CUMHURİYET DÖNEMİNDE TÜRKİYE'DE YAYIMLANMIŞ DİVANLAR ÜZERİNE-III

Divan şairlerinin sanat anlayışlarına ışık tutan eserlerin başında gelen divanlar, Eski Türk edebiyatı tarihi araştırmalarında en önemli yapı taşlarından ve kaynaklardan birisidir. Divan edebiyatında belirli kategorideki şiirlerle, çeşitli nazım türlerindeki şiirlerin belirli bir düzen içinde bir kadroyu doldurarak bir araya getirilmesiyle tertip edilen divanlar Eski Türk edebiyatı için önemli bir araştırma alanı oluşturmuştur. Cumhuriyetten önceki dönemlerde bir tek yazmaya dayanılarak ve bilimsel yöntemler kullanılmadan birçok divanın baskısının yapıldığı bilinmektedir. Bu durum baskısı yapılan eserlerde önemli bir eksiklik olarak ortaya çıksa da yapılan çalışmalar önemli bir yere sahiptir. Bütün bu çalışmalar daha çok divanlar üzerine yoğunlaştığından, mesneviler, tezkireler ve diğer mensur eserler ikinci planda kalmıştır. Eski Türk edebiyatının en önemli eserlerinden olan divanlar, Cumhuriyetle birlikte yeni harflerle yayımlanmaya başlanmış, kimi eserlerin ise tıpkıbasımları yapılmıştır. Divanlar üzerine yapılan bu çalışmalar tanıtma yazılarında da kendini göstermiştir. Cumhuriyet'in ilanından 1991 yılına kadar Türkiye'de yayımlanmış divanlar daha önce iki makaleyle tanıtılmıştı. Önceki iki çalışmada uygulanan yönteme bağlı kalınarak 1991-1999 yılları arasında Türkiye'de basılmış divanların tanıtıldığı bu yazıda, tam metin olarak yayımlanmış altmış üç çalışma üzerinde durulmuştur. Yazıya konu olan eserler (divanlar), şairlerin mahlaslarına göre alfabetik olarak sıralanmış; bu eserlerin bölümleri, divanın nüshaları, divan metninin hazırlanmasında izlenen yol, divandaki şiirlerin nazım biçimlerine göre sayıları, metnin yayımlanış biçimi gibi konularda bilgiler verilmiş ve gerekli görülen noktalarda kısa değerlendirmeler yapılmıştır.

ABOUT DİVANS PUBLISHED IN THE REPUBLICAN PERIOD OF TURKEY-III

Divans, the leading ones to hold light onto the understandings of art of the divan poets, are one of the most important milestones and the resources in the research of the history of Early Turkish Literature. Divans were constructed in an order; with the combination of the poems in some selected categories of Divan literature and poems of somevarious styles of poetry and they have been an important field ofresearch for Early Turkish Literature. It is known that many divanswere published although they were without any scientific methods butonly with handwriting in the periods of pre-republic. The researches onthese works have an important place even though this situation comesout as an important deficiency for the works which were published.Mesnevis, tezkires and other mensur works were left in the backgroundas all these researches focused on divans in general.Divans, which are the important works of Early TurkishLiterature, started to be published with new letters with the declarationof Republic, but some of them were published facsimile. Those studiesmade on divans showed up in some advertisements as well. The divanspublished in Turkey after the announcement of the Turkish republicuntil 1991 was introduced by two articles. In this report, using themethod applied in the previous two studies, the divans published inTurkey from 1991 to 1999, sixty-three studies published in full textwere focused on. Divans subjected to the study were arranged inalphabetical order according to pseudonym of poets, and theevaluations were done by giving information about sections of theseworks, the copies of the divans, the number of poetry and the form ofthe publishment, the style adopted while preparing text of divan.

PDF

___

ABDULKAD?ROĞLU, Abdulkerim-DEM?RBAĞ, Ömer, Dîvan Süleyman ?âdî (Karslı), Türk Hava Kurumu Matbaası, Ankara 1993, 117 s.
ABDULKAD?ROĞLU, Abdülkerim-TATÇI, Mustafa, Mustafa Rûmî Efendi (?eyh-Geredeli), Dîvân, Anıl Matbaası, Ankara 1998, XIII+178 s.
AKKAYA, Hüseyin, Nevres-i Kadîm ve Türkçe Dîvânı, ?nceleme, Tenkitli Metin ve Tıpkıbasım (1. Kısım: ?nceleme, 2. Kısım: Tenkitli Metin ve Dizin), 2 C., Cambridge, Mss.: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü, 1. Cilt, 1995, XVI+169 s., 2. Cilt, 1996, 8+380 s.
AKKU?, Metin, Nef?î Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1993, 335 s.+[74 s. Tıpkıbasım]
ALTUN, Kudret, Gelibolulu Mustafa Âlî ve Dîvânı (Vâridâtü'l-Enîkâ), Özlem Kitapevi, Niğde 1999, XLVII, 531+[8] s.
ARSLAN, Mehmet-AKSOYAK, ?smail Hakkı, Ha?met Külliyatı, Dilek Matbaacılık, Sivas 1994, V+474 s.
ARSLAN, Mehmet, Zâtî Süleyman Efendi Divan ve Sevânihu'n-Nevâdir Fi-Marifeti'l-Anâsır, Dilek Matbaacılık, Sivas 1994, 173 s.
AYAZ, Hayrettin, Harputlu Abdülhamid Hazmî, Dîvân, Elazığ Kültür ve Yardımla?ma Derneği Yayınları, ?stanbul 1998, XIX+383+XIX s.
AYMUTLU, Ahmet, Fatih ve ?iirleri, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992, 152 s.
AYNUR, Hatice, 15. yy. ?airi Çâkerî ve Dîvânı (?nceleme-Tenkitli Metin), Scala Yayıncılık, ?stanbul 1999, XI+262 s.
B?LG?N, Orhan, Merzifonlu ?ki ?âir (Eyüp Sabrî-Hıfzî), Enderun Kitabevi, ?stanbul 1992, 107+[2] s.
B?LKAN, Ali Fuat, Nabi Divanı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, ?stanbul 1997, 2 C., IL+1347 s.
CENG?Z, Halil Erdoğan, EREN, Gönül Hatay, Rahmî-i Harputî Divanı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, X+295 s.
ÇABUK, Vahit, Antakyalı Yahya Efendi Divançesi (Medhiyye-i Pâdi?âhî), Hayat Folklor Ara?tırmaları Derneği Yayınları, Antakya 1996, 73+[7] s.
DEM?REL, Mustafa, ?bn-i Kemâl Dîvanı, Fakülteler Matbaası, ?stanbul 1996, XXX+229 s.
DERD?YOK, ?. Çetin, Cemâlî Hayatı, Eserleri ve Divanı, (?nceleme-Tenkidli MetinTıpkıbasım), Yayınlayanlar: ?inasi Tekin-Gönül Alpay Tekin Sources of Oriantal Languages and Literatures 23-The Department of Near Eastem Languages and Civiliations, Harvard University, 1994, 170 s.
DOĞAN, Muhammet Nur, Lâle Devri ?airi ?eyhülislâm Es'ad ve Dîvânı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, ?stanbul 1997, 366 s.
DOĞAN, Muhammet Nur, ?eyhülislâm ?shak ve Dîvânı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, ?stanbul 1997, 472 s.
ELÇ?N, ?ükrü, Gevherî Divânı: ?nceleme-Metin-Dizin-Bibliyografya, Yayına Hazırlayan: ?ebnem Ercebeci, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1998, 763 s.
ERASLAN, Kemal, Mevlânâ Sekkâkî Dîvânı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1999, XVIII+686 s. [629-686 Tıpkıbasım]
ERDOĞAN, Erol, Sükkerî: Hayatı, Edebî Ki?iliği ve Divanı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1994, VIII+300 s.
ERDOĞAN, Kenan, Niyâzî-i Mısrî: Hayatı, Edebi Ki?iliği, Eserleri ve Divanı (Tenkitli Metin), Akçağ Yayınları, Ankara 1998, CXCVI+262+[48 s. Tıpkıbasım].
ERG?N, Ali ?akir, Yozgatlı Mehmed Said Fennî Dîvanı, Yozgat Belediyesi, Ankara 1996, XIV+270 s.
ERTAN, Mehmet Emin, Urfalı ?air Abdi, ?anlıurfa ?li Kültür Eğitim Sanat ve Ara?tırma Vakfı Yayınları, ?anlıurfa 1997, 375 s.
ERTEM, Rekin, Yahya Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1995, XLVI+302 s.+[90 s. Tıpkıbasım].
GÜFTA, Hüseyin, Antakyalı ?air Yahyazâde Âsaf: Hayatı, Edebî Ki?iliği ve ?iirleri, Mehmet Tekin Yayınları, Zirem Basımevi, Antakya 1999, 219+1 s.
GÜNDOĞDU, Mehmet Kemâl, Mü?tâk Baba (Divân), Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, ?stanbul 1997, 370 s.
GÜREL, Rah?an, Enderunlu Vâsıf Divanı, Kitabevi Yayınları, ?stanbul, Tarihsiz, 696 s.
HORATA, Osman, Esrâr Dede: Hayatı, Eserleri, ?iir Dünyası ve Divanı, Kültür Bakanlığı, Ankara 1998, XI+666 s.
?NCE, Adnan, Mîrzâ-zâde Mehmed Sâlim Dîvânı (Tenkitli Basım), Ankara 1994, XIV+492 s.
?RFAN, Aypay, Lâle Devri ?airi ?zzet Ali Pa?a: Hayatı-Eserleri-Edebî Ki?iliği, Divan: Tenkitli Metin, Nigâr-nâme: Tenkitli Metin, ?stanbul 1998, V+314 s.
KALKI?IM, Muhsin-ALICI, Lütfi-YEN?KALE, Ahmet, Divan-ı Hulusi-i Darendevi, Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi Vakfı Yayınları, 2 C., Ankara 1997, XIV+448+425 s.
KALKI?IM, Muhsin, ?eyh Galib Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1994, 461 s.+[96 s. Tıpkıbasım].
KAPLAN, Mahmut, Ne?atî Divanı, Akademi Kitapevi, ?zmir 1996, XIII+180 s.
KARAAĞAÇ, Günay, Lutfî Divanı (Giri?-Metin-Dizin-Tıpkıbasım), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1997, XXXIX+732 s.+ [26 Tıpkıbasım].
KARACAN, Turgut, Bosnalı Alaeddin Sabit, Divan, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Sivas 1991, 633 s.
KARASOY, Yakup, ?iban Han Dîvânı (?nceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1998, VIII+694+[194 s. Tıpkıbasım].
KAYA, Önal, Alî ?îr Nevâyî Fevâyidü'l-Kiber, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1996, XIX+743 s.
KUYUMCU, Fehmi, Erzincanlı Tüfekçizade Salih Baba Divanı: (Rabıta-i Nak?-ı Hayal'i), Baha Vakfı Yayınları, 6. Baskı, Ankara 1996, XXXIV+282 s.
KÜÇÜK, Sabahattin, Antakyalı Münîf Dîvânı: Tenkitli Basım, Kültür Bakanlığı, Ankara 1999, IX+224 s.
KÜÇÜK, Sabahattin, Bâkî Dîvânı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1994, XVI+472+[3] s.
KÜLEKÇ?, Numan, KARABEY Turgut, Dîvân Erzurumlu ?brahim Hakkı, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum 1997, 606 s.
MAC?T, Muhsin, Nedim Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1997, XLI+357 s.+[115 s. Tıpkıbasım]
MENG?, Mine, Mesihi Divanı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1994, VI+316 s.
MERMER, Ahmet, Karamanlı Aynî Dîvânı, Akçağ Yayınları, Ankara 1997, VI+708+10 s.
MERMER, Ahmet, Mezâkî, Hayatı, Edebi Ki?iliği ve Divanının Tenkitli Metni, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1991, 573 s.
OKÇU, Naci, ?eyh Galib, Hayatı-Edebî Ki?iliği, Eserleri, ?iirlerinin Umumi Tahlili ve Divanının Tenkidli Metni, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1993, 2 Cilt, XI+XI+1029 s.
OKUYUCU, Cihan, Cinânî (Hayâtı-Eserleri-Dîvânının Tenkitli Metni), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1994, XXXVII+770 s.
ONUR, Naci- KAVAZ, ?brahim, Harputlu Rahmi Divanı, ?zzetpa?a Vakfı Yayınları, Ankara 1996, [6]+357+8 s.
ÖZDEM?R, Hikmet, Âdile Sultan Dîvânı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, XVI+588 s.
ÖZYILDIRIM, Ali Emre, Hamdullah Hamdi ve Divanı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1999, X+238 s.
SUNGUR, Necati, Âhî Divanı (?nceleme-Metin), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1994, XIV+223 s.
TARLAN, Ali Nihat, Ahmed Pa?a Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1992, 312 s.+[58 s. Tıpkıbasım]
TARLAN, Ali Nihat, Hayâlî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1992, 323 s.+[61 s. Tıpkıbasım].
TARLAN, Ali Nihat, Necati Beg Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1992, 440s. +[88 s. Tıpkıbasım].
TARLAN, Ali Nihat, Necati Beg Divanı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, ?stanbul 1997, XXVIII+557 s.
TATÇI, Mustafa, Yunus Emre Divanı-?nceleme-I, Tenkitli Metin-II, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990, (2 Cilt), XXVII+500+XIV+491 s.
TATÇI, Mustafa, Yunus Emre Divanı-?nceleme-I, Tenkitli Metin-II, Risâletü'n-Nushiyye (Tenkitli Metin)-III, Â?ık Yunus-IV, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997, (4 Cilt), XXVII+500 s.+XIV+491 s.+267 s.+337 s.
TOPARLI, Recep, Hârezmli Hâfız'ın Divanı: ?nceleme-Metin-Tıpkıbasım, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1998, 775 s. +[293 s. Tıpkıbasım].
YAĞCI, Öner, Yunus Emre Ya?amı ve Bütün ?iirleri, Gün Yayıncılık, ?stanbul 1996, 368 s.
YARDIM, Mehmet Nuri, Yunus Emre Divanı, Hayatı, Divanı, Sözlük ?laveli, Kahraman Yayınları, ?stanbul 1997, 368 s.
Yunus Emre Divanı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1991, 4+[210 s. Tıpkıbasım].
YÜCEL, Bilâl, Bâbür Dîvânı (Gramer-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1995, XII+575 s.