Mustafa ÖZTUNÇ

Media Policies Of Turkey: An Evaluation Under EU Progress Reports

The European Union, which has been established in order not to live same problems once again after social, political and economic depressions, has been expanding both its geographical borders and increasing the number of countries in the union by means of horizontal and vertical enlargements. The European Union requires the nations wishing to be a member to make a series of reforms in their current policies under adaptation process, and it is expected to meet under a common Europe ground. One of these common grounds is the media. The media is one of the important topic titles emphasized by the EU. The EU, paying attention to the values of pluralism and cultural diversity in visual and audio media, has been examining the media policies in Turkey’s candidacy process. It analyses the positive and negative steps taken by Turkey in media policies related to pluralism and cultural diversity with the reports it prepares. In this study, the chapters prepared for the media policies of Turkey in EU progress reports between the years of 2005-2019 were analysed by content analysis method. Although Turkey has taken positive steps in media policies, these have not been found satisfactory in these reports, and negative situations increasing every year have been reflected in the reports. The fight against the FETO terrorist organization and the judicial and administrative investigations carried out since 2016 have been considered as the disbanding of the opposition, authoritarization and a threat against freedom of the press in the EU progress reports. As of 2019, the reasons for this decline have been stated in the latest report as follows: there has not been transparency especially in the financing of media, the effect of political interest has increased on broadcasting policies, monopolisation in media, decrease in pluralism and restrictions on freedom of expression. It has been also drawn attention in this report that negative expressions addressing minorities, national, ethnical and religious groups are broadcasted through media, and an increase in the expressions of anti-Semitism has been observed. The report also included the following details: there are still major problems related to the representation of women in the media, there is not sufficient number of consciousness-raising programs in the media related to establishing gender equality and preventing the violence against women, and a homophobic language is dominant in the media. These and similar situations have been labelled as reasons resulting in a decline in Turkey’s adaptation process to European Union media policies

Türkiye’nin Medya Politikaları: AB İlerleme Raporları Çerçevesinde Bir Değerlendirme

Toplumsal, siyasi ve ekonomik buhranlar sonrasında, aynı sorunları tekrar yaşamamak amacıyla kurulan Avrupa Birliği (AB), yatay ve dikey genişlemeler ile hem coğrafi sınırlarını hem de Topluluk’taki ülke sayısını arttırmaktadır. AB, üye olmak isteyen ulusların, uyum süreci kapsamında mevcut politikalarında bir dizi reform yapmasını ve ortak bir Avrupa paydası altında buluşulmasını beklemektedir. Ortak paydalardan birisi de medya alanıdır. Medya alanındaki durum AB’nin üzerinde durduğu önemli konu başlıklarından birisidir. Görsel ve işitsel medya politikalarında çoğulculuk ve kültürel çeşitlilik değerlerine dikkat eden AB, Türkiye’nin adaylık sürecinde, medya politikalarını masaya yatırmaktadır. Türkiye’nin medya politikalarında çoğulculuk ve kültürel çeşitlilik yaklaşımlarına yönelik olumlu ve olumsuz adımlarını hazırladığı raporlar ile analiz etmektedir. Çalışmada 2005-2019 yılları arasında AB ilerleme raporlarında Türkiye’nin medya politikaları ile ilgili hazırlanan bölümler içerik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Hazırlanan raporlarda Türkiye medya politikaları kapsamında olumlu adımlar atmış olsa da bunlar tatmin edici düzeyde görülmemiş, her yıl artan bir şekilde olumsuzluklar raporlara yansıtılmıştır. 2016 yılından itibaren Fetullahçı Terör Örgütü ile mücadele edilmesi ve yürütülen adli ve idari soruşturma Avrupa Birliği ilerleme raporlarında muhalefeti tasfiye, otoriterleşme ve basın özgürlüğüne yönelik bir tehdit olarak değerlendirilmektedir. 2019 yılı itibariyle yayınlanan ve en güncel olan raporda ise, özellikle medyanın finansmanında şeffaflığın belirsiz olması, siyasi çıkarların yayın politikaları üzerindeki etkisinin artması, medya sahipliğinin tek elde yoğunlaşması, çoğulculuk alanının azalması ve ifade özgürlüğü üzerindeki kısıtlamaların bu gerilemenin sebepleri arasında olduğu belirtilmiştir. Raporda ayrıca azınlıkları, ulusal, etnik ve dini grupları hedef alan olumsuz söylemlerin medya yoluyla aktarıldığına, özellikle Filistin’de yaşanan olayların medyada yer aldığı ve anti-semitizm yanlısı söylemlerde artış görüldüğüne dikkat çekilmiştir. Kadının medyadaki temsilinin hala büyük sorunlar taşıdığı, cinsiyet eşitliğini sağlama ve kadına yönelik şiddetin önüne geçmek adına bilinçlendirme programlarının medyada kendine fazla yer bulamadığı ve homofobik bir dilin medyada hâkim olduğu gibi detaylara yer verilmiştir. Bu ve benzeri durumların, Türkiye’nin Avrupa Birliği medya politikaları uyum sürecinde gerilemeye neden olduğuna değinilmiştir.

PDF

___

Acar, M. (2007). Avrupa Birliği’nin Medya Politikaları ve Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türk Medyası, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Arslan, A. (2003). Eşitsizliğin Teorik Temelleri: Elit Teorisi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 115-135.

Ataş, H. (2018). Medya Yoğunlaşması ve Çoğulculuğun Sağlanması, Dicle Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dicle Adalet Dergisi, 2(3), 49-70.

Coşkun, S. (2017). Avrupa Birliği’nin Görsel-İşitsel Politikası Bağlamında Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya’daki Radyo ve Televizyon Yayın Hizmetlerinin Denetimi, İnsan&İnsan Dergisi, 4(13), 199-222. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.292853

Çomak, H. (2012). Yeni Avrupa Düzeni Çerçevesinde ve Helsinki Zirvesi Sonrasında Türkiye-AB İlişkileri, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(12), 427-442. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifd/issue/22877/244514

Demirbilek, H. (2011). AB’de Medya Yoğunlaşması; Teori ve Uygulama, [Uzmanlık Tezi]. RTÜK Dilekli, S. ve Yeşilkaya, K. (2002). Maastricht Kriterleri, DPT.

Fontaine, P. (2000). A New Idea for Europe-The Schuman Declaration 1950-2000, European Communities.

Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Siyasal Kitabevi Heywood, A. (2013). Küresel Siyaset, Adres Yayınları

İnce, M.&Koçak, M.C. (2017). Gençlerin Avrupa Birliği’ne Bakışı Üzerine Bir Araştırma; Selçuk Üniversitesi Örneği, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12(29), 309-334. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12369

Katurman, E. (2008). Kültürel Çeşitliliğin Medyada Temsili; TRT Örneği, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kayış, H. H. (2019). Avrupa Birliği Medyası ve Çoğulculuk, Simetrik İletişim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Sayfa: 65-77. https://dergipark.org.tr/tr/pub/siad/issue/42926/481756

Klimkiwicz, B. (2009). Is the Clash of Rationalities Leading Nowhere? Media Pluralism in European Regulatory Policies, (Ed. A. Czepek, M. Hellwig, E. Nowak), Press Freedom and Pluralism in Europe, Intellect Books: Bristol.

Kymlicka, W. (1998). Çokkültürlü Yurttaşlık: Azınlık Haklarının Liberal Teorisi, (Çev. A. Yılmaz), Ayrıntı Yayınları.

Miş, N, vd. (2017). 2017’de Türkiye: Siyaset, Dış Politika, Güvenlik ve Terörle Mücadele, Ekonomi, Enerji, Hakuk ve İnsan Hakları, Eğitim ve Sosyal Politikalar, Medya, Bölüm Editörleri: Nebi Miş, Ufuk Ulutaş, Cem Duran Uzun, Erdal Tanas Karagöl, Nurullah Gür, Atilla Arkan, İsmail Çağlar, SETA Yayınları

Şahin, H. (1991). Yeni İletişim Ortamı Demokrasi ve Basın Özgürlüğü, Basın Konseyi Bilimsel Araştırması.

Tacar, P. (2003). Anadil Yönünden Çeşitlilik Arzeden Toplumlarda Çokdilliliğin Yönetişimi, (Der. E. Uzpeder), Avrupa Birliği Sürecinde Dil Hakları, Helsinki Yurttaşlar Derneği Yayınları

Vatandaş, C. (2002). Küreselleşme Sürecinde Toplumsal Kimlikler ve Çokkültürlülük, Değişim Yayınları

Wheeler, M. (2004). Supranational Regulation/Television and the European Union, SAGE Journals, 19(3), 349-369.

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2005 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2005.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2006 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2006.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2007 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2007.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2008 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2008.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2009 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2009.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2010 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2010.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2011 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2011_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2012 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/2012_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2013 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/2013%20ilerleme%20raporu/2013_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2014 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/ilerlemeRaporlariTR/2014_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2015 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/5%20Ekim/2015_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Avrupa Birliği Adaylık Süreci 2016 İlerleme Raporları, https://www.ab.gov.tr/files/pub/2016_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020)

Türkiye’nin Medya Politikaları: AB İlerleme Raporları Çerçevesinde Bir Değerlendirme 3115

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: 6
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ