Murat GÜLMEZ, Lütfiye GENÇER, Mehmet Rifat ULUSOY

Diyarbakır ve Elazığ illeri meyve alanlarında Coccidae (Hemiptera: Coccoidea) Türleri Üzerinde tespit edilen parazitoit ve predatör türler

Bu çalışma koşnil (Hemiptera: Coccidae) türleriyle beslenen predatör ve parazitoit türlerin belirlenmesi amacıyla 2017-2018 yıllarında Diyarbakır ve Elazığ illeri meyve bahçelerinde yürütülmüştür. Çalışmada gözle kontrol ve kültüre alma metotları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, Coccinellidae (4), Cybocephalidae (1) (Coleoptera) , Forficulidae (2) (Dermaptera) ve Chrysopidae (1) (Neuroptera) familyalarına ait 8 predatör tür ile Encyrtidae (14), Aphelenidae (1) ve Pteromalidae (1) (Hymenoptera) familyalarına ait 14 parazitoit ve 2 hiperparazitoit tür tespit edilmiştir. Tespit edilen parazitoit türlerden Metaphycus ater, M. luteolus, M. chermis ve M. unicolor (Hymenoptera: Encyrtidae) türleri Türkiye böcek faunası için ilk kayıt niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler:

Koşnil, parazitoit, predatör, Diyarbakır, Elazığ/Türkiye

Parasitoid and predator species of Coccidae (Hemiptera: Coccoidea) species in fruit orchards of Diyarbakır and Elazığ Provinces, Türkiye

This study was carried out in order to determine the predator and parasitoid species that feed on soft scale insect (Hemiptera: Coccidae) species in orchards of Diyarbakır and Elazığ Provinces in Turkiye in 2017 and 2018. Visual identification and rearing methods were used. Eight predatorory species belonging to the families Coccinellidae (4) and Cybocephalidae (1) (Coleoptera), Forficulidae (2) (Dermaptera), and Chrysopidae (1) (Neuroptera), were detected. In addition, 14 parasitoid and 2 hyperparasitoid species from the families Encyrtidae (14), Aphelenidae (1) and 2 Pteromalidae (1) (Hymenoptera) were collected. Among the parasitoid species, Metaphycus ater, M. luteolus, M. chermis and M. unicolor (Hymenoptera: Encyrtidae) are first records for the insect fauna of Türkiye.

Keywords:

Soft scale insect, Parasitoid, Predator, Diyarbakır, Elazığ/Turkey,

PDF

___

Altay M., A. Gürses & K. Uyar, 1972. Marmara bölgesinde Kabuklu bitler (Coccoidea) üzerine araştırmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllıkları, 6: 29.
Andriescu, I. & M.D. Mitroiu, 2004. Notes on the pteromalid fauna (Hymenoptera, Chalcidoidea, Pteromalidae) of Dobrogea, Romania (II). Analele Stiintifice ale Universitatii "Al. I. Cuza" Iasi, Biologie Animala, 50:92.
Anonymous, 2021. URL: https://www.nhm.ac.uk/our-science/data/chalcidoids/database/listChalcids.dsml?Species=utilis&Family (Date accessed: September 10, 2021)
Argyriou L.C. & S.S. Paloukis, 1976. Some data on biology and parasitisation of Sphaerolecanium prunastri Fonscolombe (Homoptera: Coccidae) in Greece. Annales de l'Institut Phytopathologique Benaki, 11(3): 230-240.
Arnaoudov V., R. Olszak, & H. Kutinkova, 2006. Natural enemies of plum brown scale Parthenolecanium corni Bouché (Homoptera: Coccidae) in plum orchards in the region of Plovdiv. Pesticides and Beneficial Organisms IOBC/wprs Bulletin, 29 (10): 105-109.
Badary H., 2010. Ecological aspects of Saissetia spp. ( Coccidae: Coccoidae: Hemiptera) and thier natural enemies in Egypt. Egyptian Academic Journal of Biological Sciences, 4 (1): 163-174.
Bakoyannis A.E., 1984. Observations on the biology and parasitism of plum scale Sphaerolecanium prunastri (Fonscolombe) (Homoptera: Coccidae) in prefecture of Magnesia. Georgike Ereuna, 8(1):67-74.
Balachowsky A.S., 1930. Contribution à l'étude des coccides de France (4e note) quelques hymenopteres chalcidiens parasites de coccides recueillis dans les Alpes-Maritimes et le var durant l'annee 1929.. Revue de Pathologie Végétale et d'Entomologie Agricole de France, 17: 218-221.
Basheer A., L. Asslan, A. Rachhed, F. Abd Alrazaq, A. Saleh, B. Alshadidi & R. Assad, 2014. Primary and secondary Hymenopteran parasitoids of scale insects (Homoptera: Coccoidea) in fruit orchards in Syria. EPPO Bulletin, 44(1): 47–56.
Ben-Dov Y., 1968. Occurence of Sphareolecanium prunastri (Fonscolombe) in Israel and description of its hitherto unknown third larva instar. Ann. Epiphyties, 19(4), 615- 621.
Ben-Dov Y., 1997. Morphology, systematics and phylogeny (Edit. Y. Ben-Dov and C.J. Hodgson). Soft scale insecta-their biology, natural enemies and control, Elseviesr, Amsterdam, 451 pp.
Blahutiak A., 1972. Wirts-parasitische Beziehungen zwischen der Zwetschenschildlaus Parthenolecanium corni Bouche (Homoptera, Coccidae) und dem Parasiten Blastothrix confusa Erdos (Hymenoptera, Encyrtidae). Biologicke Prace, 18: 1-113.
Bolu H., 2012. A new pest on almond tree, the Soft scale Didesmococcus unifasciatus (Archangelskaya) (Hemiptera: Coccidae) and its new records parasitoids, Türkiye. Journal of the Entomological Research Society, 14(1):107-114.
Bolu H., 2019. New parasitoids records of Eulecanium rugulosum (Archangelskaya, 1937) (Hemiptera: Sternorrhyncha: Coccoidea: Coccidae) for Diyarbakır. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 10(2): 133-141.
Demirözer O., İ. Karaca & G.O. Japoshvili, 2004. Studies on Coccoidea (Homoptera) species and their natural enemies in the fruits orchards in Isparta region. Proceedings of the X International Symposium on Scale Insect Studies. Held at Plant Protection Research Institute, Adana/ Türkiye, 19-23 April 2004, 408 pp.
Dervišević M., 2019. Diversity and bionomy of scale insectsfrom the family Coccidae (Hemiptera: Coccoidea) in Serbia. Doctoral dissertation. University of Belgrade, Faculty ofAgriculture, Serbia, 176 pp.
Develioğlu U., 2017. Kayseri ili park ve süs bitkilerinde bulunan Coccidae ve Diaspididae (Hemiptera: Coccoidea) familyalarına ait türlerinin saptanması. Erciyes Üniversitesi, Fenbilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 41 s.
Erol T. & B. Yaşar, 1996. Van ili elma bahçelerinde bulunan zararlı türler ve doğal düşmanları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 20(4): 281-293.
Fallahzadeh M. & G.O. Japoshvili, 2010. Checklist of Iranian Encyrtids (Hymenoptera: Chalcidoidea) with descriptions of new species. Journal of Insect Science, 10(68): 1-24.
Fallahzadeh M. & G.O. Japoshvili, 2017. An updated checklist of Iranian Encyrtidae (Hymenoptera, Chalcidoidea). Zootaxa, 4344 (1): 001–046.
García Morales M., B.D. Denno, D.R. Miller, G.L. Miller, Y. Ben-Dov & N.B. Hardy, 2016. ScaleNet: A literature-based model of scale insect biology and systematics. Database. doi: 10.1093/database/bav118. http://scalenet.info.
Gökmen N. & E. Seçkin, 1979. Marmara Bölgesi zeytin alanlarında zarar yapan Zeytin karakoşnili (Saissetia oleae Beril.)’nin morfolojisi, bioekolojisi ve savaş yöntemleri üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 19(3): 130-158.
Guerrieri E. & J.S. Noyes, 2000. Revision of European species of genus Metaphycus mercet (Hymenoptera: Chalcidoidea: Encyrtidae), parasitoids of scale insects. Systematic Entomology, 25:182.
Hodgson C.J., 1994. The Scale İnsect Family Coccidae: an Identification Manual to Genera. CAB International, Wallingford, Oxon, UK, 639 pp.
Hoffmann C.H. & H. Schmuterer, 2003. Beitrag zur Kenntnis der deutschen Fauna von Schildlaus- antagonisten mit Schwerpunkt Süddeutschland (Coccina). Entomologische Nachricchten und Berichte, 47(3-4):157-164.
Japoshvili G., 2012. New data on encyrtid (Hymenoptera: Chalcidoidea: Encyrtidae) parasitoids of coccoids (Hemiptera: Coccoidea) from Türkiye, with description of five new species. Entomologica Fennica, 23(2):80.
Japoshvili G.O., 1999. The parasitoid complex and population dynamics of the plum scale, Sphaerolecanium prunastri Fonscolombe, in Georgia. Entomologica, 33: 403-406.
Japoshvili, G. & H. Celik, 2010. Fauna of Encyrtidae, parasitoids of coccids in Golcuk Natural Park Entomologia Hellenica, 19:134.
Japoshvili, G. & İ. Karaca, 2002. Coccid (Homoptera: Coccoidea) species of Isparta province, and their parasitoids from Türkiye and Georgia. Türkiye. Turkish Journal of Zoology, 26: 371-376.
Japoshvili, G. & J.S. Noyes, 2006. New data on the European fauna of encyrtid wasps (Hymenoptera, Chalcidoidea, Encyrtidae). Entomological Review, 86(3): 298-304.
Japoshvili, G.O., R. Ay, İ. Karaca, N. Gabroshvili, S. Barjadze & G. Chaladze, 2008a. Studies On the parasitoid complex attacking the globose scale Sphaerolecanium prunastri (Fonscolombe) (Hemiptera: Coccoidea) on Prunus Species in Türkiye. Journal of the Kansas Entomological Society, 81(4):339-344.
Japoshvili G.O., N. Gabroshvili & B. Japoshvili, 2008b. The parasitoid complex of Parthenolecanium corni Bouché in the city of Tbilisi and its surroundings and comparison with some other European countries. Bulletin of Entomological Research, 98(1): 53-56.
Kaplan, C. & T. Turanlı, 2016. Determination of the distribution, biology and natural enemies of Parthenolecanium rufulum (Cockerell) (Hemiptera: Coccidae) on chestnut trees in İzmir and Manisa provinces in Türkiye. Turkish Journal of Entomology, 40: 331-343.
Karaca, İ., G. Japoshvili & O. Demirözer, 2003. The chalcid parasitoid complex (Hymenoptera: Chalcidoidea) associated with the globose scale (Sphaerolecanium prunastri Fonscolombe) (Hemiptera: Coccoidea) in Isparta Province, Türkiye and some east European countries. Journal of Plant Diseases and Protection, 110(5):505-511.
Kaydan, B., 2004. Ankara’da Pseudococcidae (Homoptera: Coccoidea) türleri ve doğal Düşmanları ile Zararlı Phenacoccus aceris (Signoret)’in Biyo-Ekolojisi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 291 s.
Kılıç M. & M.K. Aykaç, 1989. Karadeniz Bölgesi şeftali bahçelerindeki zararlılarla mücadelenin yönetimi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 29 (3-4): 211-241.
Kozár F., V.A. Jasnosh & M. Konstantinova, 1982. Comparative evaluation of the distribution of scale-insects (Hom.; Coccoidea) and their parasites in Georgia USSR and in Türkiye. Zeitschrift für Angewandte Entomologie, 93: 333-338.
Kumral N.A. & B. Kovancı, 2004. Population dynamaics of Saissetia olea (Oliv.) and activity of its natural enemeies in olive groves in Bursa (Türkiye). Prooceeding of the X Internatinal Symposium on Scale Insect Studies, 19-23 April 2004, p. 237-247.
Lazarov A & P. Grigorov, 1961. Karantina na Rastenijata. Zemizdat, Sofia, 258 pp.
Logan D.P., B.J. Mather, P.G. Connolly & M.J. Pettigrew, 2007. Effect of cardboard shelter traps on predation of diaspidid scale insects by European earwigs, Forficula auricularia, in kiwifruit. Plant Protection, 60: 241–248.
Mather B.J. & D.P. Logan, 2007. European earwigs, Forficula auricularia, and predation of scale insects in organic and conventionally managed kiwifruit. Plant Protection, 60: 249–253.
Moglan I. & V. Moglan, 1998. Hymenopteran parasitoids (Hymenoptera, Chalcidoidea) which reduce numbers of the species Sphaerolecanium prunastri Fonscolombe (Homoptera, Coccidae) in central Moldavia. Analele Stiintifice ale Universitatii "Al. I. Cuza" Iasi (Biologie Animala) 41-43:45-50.
Öncüer C., 1974. Ege bölgesi turunçgil bahçelerinde zararlı Coccııs (Hom.:Coccoidea) türlerinin tanınması, yayılışı, ve doğal düşmanlan üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, Ek Yayın 1, s. 1-59.
Öncüer C., 1977. İzmir İli Meyve Ağaçlarında Zarar Yapan Coccidae Familyasına Bağlı Önemli Koşnil Türlerinin Doğal düşmanları, Yayılışları ve Etkililik Durumları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 336, 129 s, İzmir.
Öncüer C., 1991. Türkiye Bitki Zararlası Böceklerinin Parazit ve Predatör Kataloğu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 505, 316 s., İzmir
Özgen İ. & H. Bolu, 2009. Malatya ili kayısı alanlarında zararlı Sphaerolecanium prunastri (Boyer de Fonscolombe, 1834) (Hemiptera: Coccidae) (Erik koşnili)’nin yayılış alanları, bulaşma oranları ve doğal düşmanlarının belirlenmesi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 33 (2): 83-91.
Podsiadlo E., 1981. Parasitic wasps (Hymenoptera, Chalcidoidea) reared from females of the globose scale - Sphaerolecanium prunastri (Fonscolombe) in Warsaw (Homoptera, Coccidae). Polskie Pismo Entomologiczne, 51:153-158.
Potaeva A.G., 1992. Sphaerolecanium prunastri Fosc. (Homoptera, Coccidae) and their parasites from Turkmenistan. Proceedings of the Applied Science Conference, 92-94 pp.
Santas L.A., 1985. Parthenolecanium corni (Bouche), an orchard scale pest producing honeydew foraged by bees in Greece. Entomologia Hellenica, 3: 53-58.
Schmutterer, H., 1972. Überfamilie Neococcoidea. [Superfamily Neococcoidea.]. Die Forstschädlinge Europas. [The Forest Parasites of Europe.] Paul Parey Hamburg & Berlin.
Selmi E., 1979. Marmara Bölgesinde iğne yapraklı ağaçlarda zarar yapan Coccoidea (Homoptera) türleri üzerine araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 29(3): 1-127.
Soydanbay M., 1976. Türkiye’de bitki zararlısı bazı böceklerin doğal düşman listesi-Kısım I. Bitki Koruma Bülteni, 16: 32-46.
Soylu O.Z., 1976. Adana zirai mücadele araştırma enstitüsü bölgesi turunçgillerde zarar yapan Ceroplastes (Hom.: Coccidae) türlerinin tespiti ve en önemlisinin biyolojisi, yayılışı, konukçulan mücadelesi üzerinde araştırmalar. Gıda Tar. ve Hay. Bak. Zirai Müc. ve Zirai Kar. Gn. Md. Adana Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü yayınları, Araştırma eserleri serisi 14: 1-50.
Stathas G.J., E.D. Kartsonas, A.I. Darras & P.J. Skouras, 2021. Scale insect species (Hemiptera: Coccomorpha) and their natural enemies, recorded on agricultural, ornamental and forest plant species in the wider area of Messenian Province (Peloponnese, Greece), 2000 – 2020. Hellenic Plant Protection Journal, 14: 47-64.
Sugonjaev E.S., 1976. Chalcids of the genus Microterys Thomson (Hymenoptera, Chalcidoidea, Encyrtidae) - parasites of soft scales (Homoptera, Coccoidea) in the USSR. Entomologicheskoe Obozrenie, 55(4):916-925.
Thakur J.N., U.S. Rawat & A.D. Pawar, 1989. Investigations on the occurrence of natural enemies of San Jose scale, Quadraspidiotus perniciosus Comstock (Hemiptera: Coccidae) in Jammu & Kashmir and Himachal Pradesh. Entomon, 14(12): 143-146.
Trjapitzin V.A., 1989. Parasitic Hymenoptera of the Fam. Encyrtidae of Palaearctics. Opredeliteli po Faune SSSR, 158:243 Zoologicheskim Institutom Akademii Nauk SSR, Leningrad.
Ülgentürk S. & Toros S., 1999. Natural enemies of the oak scale insect, Eulecanium ciliatum (Douglas) (Hemiptera: Coccidae) in Türkiye. Entomologica, Bari, 33:219-224.
Ülgentürk S., 2001. Parasitoids and Predators of Coccidae (Homoptera: Coccoidea) species on Ornamental Plants in Ankara, Türkiye. Acta Phytopathologica et Entomologica Hungarica, 36(3-4): 369-375.
Ülgentürk S., J. Noyes, C. Zeki & M.B. Kaydan 2004. Natural enemies of Coccoidea (Hemiptera) on orchard trees and the neighbouring areas plants in Afyon, Ankara, Burdur, Isparta provinces, Türkiye. Proceeding of the X International Symposium on Scale Insect Studies. 19-23 April 2004, Adana, Türkiye, 361-372 s.
Yiğit T., 2013. Malatya İlinde Kayısı Ağaçlarında Zarar Yapan Coccidae ve Diaspididae (Hemiptera: Coccoidea) Familyalarına Ait Türlerin Saptanması, Yaygınlık Durumları ile Parazitoit ve Predatörlerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Malatya, 66 s.
Yiğit A. & S. Telli, 2013. Hatay ili turunçgillerinde zararlı Pseudococcus cryptus Hempel (Hemiptera: Pseudococcidae)’un yayılışı, konukçuları ve doğal düşmanları. Turkish Journal of Entomology, 37(3): 359-373.