ANKARA'NIN BAŞKENT OLUŞUNUN YANSIMALARI

Bu çalışmada Milli Mücadele sonrasında Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesini barındıran ulus-devlet inşasının sembolü olan başkent meselesi ele alınmaktadır. Özellikle Mustafa Kemal, Osmanlı Devleti'nin tezahürü olan İstanbul'u başkent olarak görmek istemiyordu. Bu tutumun altında yatan en temel gerekçe hem İstanbul'un içinde bulunduğu sıkıntılı durum, hem de başkent değiştirilerek yeni bir devletin oluşturulmak istenmesidir. Heyet-i Temsiliye'nin Sivas'tan Ankara'ya taşınmasından itibaren başkent yaratılma ağırlığını tecrübe eden Ankara ileri başkent olacağını düşünmüyordu. Olsa olsa bu durum geçici bir durumdu. Ancak Gazi Mustafa Kemal, başından beri Ankara'nın başkent olarak görmek istediği her halinden belli etmişti. Bilhassa İstanbul'un kurtarılmasından sonra başkent sorunsalı bir anda yeni kurulan devletin kucağında yer aldı. İstanbul basını ve sefirleri İstanbul'un yeniden başkent olarak ilan etmesini beklerken; Mustafa Kemal, İzmir'de basına verdiği demeçte Ankara'nın başkent olarak ilan edileceğinden bahsediyordu. Nitekim 1923 yılında Ankara başkent ilan edildi. Fakat tüm sorunlar tüm haliyle ortadaydı. İstanbul'da halife yaşarken diğer taraftan İngiltere, Almanya, İtalya ve Fransa elçilikleri Ankara'da elçilik açamayacaklarınıbeyan etmiş; İstanbul basını ise bu durumun geçici bir heves olarak kalacağını ima eden yazılar kaleme almıştı. Fakat Mustafa Kemal, yeni bir başkent icat etmekte kararlıydı. Kararlı tutumu ve sergilediği dış politika çeşitliliği sayesinde bu baskıyı kırarken, İstanbul'dan kalan birçok kurumda Ankara'ya taşındı

PDF

___

Alp, T. (2004). Kemalizm. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
Atatürk, M. K. (2004). Nutuk. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Atay, F. R. (1998). Çankaya, Mustafa Kemal'in Çankaya'sı. İstanbul: Bateş Bayilik Teşkilatı A.Ş.
Bengi, H. (2000). Gazeteci, Siyasetçi ve Fikir Adamı Olarak Hüseyin Cahit Yalçın. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Bozkurt, G. (1995). Ankara'nın Başkent Olmasına Dair Bir Alman Belgeseli. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi , 757-780.
Cebesoy, A. F. (2000). Milli Mücadele Hatıraları. İstanbul: Temel Yayınları.
Durur, B. (2017). Mustafa Kemal Döneminde Ankara'nın İmarı. F. Ş. Cantek içinde, İcad Edilmiş Şehir: Ankara (s. 107-123). İstanbul: İletişim Yayınları.
Goloğlu, M. (2010). Milli Mücadele Tarihi IV, Cumhuriyete Doğru. İstanbul : Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Goloğlu, M. (2014). Milli Mücadele Tarihi III, Üçüncü Meşrutiyet. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
İlyas, A. (2013). Heyet-i Temsiliye'nin Siyasal Yapılanması. Tarihin Peşinde, 17-35.
İlyas, A. (2016). Kemalizm'in Propaganda Araçları veya Araçsızlığı. The Journal of Academic Social Science Studies, 113-126.
İnan, A. (1977). Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Kansu, M. M. (1986). Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Karabekir, K. (1951). İstiklal Harbimizin Esasları. İstanbul: Sinan Matbaası ve Neşriyat Evi.
Karabulut, U. (2012). Ankara'nın Başkent İlan Edilişine İstanbul Basınının Tepkileri. Tarih İncelemeleri Dergisi , 131-148.
Kartal, C. B. (2013). Ankara'nın Başkent Oluş Sürecinde Dönem Basınında Ankara ve İstanbul: "Makarr" ve "Payitaht". Ankara Araştırmaları Dergisi , 75-88.
Kaynar, İ. S. (2016). 1892-1962 Arasında Ankara'nın İktisadi Değişimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktara Tezi.
Koloğlu, O., & Tınç, L. (2008). Mondros'tan Mudanya'ya Osmanlı'da Son Tartışmalar. İstanbul: Doğan Kitap.
Macfie, A. L. (2013). The End of the Ottoman Empire, 1908-1923. New York: Routledge.
Nadi, Y. (1955). Ankaranın ilk günleri. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Selek, S. (1987). Anadolu ihtilâli, 1. Cilt. İstanbul: Kastaş A.Ş. Yayınları.
Şapolyo, E. B. (1967). Mustafa Kemal Paşa ve Millî Mücadelenin İç Alemi. İstanbul: Inkilâp ve Aka Kitabevleri.
Şimşir, B. (2000). Ankara: Bir Başkent'in Doğuşu. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
Toynbee, A. (1999). Türkiye I (Bir Devletin Doğuşu). İstanbul: Çağdaş Matbaacılık.
Turan, M. (2012). Atatürk'ün Ankara'ya Gelişi: Milli Temsil Meselesi. Gazi Akademik Bakış, 1-24.
Zürcher, E. J. (2005). Savaş Devrim Türk Tarihine Geçiş Dönemi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları