KÜLTÜR-SANAT KÖYÜ ÖRNEĞİ: KONYA/SONSUZ ŞÜKRAN KÖYÜ EVLERİNİN İNCELENMESİ

Kırsal mimari, halk ve yöre ustalarının kısıtlı imkanlar dâhilinde, çevreden edindikleri malzemelerle inşa ettikleri gösterişsiz, ihtiyaca yönelik yapı sanatı ürünleridir. Farklı coğrafi bölgelerde, farklı kültürlerle ortaya çıkan kırsal mimari ürünleri; basit çözüm yolları, kullandıkları ekolojik ve sürdürülebilir doğal malzemeler ve yerel yapım teknikleriyle Anadolu’nun her yerinde kendini göstermektedir. Bu çalışmada Konya Hüyük'e bağlı olan Çavuş kasabasında yer alan Sonsuz Şükran Köyü’nün kırsal mimari özellikleri, Sonsuz Şükran Köyü Evleri örneğinde incelenmiştir. Çalışmanın amacı; Sonsuz Şükran Köyü Evlerinin, kırsal mimari özelliklerini inceleyerek, geleneksel kerpiç yapım teknikleriyle inşa edilen, kültürel değerlerin ve ev sahiplerinin kişilik özelliklerinin iç mekana yansıtılması ile Sonsuz Şükran Köyü’nün kültür-sanat köyü olarak edindiği yeri anlatmak, kırsal alanda yaşayan toplumların kaybettiği geleneksel kimliği geri kazanma çabasını incelemek, sanat-kültür etkinliklerinin yapıldığı ve kırsal alanda yeni kurulan bir alanın kazandırılmasını sağlamaktır. Sonsuz Şükran Köyü, 2010 yılından itibaren kültür ve sanat etkinliklerinin gerçekleştirildiği, tarihi değerlerin korunduğu, bir kültür-sanat köyü olma özelliği taşımaktadır. 2021 yılında yaklaşık 34 adet kerpiç evin yer aldığı köyde, 10 adet kerpiç evin inşası sürmektedir. Çalışma yöntemi olarak; 5 adet evin yapısal ve mekânsal analizleri yapılmıştır. Analizleri yapılan evlerin, iç mekanları gözlem ve tespit çalışması ile incelenmiştir. Ev sahipleri, köy kurucusu ve köy sorumlusu ile sözlü görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Sonuç olarak; kültür ve sanat köyleri bağlamında ele alınan kırsal mimari ve mekan düzenlemesinin, tasarımcılara ve araştırmacılara yol gösterecek nitelikte olması, literatürde Sonsuz Şükran Köyü Evlerinin plan, görünüş ve analizlerine dair çalışmanın bulunmaması nedeniyle araştırma önem taşımaktadır.

SAMPLE OF CULTURE-ART VILLAGE: EXAMINATION OF THE HOUSES IN KONYA/SONSUZ ŞÜKRAN VILLAGE

Rural architecture is a need-oriented construction art product that is built by local people and masters with limited resources and materials obtained from the environment. Rural architectural products that emerged with different cultures in different geographical regions; It shows itself all over Anatolia with its simple solutions, ecological and sustainable natural materials and local construction techniques. In this study,the rural architectural features of the Sonsuz Şükran Village located in Çavuş town in the Hüyük district of Konya, which was chosen as a field study, and the spatial analysis of the Sonsuz Şükran Village houses are explained. The aims of the study; to examine in depth the rural architectural features of the Sonsuz Şükran Village houses, to explain the place of Sonsuz Şükran Village as a culture and art village, with the reflection of the cultural values and the personality traits of the owners, built with traditional adobe construction techniques, to examine the efforts of rural communities to regain their lost traditional identity, carrying out studies to ensure that a newly established area in the countryside where cultural and artistic activities are held. Sonsuz Şükran Village has the characteristic of being a culture and art village where cultural and artistic activities have been held since 2010 and historical values are preserved. The construction of 10 adobe houses continues in the village, where there are approximately 34 adobe houses in 2021. As a study method; structural and interior analyzes of 5 houses were made. The interiors of the analyzed houses, investigated by observation and detection work. Oral interviews were conducted with the landlords, the village founder and the village manager. Qualitative research methods were used in the study. As a result; This research will guide designers and researchers with rural architecture and spatial arrangements in the context of art and culture villages. It is also important in that there is no study in the literature about the plan, section and analysis of the Sonsuz Şükran Village houses.

___

  • Çakıroğlu, Y, (2018), Kırda Sanatın Rolü ve Sanat Köyleri: Konya Sonsuz Şükran Köyü, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul: Yüksek Lisans Tezi.
  • Çekül Vakfı, (2012), Anadolu'da Kırsal Mimarlık Kitabı, Tarihi Kentler Birliği, Bursa.
  • Çelik Uğuz, S, (2015). Sanat Turizmi Kapsamında Sanat Köyleri/ Sanat Akademileri/Sanat Kampları Uygulamaları ve Kırsal Turizme Katkıları, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi.
  • Çınar, H. (2014). Anadolu Kırsal Mimarisinin Oluşum Mantığı: Yer Değiştiren Kesmez Köyü'nde Mekan ve Mekan Düzeni. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Konya: Yüksek Lisans Tezi.
  • Özgürel, G., Alkan, Ö., & Karaman, M. (2016), Sanat Köylerinin Kırsal Turizm Açısından Önemi: Dibeklihan Kültür ve Sanat Köyü Örneği, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 89-94.
  • Türk Dil Kurumu, (2002), Genel Türkçe Sözlük.
  • URL 1. (2021, Mayıs 22), http://earth.google.com
  • URL 2. (2021, Nisan 15), www.sonsuzsukran.org
  • Yeşilyurt, D. (2019). Kişisel Fotoğraf Arşivi, Konya.
  • Yeşilyurt, D. (2021). Kişisel Çizim Arşivi, Konya.
  • M. Akyüz, Sözlü Görüşme, (2018), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.
  • M. Akyüz, Sözlü Görüşme, (2021), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.
  • M. Taşdiken, Sözlü Görüşme, (2019), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.
  • M. Taşdiken, Sözlü Görüşme, (2021), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.
  • K.Batıoğlu, Sözlü Görüşme, (2021), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.
  • A. O. Erbaşı, Sözlü Görüşme, (2021), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.
  • M. Sütoğlu, Sözlü Görüşme, (2021), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.
  • Y. Fırat, Sözlü Görüşme, (2021), Konya/Sonsuz Şükran Köyü.