Phytoseiidae, Stigmaeidae, Ascidae, Parasitidae, Ameroseiidae, Acaridae, Tydeidae, Iolinidae, Tarsonemidae ve Oribatidae gibi 14 familyaya ait 34 zararlı, avcı ve nötr akar türü belirlenmiştir. Bu türlerden, bitki zararlısı Tetranychus urticae Koch (Tetranychidae), Eotetranychus uncatus Garman ve Amphitetranychus viennensis (Zach.); avcılardan Pronematus ubiquitus (McG.), Neopronematus neglectus (Kuzn.) (Acari: Iolinidae) ve Neoseiulus barkeri Hughes (Acari: Phytoseiidae) ve nötr faunadan Tyrophagus putrescentiae Sch. (Acari: Acaridae) ve Tarsonemus bifurcatus Sch. (Acari: Tarsonemidae) türleri baskın türler olarak saptanmış olup, sürvey çalışmaları boyunca toplanan akar örneklerinin %87’sini oluşturmuşlardır. Bu türler arasında Iolinidae familyasından Homeopronematus anconai (Baker) ve N. neglectus ve Türkiye akar faunası için ilk kayıttır. Sörenson’un benzerlik katsayısı 0.40-0.57 arasında değişerek, iller arasındaki orta düzeyde benzerliği göstermiştir. Shannon Wiener katsayısına göre biyolojik çeşitliliği arttıran etmen Ankara’da zararlı türler, Bursa ve Yalova’da avcı türler olmuştur. Bursa ilinde domateste T. urticae popülasyonları mayıs ayı sonunda artmaya başlamış ve haziran ortası, temmuz sonu ve eylül ortasında üç tepe noktası meydana getirmiştir. Ankara’da bu zararlı Bursa’dan geç olarak temmuz ayı sonunda çıkış yapmış ve ağustos ortası, eylül başı ve ekim ortasında üç tepe noktası oluşturmuştur.

The biodiversity and population fluctuation of plant parasitic and benificial mite species (Acari) in tomato fields of Ankara, Bursa and Yalova provinces

A survey was conducted in North Western Region (Bursa – Yalova cities) and central Anatolia (Ankara city) of Turkey, during 2009-2010 to evaluate the mite diversity and population fluctuation on tomato plants. Thirty-four plant parasitic, predatory and neutral mite species were identified belonging to 14 mite families namely Tetranychidae, Eriophyidae, Tenuipalpidae, Bdellidae, Phytoseiidae, Stigmaeidae, Ascidae, Parasitidae, Ameroseiidae, Acaridae, Tydeidae, Iolinidae, Tarsonemidae and Oribatidae. Among these species, the plant parasitic mites, Tetranychus urticae Koch (Tetranychidae), Eotetranychus uncatus Garman and Amphitetranychus viennensis (Zacher), the predators, Pronematus ubiquitus (McG.), Neopronematus neglectus (Kuzn.) (Acari: Iolinidae) and Neoseiulus barkeri Hughes (Acari: Phytoseiidae) and the neutrals, Tyrophagus putrescentiae Sch. (Acari: Acaridae) and Tarsonemus bifurcatus Sch. (Acari: Tarsonemidae) were predominant species and corresponded to more than 87% of the mite specimens collected during the survey. Homeopronematus anconai (Baker) and N. neglectus which species are belong to Iolinidae were found as the first record for Turkey’s fauna. Sörenson’s similarity index varied 0.40-0.57, indicating a medium similarity among the cities. According to Shannon Wiener index, the biodiversity increasing mite fauna was plant parasitic mites in Ankara and predator mites in Bursa and Yalova. The population density of T. urticae on tomato began to increase in late-May and peaked three times in mid-June, late-July and mid-September in Bursa. In Ankara, the plant parasitic mite emerged in late-July and occured three peaks in mid-August, early September and mid-October.

PDF

___

Abou-Awad, B.A., B.M. El-Sawaf & A.A., Abdel Kader 1999. Life history and life table of Pronematus ubiquitus (Mcgregor) as a predator of eriophyoid mites in Egypt (Acari: Tydeidae). Acarologia, 40(1): 29-32.
Acharjee, P. & S. K., Mandal, 2008. Pest complex of some summer season flowers in West Bengal. Environment and Ecology, 26(4C): 2385-2389.
Arbabi, M., K. N. Golmohammadzadeh & M. Askari, 2002. Plant mite fauna of Sistan-Baluchestan and Hormozgan Provinces. Journal of Entomological Society of Iran, 22(1): 87-88.
Atalay, E. & N.A. Kumral, 2013. Tetranychus urticae (Koch) (Acari: Tetranychidae)’nin farklı sofralık domates çeşitlerinde biyolojik özellikleri ve yaşam çizelgeleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 37: 329-341.
Boom, C.E.M., T.A. Van Den Beek & M. Van Dicke, 2003. Differences among plant species in acceptance by the spider mite Tetranychus urticae Koch. Journal of Applied Entomology, 127(3): 177-183.
Bulut, E. & H. Göçmen, 2000. Pests and their natural enemies on greenhouse vegetables in Antalya. IOBC/WPRS Bulletin, 23(1): 33-37.
Calvitti, M. & H. Tsolakis, 1992. Phytoseiid mites collected from some herbaceous crops in Lazio (central Italy). Redia, 75(2): 529-535.
Can, M. & S. Çobanoğlu, 2010. Kumluca (Antalya) ilçesinde sebze üretimi yapılan seralarda bulunan Akar (Acari) türlerinin tanımı ve konukçuları üzerinde çalışmalar. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2): 87-92.
Canbay, A., O. Bozbek, H. Alc & I.F. Cakrbay, 2011. Erzincan ili örtü altında yetiştirilen domates ve hıyarlarda görülen zararlı türlerin tespiti ve popülasyon gelişimi. Bitki Koruma Bülteni, 51(2): 119-146.
Çakmak, İ. & S. Çobanoğlu,2006. Amblyseius californicus (McGregor, 1954) (Acari: Phytoseiidae), a new record for the Turkish fauna. Turkish Journal of Zoology, 30(1): 55-58.
Çobanoğlu, S., 1989. Antalya ili sebze alanlarnda tespit edilen Phytoseiidae Berlese, 1915 (Acarina: Mesostigmata) türleri. Bitki Koruma Bülteni, 29(1-2): 47-64.
Daiber, K.C., 1996. Injurious insects, spider mites and nematodes on tomatoes in southern Africa. Zeitschrift für Pflanzenkrankheiten und Pflanzenschutz, 103(1): 94-110.
Duarte, V.S., R.A. Silva, V.W. Wekesa, F.B. Rizzato, C.T.S. Dias, & J. I. Delalibera, 2009. Impact of natural epizootics of the fungal pathogen Neozygites floridana (Zygomycetes: Entomophthorales) on population dynamics of Tetranychus evansi (Acari: Tetranychidae) in tomato and nightshade. Biological Control, 51(1): 81-90.
Düzgüneş, Z., 1961. Akdiken akarı Tetranychus viennensis Zacher. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı. 4: 389-396.
Erdoğan, P., 2006. Sebze ve yem bitkilerinde görülen zararlılar ve mücadele yöntemleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 15(1-2):1-10.
Estebanes-Gonzalez, M.L. & S. Rodriguez-Navarro, 1991. Observations on some mites of the families Tetranychidae, Eriophyidae, Acaridae and Tarsonemidae (Acari), in horticultural crops from Mexico. Folia Entomológica Mexicana, (83): 199-212.
FAO, 2011. Dünya domates üretim miktarları (Web sayfası:http://faostat.fao.org/), (Erişim tarihi:Haziran 2011).
Furtado, I.P., S. Kreiter, G.J. Moraes, De, M.S. Tixier, C.H.W. Flechtmann & M. Knapp, 2005. Plant mites (Acari) from Northeastern Brazil, with descriptions of two new species of the family Phytoseiidae (Mesostigmata). Acarologia, 45(2/3): 131-143.
Gallardo, A., C. Vasquez, J. Morales & J. Gallardo, 2005. Biology and natural enemies of Tetranychus urticae in sweet pepper. Manejo Integrado de Plagas y Agroecología Agroecology, 74: 34–40.
Gerson U., R.L. Smiley & R. Ochoa, 2003. Mites (Acari) for Pest Control, Blackwell Publishing, Oxford, UK, 539p.
Helle, W. & M.W. Sabelis, 1985. Spider Mites Their Biology, Natural Enemies and Control, Chapter Volume 1A, Elsevier Amsterdam, 405p.
Heuvelink, E. 2005. Tomatoes. CABI Publishing, Wallingford, Oxfordshire, GBR, 352p.
Hincal, P., N. Yaşarakıncı & İ. Çınarlı, 2002. İzmir ilinde domates pas akarı (Aculops lycopersici Massee) (Acarina: Eriophyidae)’nın popülasyon seyri, doğal düşmanları ve kimyasal mücadelesi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 42 (1-4): 9-22.
Kapur-Ghai, J. & M.B. Bhullar, 2003. Seasonal dynamics and varietal reaction of mites on tomato and muskmelon in Punjab. Annals of Agri Bio Research, 8(1): 65-68.
Kazak, C., T. Çölkesen, K. Zaman & E. Şekeroğlu, 1992. ”Avcı akar Phytoseiulus persimilis Athias-Henriot (Acarina: Phytoseiidae)’in sera koşullarında çilek üzerinde Tetranychus cinnabarinus Boisd. (Acarina : Tetranychidae) ’a karşı etkinliği, 145-157”. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri,Türkiye Entomoloji Derneği Yayınları, No: 5, Adana.:.
Kılınçer, N., S. Çobanoğlu & A. Has, 1992. “Avcı akar Phytoseilus persimilis Athias-Henriot (Acarina- Phytoseiidae)’in laboratuvar koşullarında farklı soya çeşitlerinde avcılık aktivitesi ve gelişimi üzerinde araştırmalar, 123-134”. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları, No: 5, Adana:.
Kohnic, A., I. Ostojic ́ & N. Karic ́, 2006. Vegetable pests in greenhouses in territory of Herzegovina. Works of the Faculty of Agriculture University of Sarajevo, 57(2): 139-140.
Komi, K., R. Arakawa & H. Amano, 2008. Native phytoseiid mites (Acari: Phytoseiidae) occurring on greenhouse vegetable crops under the pest control programs with natural enemies in Kochi prefecture, Japan. Journal of the Acarological Society of Japan, 17(1): 23-28.
Kumral, N.A. & B. Kovancı, 2005. Seasonal population dynamics of the Two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) under acaricide constraint on eggplant in Bursa province. Acarologia, 45(4): 297- 303.
Kumral, N.A. & B. Kovancı, 2007. The diversity and abundance of mites in agrochemical-free and conventional deciduous fruit orchards of Bursa, Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 31(2): 83-95.
Madanlar, N. & C. Öncüer, 1994. İzmir'de sera zararlısı olarak Aculops lycopersici (Massee) (Acarina, Eriophyidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 18(4): 237-240.
Magurran, A.E., 2004. Measuring Biological Diversity. Blackwell Publishing. Oxford, 107p.
Migeon, A., 2005. Un nouvel acarien ravageur en France: Tetranychus evansi Baker et Pritchard. Phytoma – La défense des Végétaux, 579: 38-42.
Migeon, A. & F. Dorkeld, 2010. Spider Mites Web: a Comprehensive Database for the Tetranychidae. http://www.montpellier.inra.fr/CBGP/spmweb. (Erişim tarihi: 20.02.2012).
Murungi, L.K., A. Nyende, J. Wesonga, P. Masinde & M. Knapp, 2010. Effect of African nightshade species (Solanaceae) on developmental time and life table parameters of Tetranychus evansi (Acari: Tetranychidae). Experimental and Applied Acarology, 52: 19-27.
Nicòtina, M., H. Tsolakis, G. C. Capone & E. Ragusa, 2002. Phytoseiid mites (Parasitiformes, Phytoseiidae) associated with cultivated and spontaneous plants in a complex agroecosystem. Bollettino di Zoologia Agraria e di Bachicoltura, 34: 381-396.
Nihoul, P., Van G. Impe & T. Hance, 1991. Characterizing indices of damage to tomato by the two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) to achieve biological control. Journal of Horticultural Science, 66(5): 643-648.
Öncüer, C., Y. Karsavuran, Z. Yoldaş & E. Durmuşoğlu, 1992. Sanayi domateslerinde görülen zararlılar, yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Kongresi, Entomoloji Derneği Yayınları, 5: 705-713.
Öngören, K., N. Kaya & Ş. Türkmen, 1975. Ege Bölgesi sebzelerinde zarar yapan kırmızı örümcek türlerinin tespiti, halim tür olan Tetranychus urticae (Koch)’nin biyolojisi, mücadelesi ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 15(1): 3-30.
Panigrahi, D., 2010. Phytophagous mites associated with important vegetables in Odisha. Annals of Plant Protection Sciences, 18(2): 18-519.
Petanovic ́, R. & B. Vidovic ́, 2009. Spider mites (Tetranychoidea) pests of greenhouses. Faculty of Agriculture, Department for Environmental and Plant Protection, University of Novi Sad, 37(5): 553-562.
Prasad, R., 2006. Occurrence and pest status of phytophagous mites infesting common vegetables. Indian Journal of Entomology, 68(3): 235-239.
Sidumo, A., S. Langa, J. Manjate, E. Mulima, L. Dava & S. Cossa, 2007. “Biodiversity of spider mites (Tetranychus th spp.) and their natural enemies in Mozambique, 1087-1089”. 8 African Crop Science Society Conference, El-Minia,.
Siviero, P.& M.S. Motton, 1997. Adversities of field-grown table tomatoes. Informatore Agrario, 53(47): 51-59.
Soysal, A. & A. Yayla, 1988. Preliminary studies on the population density of Tetranychus spp. (Acarina: Tetranychidae), harmful on vegetable crops and their natural enemies in Antalya. Bitki Koruma Bülteni, 28: 29-41.
Şekeroğlu, E. & A.F. Özgür, 1984. A new tomato pest in Çukurova, Aculops lycopersici. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 8: 211-213.
Toros, S., 1974. Orta Anadolu Bölgesinde önemli bitki zararlılarından Tetranychus viennensis Zacher (Akdiken akarı)’in morfolojisi, biyolojisi, yayılışı ve konukçuları ile kimyasal savaş imkanları üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No:514, 74s.
Tsagkarakou A., S. Cros-Arteil & M. Navajas, 2007. First record of the invasive mite Tetranychus evansi in Greece. Phytoparasitica, 35(5): 519-522.
Yanar, D., 2012. Life-history parameters of Eotetranychus uncatus Garman (Acari: Tetranychidae) on red delicious apple. Pakistan Journal of Zoology, 44(1): 129-132.
Yanar, D. & O. Ecevit, 2008. Species composition and seasonal occurrence of spider mites and their predators in sprayed and unsprayed apple orchards in Tokat, Turkey. Phytoparasitica, 36: 491-501.
Yanar, D., O. Ecevit & İ. Kadıoğlu, 2008. Tokat yöresinde domates ekim alanlarında zarar oluşturan Domates Pas Akarı [Aculops lycopersici (Massee) (Acari: Eriophyidae)]. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(2): 1-5.
Yanar, D. & N. Üstünol, 2009. “Bazı domates çeşitlerinin Domates pas akarı ve İkinoktalı kırmızıörümceğe reaksiyonlarının belirlenmesi, 43“. Türkiye III. Bitki Koruma Kongresi (15-18 Temmuz), Van.
Yaşarakıncı, N. & P. Hıncal, 1997. The research on determining the pests and beneficial species and their population densities on the tomato, cucumber, pepper and lettuce glasshouses in Izmir. Bitki Koruma Bülteni, 37: 79-89.
Yaşarakıncı, N. & P. Hıncal, 1998. “The development of pest populations and their beneficials over different growing periods in tomato greenhouses in the Aegean region of Turkey, 469-474”. International Symposium on Greenhouse Management for Better Yield and Quality in Mild Winter Climates, (3-5 November), Antalya.
Yoldaş, Z., C. Öncüer & Y. Karsavuran, 1990. “Ege ve Marmara bölgeleri sanayi domatesi yetiştirme alanlarında saptanan doğal düşmanlar. 189-196“ Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi (26-29 Eylül), Ankara.