GELECEKTEKİ ALACAKLARIN DEVRİNDE “BELİRLİLİK/BELİRLENEBİLİRLİK” ŞARTI VE BUNUN FACTORING-TEMLİKİ İŞLEMİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ

Gelecekteki alacakların devrinde tasarruf işleminin (temlik sözleşmesinin) kurulduğu anda, temlik konusu alacağın borçlunun şahsı, hukuki sebebi ve miktarı itibariyle belirli olması, öğretideki hakim görüşe göre asla gerekli değildir. Tasarruf (temlik) konusu alacağın “doğumu” zamanındaki “belirlilik”, temlikin geçerli olması için yeterlidir. İsviçre Federal Mahkemesi de bu görüşü benimsemiştir. Ancak temlikin tasarruf işlemi karakteri, eşya hukukundaki tasarrufların konusuna ilişkin “özellilik (Spezialitaet)” veya “belirlilik” ilkesinin burada da uygulanması yolunda görüşlerin savunulmasına yol açmıştır. Bu görüş taraflarına göre, tasarruf konusu alacaklar temlik sözleşmesinin kurulduğu sırada “belirli” değilse, burada sadece bir “temlik taahhüdü” söz konusudur. Bu görüşün, özellikle Factoring-Temliki (Factoring-Zession) bakımından pratik sonuçları söz konusudur. Aşağıda önce gelecekteki alacakların devrindeki “belirlilik/belirlenebilirlik” şartına değinilmiş, daha sonra da konu “Factoring-Temliki “ özelinde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Gelecekteki alacakların temliki, Factoring, Factoring Temliki, tasarruf etkisi, belirlilik şartı, belirlenebilirlik şartı, özellililik (şahsilik) ilkesi

The Condition of “Determination/Determinability” in the Transfer of Future Receivables and its Appearance in the Factoring-Association Process

In the transfer of future receivables, at the moment when the disposition (assignment contract) is established, it is never necessary, according to the prevailing view in the doctrine, that the receivable that is the subject of the assignment be determined in terms of the debtor’s person, legal reason and amount. The “certainty” at the time of “birth” of the receivable that is the subject of the disposition (assignment) is sufficient for the assignment to be valid. The Swiss Federal Court has also adopted this view. However, the dispositional character of the assignment has led to the advocacy of the application of the “property (Spezialitaet)” or “specificity” principle regarding the subject of the dispositions in the property law. According to the parties of this view, if receivables subject to disposition are not “determined” at the time of the establishment of the assignment agreement, there is only an “assignment commitment” here. This view has practical implications, especially for Factoring-Zession. Below, firstly, the “certainty/determinability” condition in the transfer of future receivables is mentioned, and then the subject is discussed in the context of “Factoring-Assignment”.

Keywords:

Assignment of future receivables, Factoring, Factoring Assignment, savings effect, certainty condition, determinability condition, characteristic (personality) principle,

PDF

___

Akyol Ş, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri I. Fasikül (İstanbul, 1984).
Bucher E, Schweizerisches Obligationenrecht, Allg.Teil ohne Deliktsrecht( 2. Aufl., Zürich 1988).
Bucher E, Zur Gültigkeit von Globalzession, Urteilsanmerkung Zivilrecht (BGE 113 II 163, recht 1989).
Canaris W, Grosskommentar zum Handelsgesetzbuch, Band III/3, Bankvertragsrecht (3. Auflage, 2. Bearbeitung, Berlin/New York 1981).
Dalcı N, Müstakbel Alacakların Toptan Devri, Prof.Dr.Erdal Onar’a Armağan ( C.I, Ankara 2013).
Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler ( 27.Baskı Ankara 2022).
Feyzioğlu N, Genel Hükümler (C.II, 2.Baskı İstanbul 1977).
Gauch P./Schluep W/Jaeggi P, Schweizerisches Obligationenrecht,Allgemeiner Teil, Band II (4. Auflage, Zürich 1987).
Haenseler P, Die Globalzession, Diss ( Zürich 1991).
Kleyling T, Zession -unter besonderer Berücksichtigung der Globalzession- und Forderungsverpfaendung als Mittel zur Sicherung von Krediten ( Zürich, 1980).
Kocaman A, Alacağın Temlikinin Benzer Üçlü İlişkiler Karşısındaki Teorik Sınırı Sorunu (Ankara 1989).
Kocaman A, Factoring İşleminin Hukuki Niteliği, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, (Ankara 1992).
Larenz K, Lehrbuch des Schuldrechts, Bd.I, Allgemeiner Teil (13. Auflage, München 1982).
Lempenau G, Direkterwerb oder Durchgangserwerb bei Übertragung künftiger Rechte, (Berlin/Zürich, 1968).
Lunckenbein H. G, Rechtsprobleme des Factoring-Vertrages, Diss (München, 1983).
Martinek M, Moderne Vertragstypen, Bd.I : Leasing und Factoring( München 1991).
Nörr K.W/Scheyhing R./Pöggeler W., Sukzession, Forderungszession-Vertragsübernahme-Schuldübernahme (2.Aufl. Tübingen 1998).
Oğuzman K/Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (C.2, 17.B., İstanbul 2022).
Özakman C, Factoring Sözleşmeleri (İstanbul, 1989).
Sirmen L, Alacak Rehni ( Ankara, 1990) .
Tekinay S /Akman S./Burcuoğlu H /Altop A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (7.Baskı İstanbul 1993).
v.Thannhausen M, Das Inland-Factoring, Vertragliche Gestaltung, Rechtsnatur und Kollision mit dem Verlaengerten Eigentumsvobehalt, Diss (Würzburg 1984).
v.Tuhr A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (C.I-II, çeviren Cevat Edege, Ankara 1983).
v. Tuhr A /Escher A, Allg.Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, Bd.II, 3. Auflage, Zürich 1974.
v.Tuhr A, Verfügung über künftige Forderungen ( DJZ 1904).
Westermann W, Interessenkollision und ihre richterliche Wertung beiden Sicherungsrechten an Fahrnis und Forderungen ( Kalsruhe 1954).
Wolfgang W, Kreditsicherung und Rechtsdogmatik, Berner Festgabe zum Schweizerischen Juristentag (1979).
Wiegand/Koller T, Gültigkeit der Globalzession einer künftigen Forderung (BGE 113 II 163 vd.) (recht 1988/3).
Zobl D, Die Globalzession (SJZ 1989).