Bülent EKİZ, Ahmet ALTINEL

The growth and survival characteristics of lambs produced by commercial crassbreeding kıvırcık ewes with F2 rams with the German Black-Headed mutton genotype

Bu araştırma, Kıvırcık koyunlarının Alman Siyah Başlı Etçi Koyunu (ASB) x Kıvırcık (F2) ve ASB x Merinos (F2) genotiplerindeki koçlarla birleştirilmesi ile elde edilen melez kuzuların büyüme ve yaşama güçlerinin birbirleri ile ve saf Kıvırcık kuzularla karşılaştırılması amacıyla yürütülmüştür. Araştırma için gerekli veriler, 59'ar baş (ASB x Kıvırcık) x Kıvırcık ve (ASB x Merinos) x Kıvırcık kuzu ile 60 baş saf Kıvırcık kuzudan elde edilmiştir. (ASB x Kıvırcık) x Kıvırcık, (ASB x Merinos) x Kıvırcık ve saf Kıvırcık kuzularda ortalama doğum ağırlığı sırasıyla 4,08 kg, 4,32 kg ve 3,85 kg olarak elde edilmiştir. Doğum ağırlığı için genotip grupları arasındaki farklar istatistiki açıdan önemli bulunmuştur (P < 0,001). Bu gruplarda kuzuların sütten kesim ağırlıkları sırasıyla 19,33 kg, 19,38 kg ve 17,58 kg olarak bulunmuştur. Sütten kesim ağırlığı için melez genotipler arasındaki farklılık önemli bulunmazken (P > 0,05), melez kuzular ile saf Kıvırcık kuzular arasındaki faklılık önemli bulunmuştur (P < 0,05). Kuzularda büyüme üzerine genotip, doğum tipi, cinsiyet ve ana yaşının etkisi incelenmiştir. Ana yaşı dışındaki diğer etkiler önemli bulunmuştur. Kuzuların sütten kesimdeki yaşama gücü değerleri sırasıyla % 88,13, % 91,53 ve % 90,00 olarak bulunmuştur. Bu araştırmada elde edilen bulgular, ASB genotipi taşıyan F2 koçlar kullanılarak elde edilen melez kuzuların saf Kıvırcık kuzulardan daha iyi büyüme performansına ve saf Kıvırcık kuzulara benzer yaşama gücüne sahip olduklarını göstermektedir.

Kıvırcık koyunları ile Alman Siyah Başlı Etçi Koyunu genotipi taşıyan F2 koçlar arasında yapılan kullanma melezlemelerinde kuzuların büyüme ve yaşama güçleri

This study was conducted to compare the growth and survival characteristics of crossbred lambs produced by mating Kıvırcık ewes with German Black-Headed Mutton (GBM) x Kıvırcık (F2) rams, GBM x Merino (F2) rams, as well as the growth and survival characteristics of purebred Kıvırcık lambs. The data were obtained from 59 (GBM x Kıvırcık) x Kıvırcık, 59 (GBM x Merino) x Kıvırcık, and 60 purebred Kıvırcık lambs. The birth weights of (GBM x Kıvırcık) x Kıvırcık, (GBM x Merino) x Kıvırcık, and purebred Kıvırcık lambs were 4.08, 4.32, and 3.85 kg, respectively. The differences of birth weight between the genotype groups were statistically significant (P < 0.001). The weaning weights of these groups were 19.33, 19.38, and 17.58 kg, respectively. The difference in weaning weights between the crossbred genotypes was not significant (P > 0.05), whereas the differences between the crossbred lambs and the purebred Kıvırcık lambs were significant (P < 0.05). The effects of genotype, birth type, sex, and age of dam on the growth of lambs were investigated. All these effects, except age of dam, were significant. Among the genotypes, 88.13%, 91.53%, and 90.00% of the lambs survived to be weaned, respectively. The results of this study showed that crossbred lambs produced by the use of F2 rams, which carry the GBM genotype, had higher growth performance than purebred Kıvırcık lambs, although they had similar survival rates.

PDF

___

1. Akçapınar, H.: Koyun Yetiştiriciliği. İsmat Matbaacılık, Ankara, 2000.
2. Yalçın, B.C.: Türkiye'de koyun yetiştiriciliği ve sorunları. Doğu Anadolu Hayvancılık Sempozyumu, Elazığ. 1985; 167-176.
3. Altınel, A., Evrim, M., Özcan, M., Başpınar, H., Deligözoğlu, F.: Studies on possibility of producing high quality lambs by crossbreeding among Sakız, Kıvırcık and German Black Headed Mutton Sheep. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1998; 22: 257-265.
4)Özcan, M., Altınel, A., Yılmaz, A., Güneş, H.: Studies on the possibility to improve lamb production by two-way and three-way crossbreeding among German Black Headed Mutton, Kıvırcık and Chios sheep breeds. 1. Fertility, lamb survival and growth of lambs. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 2001; 25: 687-694.
5)Bulmuş, S., Demir, H.: Hampshire Down x Kıvırcık melezlemesi yoluyla kaliteli kesim kuzuları elde edilmesi imkanları üzerinde araştırmalar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 1995; 21: 99-116.
6)Başpınar, H., Uludağ, N., Yorul, O., Oğan, M., Akgündüz, V., Süerdem, M., Karakaş, E.: İthal etçi koyun ırklarının yarı-entansif koşullarda verim performansları ve adaptasyon kabiliyetleri. Lalahan Hayv. Araş. Enst. Derg., 1991; 31: 52-70.
7)Evrim, M., Demir, H., Başpınar, H.: Kıvırcık koyun ırkının yarı- entansif koşullardaki verim performansı, I. Kuzularda büyüme ve yaşama gücü. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 1992; 17: 1-12.
8)Özcan, H.: İnanlı Zootekni Araştırma Kurumu'nda uygulanan (Texel x Kıvırcık) melezlemesinde elde edilen F, melezlerle saf Kıvırcıkların çeşitli verimler ve özellikler bakımından mukayesesi. Fırat Üniv. Vet. Fak. Derg., 1975; 2: 239-245.
9)Yılmaz, A., Altınel, A.: The growth and survival characteristics of the three-way crossbred lambs produced by the use of German Black-Headed Mutton as a sire line, in comparison with Kıvırcık and Turkish Merino lambs. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 2003; 29:213-219.
10)Cep, S., Aydoğan, M.: Hampshire Down ve Alman Siyah Başlı Etçi ırklarının Akkaraman ırkı ile kullanma melezlemesi yönünden karşılaştırılması. Lalahan Hayv. Araş. Enst. Derg., 1998; 38: 24- 40.
11)Kaymakçı, M., Sönmez, R., Kızılay, E., Taşkın, T., Ergül, N.: Investigation on developing sire lines for lamb production (first stage). Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1999; 23: 255-259.
12)Küçük, M., Ünal, N., Akçapmar, H.: Akkaraman ve Alman Siyah Başlı Etçi x Akkaraman melezi G, kuzularda büyümeye etki eden bazı çevre faktörleri. Lalahan Hayv. Araş. Enst. Derg., 1999; 39: 41-55.
13)Öztürk, A., Aktaş, A.H.: Effect of some factors on birth weight of Konya Merino (KM) and Hampshire x KM, German Blackhead Mutton Sheep x KM and Lincoln x KM crossbred (Ft) lambs. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1996; 20: 415-418.
14)Akçapınar, H., Tekin, M.E., Kadak, R., Akmaz, A., Müftüoğlu, Ş.: Merinos, Alman Siyah Başlı Etçi x Merinos, Hampshire Down x Merinos ve Lincoln x Merinos (F,) kuzuların büyüme, besi ve karkas özellikleri. Hayv. Araş. Derg., 1992; 2: 18-23.
15)Akmaz, A., Kadak, R., Tekin, M.E., Deniz, S., Nazlı, M.: Konya Merinoslarında farklı dönemlerde sütten kesmenin kuzularda büyüme ile koyunlarda süt ve yapağı verimine etkisi. Hayv. Araş. Derg., 1992; 2: 1-7.
16)Demirsoy, S., Akçapınar, H.: Kuzularda büyümeyi etkileyen çevresel faktörlerin kovaryans analizi ile incelenmesi. Lalahan Hayv. Araş. Enst. Derg., 1997; 37: 37-55.
17)Özcan, M., Yılmaz, A., Akgündüz, M.: Investigation on improving the meat production of slaughter lambs by crossbreeding studies between Turkish Merino, Chios and Kıvırcık sheep breeds. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 2002; 26: 517-523.
18)Yılmaz, A., Altınel, A.: The effects of some environmental factors affecting on the milk production and growth characteristics of the German Black-Headed Mutton x F^ (Chios x Kıvırcık) crossbreds in comparison with Kıvırcık and Turkish Merinos. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 2003; 29: 259-266.
19)Sönmez, R., Kaymakçı, M., Türkmut, L, Sarıcan, C: The possibilities of developing dam and sire lines for lamb production. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1991; 16: 121-132.
20)Kızılay, E.: Batı Anadolu ve Trakya'da yetiştirilen koyun tiplerinin verimle ilgili özellikleri ve bölge koşullarına uygunlukları üzerinde mukayeseli araştırmalar. Ege Üniv. Zir. Fak. Derg., 1976; 13: 217-232.
21)Kutsal, A., Alpan, O., Arpacık, R.: İstatistik Uygulamalar, Bizim Büro Basımevi, Ankara, 1990.
22)Harvey, W.B.: Least-squares of Data with Unequal Subclass Number. Report of Agricultural Research Service H-4, USDA, 1975.