DİVAN ŞİİRİ-OSMANLI KLASİK MUSİKİSİ İLİŞKİSİ VE 18. YÜZYIL DİVAN ŞİİRİNDEN ÖRNEKLER

Toplumların muhtelif tezahürlerle yaşattıkları kültürleri, yapı itibariyle bir vücudun organları gibi sürekli etkileşim içinde birbirini beslemekte ve birlikte gelişmektedirler. Mimari, resim, edebiyat, musiki gibi sanatlar arasında mevcut bulunan bu etkileşim, iletişim ve kaynaşma, şiir ile musiki arasında diğerlerinden daha fazladır. İlhamla ortaya çıkan şiir ile musikinin tariflerine baktığımız zaman, ikisi arasındaki bu kaynaşmayı, benzerliği ve bütünlüğü görürüz. Konumuz gereği, “musiki” deyince enstrümanla icra edilen saf musikiyi değil, sözlü musiki eserlerini kast etmekteyiz.Bu çalışmamızda bir yandan her iki sahanın da tanımlarına eğilirken diğer yandan da 18. yüzyıla ait divanlarda tespit ettiğimiz beyitler üzerinden musiki terimlerinin şiir zemininde gerçekleştirdiği anlam açılımlarını ortaya koymaktayız.Neticede görürüz ki şiir ile musiki birbirinin elinden tutar ve birbirini anlam açılımları ve derinliği noktasında bir adım daha öteye taşır.Anahtar Kelimeler: Şiir, Musiki, Osmanlı Klasik Musikisi, 18. Yüzyıl Divan Şiiri, Şiir-Musiki İlişkisi.

Anahtar Kelimeler:

Şiir, Musiki, Osmanlı Klasik Musikisi, 18. Yüzyıl Divan Şiiri, Şiir-Musiki İlişkisi.

-

Cultures of societies which live with diverse manifestations feed each other and improve together continuously like organs of a body. This interactive relation, communication and coalescence between arts such as architecture, painting, literature and music are further between music and poem. We can see this coalescence, similarity and integrity between the two when we look at the definitions of the music and poem which emerge as an inspiration. By our topic, we mention verbal music productions rather than music with instrument when we say “musiki”. In this study, not only the definitions of the two fields are taken place, but also the new insights on the ground of the poem provided by the musical terms through the couplets which we detected in the divans belong to 18th century is presented. After all we see that poem and music go hand in hand, and carry each other a step further in terms of the depth of meaning and new perspectives.

Keywords:

Poem, Music, Ottoman Classical Music, Divan Poetry in th Century, Relationship between Poem and Music.,

PDF

___

ANDREWS, Walter G., Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı, İletişim Yayınları, İstanbul 2000.
BEHAR, Cem, Zaman, Mekân, Müzik: Klasik Türk Musikisinde Eğitim (Meşk), İcra ve Aktarım, Afa Yayınları, İstanbul 1992.
BEYATLI, Yahya Kemal, Edebiyata Dair, İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul 1997. BİLGİN, A. Azmi, “Osmanlılar Tekke Şiiri”, DİA, c. 33, İstanbul 2007.
CANÇELİK, Ali, 18. Yüzyıl Divan Şiiri-Musiki İlişkisi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2008.
ÇETİN, Nihad M, “Aruz”, DİA, c. 3, İstanbul 1991, s. 424-435.
ÇETİNKAYA, Yalçın, İhvân-ı Safâ’da Müzik Düşüncesi, İnsan Yayınları, İstanbul 200 DOĞAN, Muhammet Nur, Eski Şiirin Bahçesinde, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2002. DOĞAN, Muhammet Nur, Fuzûlî’nin Poetikası, Kitabevi, İstanbul 1997.
FİNKELSTEİN, Sidney, Müzik Neyi Anlatır, (Çev. M. Halim Spatar), Kaynak Yayınları, İstanbul 2000.
GÜLDAŞ, Saadet, Türkçede Vurgu ve Musıkîmizin Sözlü Eserlerinde Prozodik Uygulamalar, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 1990.