Mehmet Emin TEKİN, Mehmet TİLKİ, Şeref İNAL, Mehmet ÇOLAK

Bahri Dağtaş uluslararası tarımsal araştırma enstitüsünde yetiştirilen esmer ineklerin süt verim özellikleri ve bu özeliklere bazı çevre faktörlerinin etkisi

Bu çalışma, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yetiştirilen Esmer sığırların süt verim özellikleri ile bu özelliklere bazı çevre faktörlerin etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 1987-1998 yılları arasında yetiştirilen 273 ineğe ait 730 laktasyon kaydı kullanılmıştır. Araştırmada gerçek süt verimi, 305 günlük süt verimi, kuruda kalma süresi ve laktasyon süresi için en küçük kareler ortalamaları 3631 kg, 3332 kg, 97,1 gün ve 313,8 gün bulunmuştur. Süt verimi ve laktasyon süresi üzerine yıl ve yaşın etkisi önemli olurken (P < 0,01-0,001), mevsimin etkisi önemsiz bulunmuştur (P > 0,05). Kuruda kalma süresi üzerine yılın etkisi çok önemli (P < 0,01), yaşın ve mevsimin etkisi ise önemsiz olarak tespit edilmiştir (P > 0,05).

Effect of some environmental factors on milk yield traits in a brown swiss herd reared at the Bahri Dağtaş international agricultural research institute

This study was carried out to investigate milk yield traits and some environmental factors affecting milk yield traits in Brown Swiss cattle reared at the Bahri Dağdaş Internationa] Agricultural Research Institute. Between 1987 and 1998, 730 lactation records obtained from 273 cows were evaluated. The least-squares means of measured milk yield, 305-day milk yield, dry period and lactation duration were 3631 kg, 3332 kg, 97.1 days and 313.8 days, respectively. Both year and age statistically affected (P < 0.01-0.001) milk yield and lactation duration, but the calving season was not affected (P > 0.05). The effect of the year on dry period was also significant (P < 0.01), but the effect of age and calving season were not significant (P > 0.05).

PDF

___

Kaynaklar 1- AıPan; 'O.,-Arpacık, R.:- Sığır Yetiştiriciliği. 2. Baskı, Şahin Matbaası, Ankara, 1998.
2. Uludağ, N.: Çifteler Harası Orijinli Esmer İrk Sığırlarda Süt ve Yavru Verimleri. Veteriner Fakültesi Yayınları. Elazığ, 1977.
3. Özbeyaz, C, Küçük, M.: Malya Tarım İşletmesi Esmer İrkı İneklerde Süt Verim Özellikleri. Lalahan Hay. Merk. Arş. Ens. Derg., 1999:39:7-16.
4. Özbeyaz, C, Ünal, N., Çolakoğlu, N.: İsviçre Esmeri İneklerde Meme ve Meme Başı Şekil ve Ölçülerinin Sağılabilirlik ve Süt Verimi Üzerine Etkisi. II. Sağılabilirlik ve Meme Başı Şekli. Lalahan Hay. Merk. Arş. Ens. Derg., 1998; 38: 1-18.
5. Eker, M., Kesici, T., Tuncel, E., Yener, S.M., Gürbüz, F.: Orta Anadolu Devlet Üretme Çiftliklerinde Esmer Sığırlarda Süt Verimini Ergin Çağa ve 305 Güne Göre Düzeltme Katsayılarının Saptanması. Doğa Bilim Dergisi, Vet. Hay ./Tar. Orm., 1982; 6:25-34.
6. Vurgan, H.: Konya Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsünde Yetiştirilen Esmer Sığır Sürüsünün Döl ve Süt Verimi Özelliklerinin Parametre Tahminleri. 1994; Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
7. Bodisco, V., Rodriguez, V.A., Alfaro, E.C., Mendoza, A.S.: The First Lactation in Three Generations of Holstein-Fresians and Brown Swiss in Maracay, Venezuela. Agronom. Tropical, 1977; 27:591-600.
8. Goria, V.T., Nikhehenko, I.V., Agoionova, V.G., Kondratenya, M.A., Petrushko, S. A., Tsykutyz, A.P.: The Genetic Component of Production of Dairy Cattle at Some White Russian Breeding Farms. Dairy Sci. Abs., 1976; 7649.
9. Grüter, O.: New Breed Averages and Reference Value for Cows. Schweizer Braunvieh, 1988; 8-9: 2.
10. Anonim.: Evaluation of Milk Recording Results in 1990-1991. Schweizer Braunvieh, 1991; 10: 4-33.
11. Falcon, A., Perez, M., Roman, C, Vazquez, C: Performance of Holstein and Brown Swiss Cows under Subtropical Conditions. American Dairy Sci. Association 79th Annual Meeting. 1984.
12.. Schneeberger, M.: Lifetime Performance of Swiss Brown Cattle. Schweizer Braunvieh, 1989; 1: 12-13.
13. Yener, S.M.: Orta Anadolu Devlet Tarım İşletmelerinde Yetiştirilen Esmer Sığırların Süt Verimindeki Genetik Yöntemler. Türk Veteriner Hekimliği I. Bilim Kongresi, Sığır Hastalıkları ve Yetiştiriciliği, Ankara, 1987.
14. Alpan, 0., Sertalp, M.: Orta Anadolu Özel İşletme Şartlarında Holştayn ve Esmer İrk Sığırların Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması. Lalahan Zoot. Arş. Enst. Derg., 1971; 11: 29-55.
15. Alpan, 0., Yosunkaya, H., Alıç, K.: Türkiye'ye İthal Edilen Esmer, Holştayn ve Simental Sığırlar Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Adaptasyon Çalışması. Lalahan Zoot. Arş. Enst. Derg., 1976; 16:3-17.
16. Alpan, 0., Sezgin, Y., Ada, H., Gerger, B.: Farklı Düzeyde Beslenen Esmer ırk Düvelerin Erken Sıfata Alınmasının Beden Gelişmesi ve Çeşitli Verimleri Üzerine Etkisi. Lalahan Zoot. Arş. Enst. Derg., 1981; 21: 73-79.
17. Kendir, H.S.: Karacabey Harası Sığırlarında Süt Verimi İçin Yaş Düzeltme Katsayıları, Tekrarlama ve kalıtım Derecelerinin Hesaplanması ve Süt Yönünde Seleksiyon İmkanları. Ankara Üniv Vet. Fak. Yay., 1965; Yayın No: 185.
18. Antürk, E., Yalçın, B.C., Korkut, F.: Karacabey Esmeri Sığırlarda Süt Verimini Etkileyen Bazı Çevre Faktörleri. Lalahan Zoot. Arş. Enst. Derg., 1964;4:87-95.
19. Florez, A., Del, P., Londono, A.M., Zapata, O., Munoz, F.J.E.; Milk Yield and Reproductive Performance of Red and White Holstein, Holstein and Brown Swiss Cows at Palmira in the Cauca Valley. Acta Agronomica, Universidad Nacional de Colombia, 1989; 39: 111-126.
20. Morales, F., Blake, R.W., Stanton, T.L., Hahn, M.V.: Effect of Age, Parity, Season of Calving, and Sire on Milk Yield of Carora in Venezuela. J. Dairy Sci., 1989; 72: 2161-2169.
21. Grüter, O.: Evaluation of Milk Recording Results in 1988/89. Schweizer Braunvieh, 1989; 10: 1-28.
22. Şekerden, Ö., Erdem, H.: Kazova Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Esmer Sığırlarda Süt ve Dölverim Özellikleri ile Bazı Parametrelerin Tahmini Üzerinde bir Araştırma. O.M.Ü. Zir. Fak. Derg., 1994; 9: 53-60.
23. Pelister, B., Altınel, A., Güneş, H.: Özel İşletme Koşullarında Yetiştirilen Değişik Orijinli Siyah Alaca Sığırların Döl ve Süt Verimi Özellikleri Üzerinde Bazı Çevresel Faktörlerin Etkileri. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 2000; 26: 543-559.
24. Akbulut, Ö., Tüzemen, N., Yanar, M.: Erzurum Şartlarında Siyah Alaca Sığırların Verimi. 1. Döl ve Süt Verim Özellikleri. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1992; 16: 523-533.
25. Pelister, B., Altınel, A., Güneş, H.: Özel İşletme Koşullarında Yetiştirilen Değişik Orijinli Siyah Alaca Sığırların Süt Verimi Özellikleri Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 2000:26:201-214.
26. Ulusan, H.O.K.: Esmer İrk Sığırlarda Buzağılama Zamanının Süt Verimi ve Laktasyon Süresine Etkisi. DOĞA Tr. Vet. Hay. D., 1986:10:85-94.
27. Ertuğrul, 0.: Ceylanpınar Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Güney Anadolu Kırmızısı Sığırlarında Bazı Verim Özellikleri. Lalahan Hay. Arş. Ens. Derg., 1993; 33: 1-12.
28. Reaves, C.W., Wilcox, C.J., Salazar, J.N., Adkinson, R.W.: Factors Affecting Productive and Reproductive Performance of Dairy Cows in El Salvador. J. Dairy Sci., 1980; 68: 3104-3109.
29. İlaslan, M., Aşkın, Y., Geliyi, C, Alataş, L: Kars Deneme ve Üretme İstasyonunda Yetiştirilen Esmer ve Simental Sığırlarda Vücut Yapısı, Süt ve Döl Verimi ile İlgili Özellikler. Kars Deneme ve Üretme İstasyonu Yayınları, No. 5, Kars, 1978.
30. İlaslan, M., Karabulut, A., İzgi, A.N.,' Özer, N., Deljevan, B.: Afyon Zirai Araştırma İstasyonunda Yetiştirilen Esmer Sığırlarda Süt Verimi ile İlgili Özellikler Üzerinde Araştırmalar. Afyon Zirai Araştırma İstasyonu Yayınlan, No. 12, Afyon, 1982.
31. Evrim, M., Güneş, H.: Sığır Yetiştiriciliği. İstanbul Üniv. Vet Fak. Yayını, İstanbul, 1997.
32. Altınel, A.: Esmer Irk Sığırların Büyüme ve Süt Verim Özelliklerini-Etkileyen Bazı Çevresel Faktörler Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 1985; 11: 43-68.
33 McDaniel, B.T., Miller, R.H., Corley, E.L.: DHIA Factors for Projecting Incomplete Records to 305 days. USDA-ARS-44-164, 1965.
34. Tekin, M.E.: Varyasyon Kaynakları ve Çevre Faktörlerinin İstatistiksel Eleminasyonu. Selçuk Üniv. Vet. Fak. Yayın Ünitesi, Konya, 2000.
35. Minitab for Windows, Release 12.1,1998.