KİTAP TANITIM VE DEĞERLENDİRME: TÜRK EDEBİYATINDA HAMZA-NÂME ADLI ESERİN 72. CİLDİNİN İNCELENMESİ

Araştırmada ele alınan Hamza-nâme'nin 72. eseri Ahmedî'nin kardeşi Hamzavî tarafından tarafından yazı metinine geçirilmiştir. Araştırmada ele alınan metin incelemesinden yola çıkarak Hamzanâmelerin yazılı metin haline gelmeden önce sözlü bir gelenek olarak Türkler ve İslamî coğrafyada itibar gördüğü anlaşılmaktadır. Hamzanâme adlı eserin yaşadığı dönem itibariyle Hz. Hamza'nın savaş mücadelesinde yansıtılan olaylar ve bu olayların islam dünyasında dilden dile sözlü olarak dolaşmıştır. Hz. Hamza'nın İslam coğrafyasında dini mücadelenin vermiş olduğu güç ile yoldaşlarıyla beraber bu mücadelede nelerle karşılaştığı ve bu karşılaşmalar sonucu yansıtılanlar büyük bir halk kahramanı olarak eserlere yansıdığı bu metinde görülebilmiştir. Hamzanâme, zengin bir destan edebiyatı ile İslam dünyasına katılan İran ve Arabistan dünyasına aynı zamanda da diğer Müslüman milletlere tarih ve kültürüne de katkısı olduğu görülebilmiştir. benimsemesinde, Hazreti Hamza'nın cesareti, dürüstlüğü ve her zaman haklının ve samimiyetten yana olması, Türk halkının onun şahsında kendi benliğini bulması vb. durumlar ve eylemler etkili olmuştur. Hamza-nâme eserlerinin 72. cildinin yapılan ilgili literatür kapsamından ilk defa incelenmesi nitelik ve nicelik bakımından farklı önemleri ortaya koymuştur. Eserin 72. cildinin iki farklı müstensih gerek metin kalıplarında ve çözümünde farklılıklar ortaya çıkabilmiştir. Eserin kahraman tahlilinde Hz. Hamza'nın Erc ve Ömer Ayyar gibi iki kahramanında vermiş olduğu mücadele destansı özellikte hikaye edilmiştir. Eserde müstensih imla hususunda hatalar tespit edilebilmiş ve konusu derinlemesine özetlenebilmiştir

TURKISH LITERATURE "HAMZA-NÂME" UP HIS WORK IN 72 VOLUMES REVIEW

Hamza-name research work discussed in the text passed by Ahmedî'n writing by the brother of Hamzavi. Based on the analysis of texts discussed Hamza-nâmes as an oral tradition into a written text before it is understood that the reputation of Turkish and Islamic geography. The Hamza-name is a period of which Hz. Hamza has shown battle contention and has been reflected to the Islamic world from mouth to mouth. The contention shown by Hz. Hamza and his warriors , the struggle that they’ve been through has been reflected in this text. Hamza-nâme, could be seen as a contribution to the Islamic world with a rich, epic literature of Iran and Saudi Arabia joined other Muslim nations but also world history and culture. the adoption of this story in the region, especially Turkey, Hz. Hamza, courage, honesty, and always be on the side of right and sincerity, so the Turkish people to find their own identity in his party. conditions and actions have been effective. Hamza-examination of the nature of the name for the first time 72 works made within the scope of the literature on the skin and showed different importance in terms of quantity. 72 works in the text should remain on the skin and two copies of differences in solution has emerged. Prophet works in analysis hero. Hamza, Ercan and has given the two heroes fight like Omer Ayyar is the epic story property. The transcribers work have been identified errors in spelling and subject matter could be summed up in depth.

PDF

___

Akıncı, A. C. (1982). Hazret-i Hamza. İstanbul: Sinan Yayıncılık.
Aksoy, M. (2005). Hamza-name-1. Ankara: Kriter Yayınevi.
Aksoy, M. (2007). Anadolu Türk Destanlarının Oluşumunda Metinler Arası I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı. Ankara: Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
Algül, H. (1997). İslam Ansiklopedisi, Hamza Maddesi. Ankara: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
Banarlı, N. S. (1971). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Çetin, İ. (1997). Türk Edebiyatında Hz. Alî Cenknameleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Datlı, D. (2009). Hamza-nâme, 2. Cilt, (Metin-Sözlük-İndeks). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Demirel, H. (1995). Türk Destanlarında Güzellik-Destan-Masal ve Din Unsurları ile Yabancı Destanlarda Türk Kahramanları. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Günay, U. (1999). Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Kocatürk, V. M. (1964). Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Edebiyat Yayınevi.
Kökyar, D. (2009). Hamza-nâme’nin 30. Cildi, (İnceleme-Metin). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Köprülü, M. F. (1986). Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Kurtulmuş, Ş. (1984). Hz. Hamza. İstanbul: Beyan Yayıncılık.
Mengi, M. (1997). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Özkırımlı, A. (1987). Hamza-nâme Maddesi. Türk Edebiyatı Ansiklopedisi. (Cilt 2). Cem Yayınları. ss. 600-601.
Sezen, L. (1991). Halk Edebiyatında Hamzanâmeler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Şimşek, A., N. (2006). Hamza-nâme, 8. Cilt (Metin- İnceleme). Adana Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Türk İslam Ansiklopedisi (1970). Hamza-nâme. Ankara: Millî Eğitim Yayınevi.
Uçman, A. (1997). Hamza-nâme, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Yelten, M. (2013). Hamza-name'nin Yeni Ciltleri ve Okunma Mekanları. Turkish Studies Dergisi (8) 9, 151-165.
Yelten, M. (2014). Hamza-name'nin Nesir Üslubu. Turkish Studies Dergisi (9), 9.