SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS KAPSAMINDA GELENEKSEL EL SANATLARI VE KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Ülkemiz, "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi"ne 27 Mart 2006 tarihinde resmen taraf olmuştur. "Toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekânlar" şeklinde tanımlanan somut olmayan kültürel miras kavramının alanları, doğumdan ölüme kadar insan yaşamında yer alan ve kısaca her türlü maddi ve manevi kültür ögelerini araştıran, derleyen, değerlendiren ve çıkarımlar yapan bir bilim dalı olan Halkbilimi'nin konuları ile de paralellik göstermektedir. Burada sözü edilen kültürel miras, kısa bir zaman dilimi içerisinde oluşan değil, insanlığın var oluşundan bu yana süregelen bir mirası ve bu mirasın korunmasını ifade etmektedir. Bu bağlamda, söz konusu sözleşmede, somut olmayan kültürel mirasın alanları, somut olmayan kültürel mirasın aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar, gösteri sanatları, toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler, doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar ve el sanatları geleneği olmak üzere beş başlık altında toplanmıştır. Somut Olmayan Kültürel Miras ile ilgili iş ve işlemlerin (politikaların) ülkemizdeki icracı birimi Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğüdür. Adı geçen Genel Müdürlük, Somut Olmayan Kültürel Miras ile ilgili iş ve işlemleri, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesine dayalı olarak hazırlanan yönetmelik ve yönergelerle ve başta Bakanlığın taşra teşkilatı olan İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri olmak üzere, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Milli Eğitim Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, üniversite gibi kurumlarla işbirliği içerisinde yürütmektedir. Bu bağlamda makalemizde, somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesinde ayrı bir yeri olan ve somut olmayan kültürel mirasın yaşayabilirliğini güvence altına alma anlamına gelen "koruma" kavramından hareketle geleneksel el sanatları ile ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından neler yapıldığı, neler yapılacağı ve neler yapılması değerlendirilmiştir. gerektiği gibi konular detaylı olarak ele alınıpdeğerlendirilmiştir.

WITHIN THE CONTEXT OF INTANGIBLE CULTURAL HERITAGE TRADITIONAL CRAFTSMANSHIP AND MINISTRY OF CULTURE AND TOURISM

Our country became a State Party to the UNESCO Convention fort the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage on 27 March 2006. Intangible cultural heritage defined as “the practices, representations, expressions, knowledge, skills- as well as the instruments, objects, artefacts and cultural spaces associated therewith – that communities, groups and, in some cases, individuals recognize as part of their cultural heritage”. The domains of intangible cultural heritage is similar to subjects of folklore idendified as the science researching, examining and dealing with both tangible and ethic cultural elements of human being from its birth to death. Therefore here intangible cultural heritage heritage is not formed in a short of time but comes from the existence of human being and also safeguarded. In this context, aforementioned Convention, oral traditions and expressions, including language as avehicle of the intangible cultural heritage; performing arts; social practices, rituals and festive events; knowlede and practices concerning natüre and the universe; traditional craftsmanship are the five domains of intangible cultural heritage manifested in the Convention. The General Directorate of Research and Training of the Ministry of Culture and Tourism was determined as the executive unit for studies and activities (policies) on safeguarding of intangible cultural heritage (ICH). The General Directorate conducts activities and studies as regards to intangible vultural heritiga according to regulations and directives based on Convention fort he Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage and Works in coordination with Provincial Directorates of Ministry, Turkısh National Commission for UNESCO, Ministry of Education, and Ministry of Foreign Affairs, universities and other related institutions. In this context, from the “safeguarding” perspective which means ensuring the viability of the intangible cultural heritage and has a separate importance in the Convention what have been done, what would be done related to the traditional crafttsmanship by Ministry of Culture and Tourism evaluated in details in our article.

___

  • Ekici, Metin vd. (2011), Somut Olmayan Kültürel Miras: Barana (Dursunbey-Balıkesir), İzmir, Uşşak Tif Ofset Matbaacılık.
  • http://aregem.kulturturizm.gov.tr (Erişim Tarihi: Eylül 2015)
  • http://www.turkkahvesidernegi.org (Erişim Tarihi: Eylül 2015)
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı (2011), Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Temel Belgeler, Ankara, Başak Matbaacılık.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü (2011), Türkiye Somut Olmayan Kültürel Miras Çalışmaları, Ankara, Hazar Reklam.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı (2013), Gelenekten Geleceğe Türkiye’de Somut Olmayan Kültürel Miras, Ankara, Desen Ofset.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı (2014), Geçmişten Geleceğe Yaşayan Kültür Mirasımız, Türkiye Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri, Ankara, Özyurt Matbaacılık.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı (2014), Ebru Türk Kağıt Süsleme Sanatı El Kitapçığı, Ankara.
  • Oğuz, M. Öcal, (2002), “Ulusal Kalıtın Küreselleştirilmesi ve Türk El Sanatları”, Milli Folklor, S. 54, s. 5-10.
  • Oğuz, M.Öcal (2009), Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir?, Geleneksel Yayıncılık, Ankara.
  • Oğuz, M.Öcal vd., (2012), Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, 9. Baskı, Ankara, Grafiker Yayınları.
  • Oğuz, M.Öcal vd., (2013), Somut Olmayan Kültürel Mirasın Geleceği Türkiye Deneyimi, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Ankara.
  • Özter, Zafer, (2010), “Türk El Sanatlarının Kültür Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi”, Milli Folkor, S. 86, s. 174-185.