Osmanlılarda Mukaddimat-ı Erbaa Literatürü

“El-Mukaddimâtü’l-Erbaʻa” (Dört Mukaddime), İslâmî ilimler tarihinin post-klasikdöneminin önemli tartışma konuları arasındadır. Sadrüşşerîa’nın et-Tavzîh isimlifıkıh usulü kitabında yer alan bu dört mukaddime, hüsn-kubh meselesi zemininde,insan davranışlarının ahlâkî ve hukukî temellerini araştırmaktadır. Başta Teftâzânîolmak üzere, sonraki -çoğunluğu Osmanlılar devrinde yaşamış- müelliflerinkatkılarıyla zenginleşen ve müstakil bir literatür teşkil eden bu başlık altında irade,kudret, sorumluluk gibi dinî ve felsefî düşüncenin ezelî sorunları tartışılmıştır. Bumakalede ilgili literatürün tespit, tasnif ve tavsifinin yanı sıra, eserlerde tartışılanbirkaç meselenin analizi amaçlanmaktadır.

___

  • Şükrü Özen, "Tenkihu'l-Usul", DİA, c.40, s.456.