ARŞİV BELGELERİNE GÖRE KAYSERİ
Şehir tarihçiliği, ihmal edilmiş bir alan olmakla birlikteşehrin renklerini ve ruhunu besleyen dinamikleri tanımaya yardım eden bir alandır. Şehre vefa borcunu ödeme adına çalışılması gereken bir alandır. 1940-1950 yılları arasında Kayseri'nin durumu, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi belgelerine siyasi, ekonomik, sosyal ve Tayyare Fabrikası konularıyla yansımıştır. Siyasi bakımdan belediye başkanlarının atama yazıları vardır.İkinci siyasi husus da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Kayseri il başkanlığı tarafından yazılan cemiyet yapılanmasına ait yazılardır. Ekonomik ve sosyal açıdan şehirde kurulan ev, dokumacılık, değirmencilik veya zirai amaçlı kooperatifler dikkat çekmiştir. Yine özel bankalardan Garanti Bankası, Akbank ve Yapı-Kredi Bankası'nın şube açmaları, hafriyat çalışmaları sırasında keşfedilen Roma mezarı, yasaklanan ve toplattırılan bir roman ve daha birkaç konu şehrin ekonomik ve sosyal yönlerini yansıtması bakımından kayda değer görülmektedir. Belgelerdeki bir konu da Kayseri şehri imar planı doğrultusunda gerçekleştirilen istimlâk hadisesidir. Ancak bu daha çok hazine arazilerinin belediyeye devredilmesi şeklinde yapılmıştır. Başka bir konu Talas'ta bulunan Amerikan Koleji'ne ait 5 binanın, 1000 yataklı askeri hastane yapılmak üzere askeri işgal altına alınacağı meselesidir. Sivas ile Ankara arasında seyrüsefer halinde bulunan ve ulaşım aracı olarak bütün trenlere oranla üstün tren sayılan özel trenlerin hareket saatleri de kayıtlardan öğrenilmektedir. Volkan Gazetesinin yayın hayatına başlamasıyla ilgili yazılar bulunmuştur. Dönemin en büyük partisi sayılabilecek CHP Kayseri İl teşkilatının destekleriyle çıkacak olması nedeniyle arşivlerde Volkan Gazetesi'ne ait belgeler tespit edilebilmiştir. Muhtelif belgeler içinde en dikkati çeken konu, Şakir Sungar'ın kaleme aldığı ve 1944 yılında Sümer Matbaası tarafından yayınlanan "Filiğin Emin Balta ile Nasıl Öldürüldü" başlıklı kitabın Bakanlar kurulu tarafından 7 Temmuz 1944 tarihli toplantıda sakıncalı görülerek mevcutlarının toplattırılması ve dağıtılmasının yasaklanmasıdır. Kayseri ile özdeşleşen Tayyare Fabrikası da önemi haiz bir diğer konudur. Fabrikada çalışan İngiliz vatandaşları, istimlâk edilen arsalar gibi konular belgelerde geçmektedir
THE PERIOD OF 1940-1950 IN KAYSERİ ACCORDING TO ARCHIVE DOCUMENTS
are, in this regards, like people who lose their memory. From this perspective, along with the history of your country and nation in general, the history of the city you live in is significant. Hence, despite being a neglected field, urban historiography, which is currently emerging as a new field of occupation and discipline, is a field that helps identify the dynamics that foster the colours and the soul of the city. Urban historiography is a field that needs to be supported and studied in order to showyour fidelity toyour city.In line with this idea, the present study aims to reveal Kayseri in the period of 1940-1950 in the framework of Prime Ministry Republican Archives. The aim is to contribute primarily to the local history of Kayseri. It has been noticed that previous studies regarding the aforementioned period were attempted to be dealt with the popular approach, without a scientific method, full of information based on hearsay, and for this reason full of mistakes. Considering this problem, it has been attempted to enlighten a period in accordance with the archives
___
- ASİLİSKENDER, Burak, Modernleşme ve Konut; Cumhuriyetin Sanayi Yatırımları İle Kayseri’de Mekânsal ve Toplumsal Değişim, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Ahsen Özsoy, İstanbul, Ekim 2008.
- BIYIKLIOĞLU, Nadir, Türk Havacılık Sanayi, Milli Savunma Bakanlığı Yayınları, Ankara 1991.
- CÖMERT, Hüseyin, 19. Yüzyılda Kayseri, Mazaka Yayınları, Kayseri 2007.
- ÇALIŞKAN, Necmettin, Kuruluşundan Günümüze Kayseri Belediyesi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri 1995.
- DEMİR, Cenk, “Amerikan Board Belgelerine Göre Talas Amerikan Kız ve Erkek Kolejleri”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Mehmet Aydın Armağanı), Volume 7/4, Fall 2012, www.turkishstudies.net, DOİ Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3837, ss. 1405-1420. ERKİLETLİOĞLU, Halit, Geniş Kayseri Tarihi, Can Matbaası, Kayseri, 2006.
- Geçmişten Geleceğe Kayseri ve KCETAŞ, Kayseri ve Civarı Elektrik T.A.Ş. Yayınları, Kayseri 2010.
- KARATEPE, Şükrü, Kendini Kuran Şehir, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Kayseri 1999.
- ÖZ, Mehmet, “Osmanlı Klasik Döneminde Anadolu Kentleri”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 3, S. 6, 2005, ss. 57-88.
- ÖZDEMİR, Emin, Ali Çakırbaş, “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Nevşehir’de Bankacılık Faaliyetleri; Nevşehir Bankası TAŞ ve Ürgüp Zürra ve Tüccar Bankası TAŞ”, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Tarih Sayısı), Volume 8/5, Spring 2013, www.turkishstudies.net, DOİ Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4672, s. 559-575.
- SUBAŞI, Muhsin İlyas, Dünden Bugüne Kayseri, Selçuklu Yayın Dağıtım, Kayseri 1991.
- UĞUR, Yunus, “Şehir Tarihi ve Türkiye’de Şehir Tarihçiliği: Yaklaşımlar, Konular ve Kaynaklar”, Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 3, S. 6, 2005, ss. 9-26.
- YALÇIN, Osman, “Türk Tarihi Bakımından 20. Yüzyılda İki Önemli Gelişme: Havacılığın ve Bir Liderin Doğuşu”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Halil Erdoğan Cengiz adına), Volume 6/2, Spring 2011, www.turkishstudies.net, DOİ Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2303, ss. 1033-1062.