SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI

Sosyal güvenlik hakkı temel insan haklarından olup, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (Anayasa) ile güvence altına alınmıştır. Kişi, sigortalılık hak ve yükümlülüklerinden vazgeçemez ve bunları devredemez. Vazgeçilmez haklar kapsamında olan sosyal güvenlik hakkı ile ilgili birçok dava türü bulunmaktadır. Kurum sigortalının tahsis talep tarihinde yaş ve prim ödeme gün şartını sağlamasına rağmen sigortalılık süresinin eksik olduğunu tespit ederse bu talebini reddetmek zorundadır. Bu durumda ise sigortalılar hizmet tespiti davası yerine sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasını açmayı tercih etmektedir. Uygulamada sigortalılık başlangıç tarihinin tespitine ilişkin çok sayıda dava açılmakla birlikte bu dava türü bir takım özellikleri ile hizmet tespiti davasından ayrılmaktadır. Çalışmamızda bu davaların özellikleri ve bağımlı (işçi) çalışanlar ile serbest çalışanların sigortalılık başlangıç tarihinin tespitine ilişkin dava açmaları durumunda hukuki yararlarının olup olmadığı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İşe giriş bildirgesi, sigortalılık başlangıç tarihi, bir (1) günlük tespit, sigortalılık süresi, hukuki yarar

Declaratory Judgment Action to Determine the Insurance Start Date

The right to social security is defined as one of the fundamental human rights and is secured under Act No. 2709-, the Constitution of the Republic of Turkey (the Constitution). Citizens’ insurance rights and obligations shall be non-renounceable and non-transferable. There are many types of cases related to the right to social security, which is within the scope of inalienable rights. In case the Institution determines that the insurance holder’s insurance period is missing days, it has to reject such claim, despite the insurance holder meeting requirements concerning age and number of premium payment days on the date of claim allotment. Under the circumstances, the insurance holders prefer to file a declaratory judgment action to determine the insurance start date, instead of action for fixing of period of service. Although in practice, many declaratory judgment actions are filed to determine the insurance start date, this type of lawsuit differs from the action for fixing of period of service, with certain characteristics. Our study examined the characteristics of such cases and whether workers and freelancers have the legal interest when filing a declaratory judgment action to determine the insurance start date.

Keywords:

Employment report, insurance start date, one (1) day determination, insurance period, legal interest,

PDF

___

Akın L, Bağ-Kur Sigortalılığında Esnaf ve Sanatkar Odalarına Tescilinin Etkisi ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Tasarısında Durum, AÜHFD, C. 54, S. 2, 2005, s. 1-22.
Akın L, Bağ-Kur Sigorta Yardımları (Bağ-Kur), Alfa Yayınları, İstanbul 1996.
Arıcı K, Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara 2015.
Aslanköylü R, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınevi, Ankara 2010.
Balcı M, Bağ-Kur Mevzuatı ve Uygulaması, Yetkin Yayınevi, Ankara 2012.
Başterzi F, Yaşlılık Sigortası, Yorum Basım Yayın, Ankara 2006.
Çakmak İ, Şerhli Sosyal Sigortalar Kanunu, C.2, Adalet Yayınevi, Ankara 2001.
Çenberci M, Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Olgaç Matbaacılık, Ankara 1977.
Cuhruk M, Çolakoğlu H. S, Bükey A. A, Sosyal Sigortalar, Olgaç Matbaacılık Ankara 1977.
Güzel A, Okur A.R, Caniklioğlu N, Sosyal Güvenlik Hukuku, 18. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2020.
Hanağası E, Davada Menfaat, Yetkin Yayınevi, Ankara 2009.
Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C: II, Demir Demir Yayıncılık, İstanbul 2001.
Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C: IV, Demir Demir Yayıncılık, İstanbul 2001.
Simil C, Hâkimini Davayı Aydınlatma Ödevinin Sınırları, DEÜHFD, C. 16, 2015, s. 1351-1376.
Sözer A.N, Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, 4. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2019.
Süzek S, İş Hukuku, 19. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2020.
Tuncay A.C, Ekmekçi Ö, Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, 20. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2019.
Tunçomağ K, Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Sigortalar, Gür-Ay Matbaası, İstanbul 1982.
Uşan M. F, Çıraklıkta Geçen Süre Sigortalılık Başlangıcının Tespitinde Dikkate Alınır mı?, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 3-4, 2002, s. 139-143.
http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/kayitdisi_istihdam/kayitdisi_istihdam_oranlari