DOĞU TRAKYA AĞIZLARININ GELECEĞİ

Trakya, Güneydoğu Avrupa’nın önemli tarihî ve coğrafî bir bölgesidir. Bu bölge Türkiye (Doğu Trakya), Yunanistan (Batı Trakya) ve Bulgaristan (Kuzey Trakya) bölgelerine ayrılmaktadır. Doğu Trakya adını taşıyan bölge Türkiye’nin kuzeydoğusundadır. Burada Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul’un Avrupa yakası ve Çanakkale’nin Gelibolu ilçesi yer almaktadır. Osmanlılardan önce bu bölgede Grekler, Pers İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu, Gotlar, Vizigotlar, Slav toplulukları, Bulgar Hanlığı ve Bizans İmparatorluğunun hâkimiyeti görülmüştür. Bosporus, Byzantion, Propontis, Khersonesos, Abdera ve Ainos gibi Grek şehirleri ve Hadrianapolis (Edirne) and Serdica (Sofya) gibi Roma şehirleri dönemin önemli ekonomik ve kültürel merkezleri olmuştur. Bu bölgede Türkçenin Doğu Trakya ağız/ları konuşulmaktadır. Genellikle Doğu Trakya’da “Gacallar”, Bulgaristan, Yunanistan, Yugoslavya (eski) göçmenleri, Tatarlar, Pomaklar, Dağlılar, Yörükler, Romanlar, Boşnaklar yaşamakta ve bu ağızları konuşmaktadırlar. Doğu Trakya, Asya ve Avrupa arasında geçmişte olduğu gibi önemli bir rotadır. Son dönemde bu bölgede büyük bir iç göç yaşanmıştır. 2000-2017 tarihleri arasındaki nüfus artış hızını içeren istatistiklerine göre Edirne’nin nüfusu 392.134’ten 406.855’e; Kırklareli’nin nüfusu 323.437’den 356.050’ye çıkarken Tekirdağ’ın nüfusu neredeyse iki kat artarak 577.812’den 1.005.463’e yükselmiştir. Bu nedenle Doğu Trakya ağızları yok olma tehlikesi altındadır. Biz ivedilikle saha çalışmaları ile ulus adları (etnonimler), yer adları (toponimler), silikyeradları (mikrotoponimler), hayvan adları (zoonimler) ve bitki adları (fitonimler) hakkında derlemeler yapmalıyız. Ayroca Osmanlı mezartaşlarını, kitabeleri sınıflandırmalı ve çeşitli folklorik malzeme toplamalıyız.

FUTURE OF EAST THRACE DIALECTS

Thrace is a historical and geographical region in the southeast of Europe. This region divides between Turkey (East Thrace), Greece (West Thrace) and Bulgaria (North Thrace). The region called East Thrace is in the northwest of Turkey. There are five cities in this region: Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Istanbul (European side) and Çanakkale (Only Gelibolu region). Before the Ottomans, Greeks, Persian Empire, Roman Empire, Goths, Visigoths, Slavic communities, Bulgarian Khaganate, and The Byzantine Empire ruled in this region. Greek cities like Bosphoros, Byzantion, Propontis, Khersonesos, Abdera, and Ainos; Roman cities like Hadrianapolis (present-day Edirne) and Serdica (present-day Sofia) were important economic and cultural centers. The east branch of Rumelia dialect is spoken in the cities, which are in this region. Generally in East Trace, “Gacals”, “immigrants from Bulgaria, Greece, Romania, Yugoslavia (former)”, “Tatars”, “Pomaks”, “Dağlılar” (Mountaineers), “Yörüks”, “Gypsies”, “Bosnians” live and speak a kind of Turkish dialect. East Thrace is a socio-economic route between Asia and Europe as it is in the past Latterly East Thrace is on the target of internal migration..According to the 2000-2017 population increase datas, the population of Edirne has increased from 392.134 to 406.855, the population of Kırklareli has increased from 323.437 to 356.050, and the population of Tekirdağ has increased from 577.812 to 1.005.463. Because of that, East Thrace dialects are in danger of extinction. We should immediately conduct field works and collect the language materials and search ethnonyms, toponyms, micro-toponyms, zoonyms and fitonyms. We should classify Ottoman tombstones and epitaphs and collect the folkloric materials

PDF

___

Ağanoğlu, H. Y. (2001), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e, Balkanların Makûs Talihi, Göç, İstanbul, Kum Saati Yayınları,
Ana Britannica (1990), Trakya, C 21, İstanbul, Ana Yayıncılık ve Encyclopaedia Britannica, ss. 152.
Arda, H; Dayan, S.; Kartal Ç.; Güler, N. (2016), Kritik Tehlikedeki Dianthus ingoldbyi Turrill’in Yavaş Büyüme Koşulları Altında In Vitro Korunması, Trakya Üniversity Journal of Natural Sciences, 17(1), 47-54.
Buran, A., Yüksel Çal, B. (2012), Türkiye’de Diller ve Etnik Gruplar, Ankara: Akçağ Yay.,
Cyrstal, D. (2017), Dillerin Katli, İstanbul: Profil Yay.
Dayan, S. Güler N., Arda, H., Çolak A., Aytaç, A., (2013), Yok Olmakta Olan Endemik Bellavalia Edirnensis, Özhatay ve Mathew (Asparagaceae)’in Mevcut Yayılışı ve Koruma Statüsü, Trakya Üniversity Journal of Natural Sciences, 14(2), ss. 87-93.
Demir, N. (2002), Ağız Terimi Üzerine, Türkbilig, S4, ss.105-116
Demir, N. (2013), Ankara Örneğinde Ağızların Belgelenmesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
Duman, Ö. (2009), Atatürk Döneminde Balkan Göçmenlerinin İskân Çalışmaları (1923-1938), Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Yolu Dergisi, S 43, Bahar, s. 473-490.
Eckmann, J. ve Mansuroğlu M. (1959), 1959 Yılı Trakya Diyalektolojisi Gezi Raporu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, İstanbul, C: IX, s.113-118.
Günşen, A. (2009), “Doğu Trakya Ağızlarının Şekil Bilgisini Belirleyen Temel Özellikler”, Turkish Studies (International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic), Volume 3/3, Spring, s. 402-470.
Hacısalihoğlu, M. (2008), Doğu Rumeli’de Kayıp Köyler, İstanbul: Bağlam Yay.
Halaçoğlu, A. (1995), Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912-1913) Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
İpek, N. (1999), Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri, (1877-1890), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
Karakuş, E. (2016), Taşlara Akseden Edebiyat: Makedonya Debre-Jupa Bölgesi Kitabeli Mezar Taşları, İstanbul, Sedir Yayınları.
Kırımlı, H. (2011), Türkiye’deki Kırım Tatar ve Nogay Köy Yerleşimleri, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları
Olcay, S. (1995), Doğu Trakya Yerli Ağzı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
Özkan, N. (1996), Gagavuz Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
Şahin, İ. (2016), Adbilim, Ankara: Pegem-Akademi
Zelengora, G. (2017), Türkiye’deki Pomaklar, Çev. Zeynep Zafer, Ankara: Türk Tarih Kurumu

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ