Osman SAMSUN, Atilla Cem KARAMOLLAOĞLU, Necati SAMSUN

Age, growth, and mortality rates of the European anchovy (Engraulis encrasicolus L. 1758) of the Turkish Black Sea Coast

Bu çalışma Karadeniz'in Türkiye sahilinde 1998-1999 ve 1999-2000 av sezonlarında avlanan hamsi balığının bazı temel özelliklerini incelemek için yürütülmüştür. Uzunluk-ağırlık ilişkisi ve von Bertalanffy büyüme parametreleri 1998-1999 ve 1999-2000 av sezonunda W = $0.0083L^{2.872}$, Lt = 15.66 $[1 -e^{-0.3368 (t+2.526)}$] ve W = 0.0076 $L^{2.919}$, Lt = 17.07 $[1-e^{-0.2836(t+2-1047)}]$ olarak hesaplanmıştır. Toplam (Z), doğal (M) ve avcılık (F) ölümleri sırasıyla, 1998-1999 av sezonu için Z = 1,44 $yıl^{-1}$, M = 0,49 $yıl^{-1}$, F = 0,95 $yıl^{-1}$ ve 1999-2000 sezonu için Z = 1,60 $yıl^{-1}$, M = 0,46 $yıl^{-1}$, F = 1,44 $yıl^{-1}$ olarak hesaplanmıştır. Her iki sezon için sırasıyla 0,66 ve 0,71 olarak hesaplanan stoktan yararlanma oranı (E), populasyonun yoğun bir şekilde av baskısı altında olduğunu göstermektedir.

Türkiye' nin Karadeniz sahillerindeki hamsi balığının (Engraulis encrasicolus L. 1758) yaş, büyüme ve ölüm oranları

This study was conducted during the Engraulis encrasicolus fishing seasons of 1998-1999 and 1999-2000, and some basic characteristics of this population off the Turkish coast of the Black Sea were examined. Weight-length relationships and von Bertalanffy growth equations were estimated as W = $0.0083L^{2.872}$ and Lt = $[1 -e^{-0.3368 (t+2.526)}$] and W = 0.0076 $L^{2.919}$ and L t = 17.07 $[1-e^{-0.2836(t+2-1047)}]$ for the 1998-1999 and 1999-2000 fishing seasons, respectively. For the 1998-1999 fishing season total (Z), natural (M), and fishing (F) mortality rates were Z = 1.44 $year^{-1}$, M = 0.49 $year^{-1}$ and F = 0.95 $year^{-1}$ and for the 1999-2000 season they were Z = 1.60 $year^{-1}$, M = 0.46 $year^{-1}$ and F = 1.44 $year^{-1}$, respectively. The exploitation rates (E) of 0.66 and 0.71 for each season indicate that the population is being heavily exploited.

PDF

___

1. Ivanov, L, Beverton, R.J.H.: The fisheries resources of the Mediterranean, part two: Black Sea. FAO Stud. Rev., 1985; 60: 37-54.
2. Prodonov, K., Mikhailov, K., Dasklov, G., Maxim, C, Chashchin, A., Arkhipov, A., Shlyakhov, V., Özdamar, E.: Environmental management of fish resources in the Black Sea and their rational exploitation. FAO Stud. Rev. 1997; 68: 39-53.
3. Rass, T.S.: Changes in the fish resources öf the Black Sea. Oceanology, 1992; 32:197-203.
4. Devlet İstatistik Enstitüsü: 2001 yılı Su Ürünleri İstatistikleri, DİE, Ankara, 2003.
5. Devlet İstatistik Enstitüsü: Su Ürünleri İstatistikleri 1988-2001. DİE, Ankara, 1989-2003.
6. Kideys, A. E.: Recent dramatic changes in the Black Sea ecosystem: The reason for the sharp decline in Turkish anchovy fisheries. J. Marine Syst, 1994, 5: 171-181.
7. Zaitsev, Yu. P.: Recent changes in the tropic structure of the Black Sea. Fish Ocean, 1992; 1: 180-189.
8. Kideys, A. E., Gordina, A. D., Bingel, F., Nierman, U.: The effect of environmental conditions on the distribution of eggs and larvae of anchovy {Engraulis Encrasicolus L.) in the Black Sea. ICES J. Marine Sci., 1999; 56 (suppl): 58-64. 9. Özdamar, E., Khiara, K., Erkoyuncu, İ.: Some biological characteristic of European anchovy Engraulis encrasicolus I in the Black Sea. J. Tokyo Univ. Fisher., 1991[78: 57-64.
10. Düzgüneş, E., Karaçam, H.: Karadeniz'deki hamsi (Engraulis encrasicolus L, 1758) balıklarında bazı populasyon parametreleri ve büyüme özelliklerinin incelenmesi. Doğa Zooloji, 1989; 13: 77-83.
11. Erkoyuncu, İ., Özdamar, E.: Estimation of the age, size and sex composition and growth parameters of Anchovy Engraulis encrasicolus (L) in the Black Sea. Fisher. Res., 1989; 7: 241-247.
12. Unsal, N.: Karadeniz'deki hamsi balığı Engraulis encrasicolus (L, 1758)'nın yaş-boy-ağırlık ilişkisi ve en küçük av büyüklüğünün saptanması üzerine bir araştırma. İstanbul Üniv. Su Ürün. Derg., 1989; 3: 17-28.
13. Karacam, H., Düzgüneş, E.: Age, growth and meat yield of European Anchovy {Engraulis encrasicolus L, 1758) in the Black Sea. Fisher. Res., 1990; 9: 181-186.
14. Özdamar, E., Erkoyuncu, İ., Erdem, M.: Research on recent variations of European Anchovy (Engraulis Encrasicolus L, 1758) stock in The Black Sea as viewpoint of population dynamics. Proceedings of the Black Sea Symposium Ecological Problems and Economical Prospects; 1994: 197-203.
15. Özdamar, E., Khiara, K., Sakuramato, K., Erkoyuncu, L Variation in the population structure of European anchovy, Engraulis encrasicolus L. in The Black Sea. J. Tokyo Univ. Fisher., 1994; 81: 123-134.
16. Özdamar, E., Samsun, O., Erkoyuncu, L Karadeniz' de (Türkiye) 1994-1995 av sezonunda hamsi (Engraulis engrasicolus L.) balığına ilişkin populasyon parametreleri tahmini. Ege Üniv. Su Ürün. Fak. Derg., 1995; 12: 135-144.
17. Cihangir, B., Uslu, B.: Ege Denizi'nde hamsi balığı (Engraulis encrasicolus L, 1758)'nın fekonditesi üzerine bir ön çalışma. Doga-Tr. J. of Zoology, 1992; 16: 301-310.
18. Kayalı, E.: Doğu Karadeniz ekosistemindeki hamsi (Engraulis Encrasicolus L.,1758) ve istavrit (Trachurus mediterraneus) balıklarının biyolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. KTÜ, Fen Bilimleri Teknolojisi, 1998: 236.
19. Avşar, D., Çelik, M., Çiçek, E.: Kuzeydoğu Akdeniz ve Doğu Karadeniz hamsilerinin (Engraulis encrasicolus Linnaeus, 1758) besin bileşenlerinin karşılaştırılması. Ege Üniv. Su Ürün. Fak. Derg., 1999; 16:327-334.
20. Gözler, A. M., Çiloğlu, E.: Rize-Hopa açıklarında 1997-1998 avlanma sezonunda avlanan hamsi (Engraulis encrasicolus L., 1758) balığı'nın bazı populasyon parametreleri üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Bölgesi III. Su Ürünleri Sempozyumu, 1998: 373-382.
21. FAO: Report of the Technical Consultation on Methodologies Used for Fish Age-Reading. FAO Fisheries Report, 1981: 257.
22. Gulland, J.A.: Manual of methods for fish stock assessment. Part I, Fish Population analysis. FAO. Man. Fish. Sci., 1969; 4: 1-154.
23 Pauly, D.: Gill size and temperature as governing factors in fish growth: A generalization of von Bertalanffy's Growth Formula. Berichte Ins. F. Meereskunde (Kiel), 1979; 63:156.
24. Ricker, W.E.: Computation and interpretation of biological statistics offish populations. Bull. Fish. Res. Board Can., 1975; 191:382.
25. Sparre, P., Venema, S.C.: Introduction to tropical fish stock assessment. Part 1-Manual. FAO Fish. Tech. Pap. Rome, 1992; 306.1, Rev.l:376p.
26. Pauly, D.: Some simple methods for the assessment of tropical fish stocks. FAO Fish. Tech. Pap., 1983; 234: 52.
27. Chen, S., Hirayama, N., Ishino, M.: Dynamic equilibrium and interrelationship between some biological parameters in a fish stock. Suisan Kaiyo Kenkyu, 1989; 53: 18-27.
28. Beverton, R.J.H., Holt, S.J.: A Review of methods for estimating mortality rates in fish populations with special references to sources of bias in catch sampling. Rapp. P.V. Reun. Cons. Ins. Explor. Mer., 1956; 140: 67-83.
29. Heince, F.: Investigation on the plaice. General report. 1. The plaice fishery and protective regulations. 1913; Part. I. Rapp.P.- V.Reun.CIFM, 17A: 1+Annexes.
30. Robson, D.S., Chapman, D.G.: Catch curves and mortality rates. Trans. Am. Fish. Soc.,1961; 90: 181-189.
31. Gulland, J.A.: Fish Resources of the Oceans. West Byfleet, Surrey, Fishing News (Books) Ltd., 1971: 255.
32. Gulland, J.A.: Fish Stock Assessment: A Manual of Basic Methods. John Wiley and Sons, 1983: 223.
33. Altındağ, A.: Akşehir Gölü'ndeki (Konya) tatlısu kefalinin (Leuciscus cephalus L., 1758) bazı populasyon özellikleri, büyüme ve kondüsyon. Turkish J. of Zoology, 1996; 20: 53-56.
34. Dorn, M.W.: Detecting environmental covariates of Pacific whiting Merluccius products growth using a growth-increment regression model. Fish. Bull., 1992; 90: 260-275.
35. İsmen, A.: A preliminary study on the population dynamics parameters of whiting (Merlangus merlangus euxius) in the Turkish Black Sea coastal waters. Turkish J. of Zoology, 2002; 26: 157-166.
36. Druzhinin, A.D., Petrova, Ye. G.: Some data on the ecology and growth of psettodes erumel (family Psettodidae Order Pleuronectiformes) of the Gulf of Aden. J. lchthyol., 1990; 20: 143-147.
37. Charlesworth, B., Leon, J.A.: The relation of reproductive effort to age. Am. Natural., 1976; 110: 449-459.
38. Roff, D.A.: An allocation model of growth and reproduction in fish. Canadian J. Fisher. Aquat. Sci., 1983; 40: 1395-1404.
39. Roff, D.A.: The evolution of life-history variation in fishes, with particular reference to flatfish. Netherlands J. Sea Res., 1991; 27: 197-207.
40. Stearns, S.C.: The Evolution of Life Histories, Oxford University Press. Oxford, 1992: 249.
41. Kideys, A.E.: Fall and rise of the Black Sea .ecosystem. Science, 2002; 297: 1482-1484.
42. Saydam, C: Deniz çölleri yeşeriyor, sahra tozundan alg patlamalarına. Tübitak, Bilim ve Teknik, 1997; Haziran: 68-74.
43. Saydam, C: Türkiye'nin bilinmeyen -kaynağı, Çöl tozundan kar. Tübitak, Bilim ve teknik, 2000; Ağustos: 68-72.
44. Saydam, C: Hamsi aklı. Tübitak, Bilim ve Teknik, 2002; Şubat: 66-69.
45. Erkoyuncu, I.: Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, Samsun, 1995; 95: 265.
46. Demir, N.: Notes on the variations of the eggs of anchovy (Engraulis encrasicolus Cuv.) from Black, Marmara, Aegean and Mediterranean Seas. Hidrobiyoloji. 1959; B4: 180-187.
47. Leonardos, I. D.: Ecology and exploitation pattern of a landlocked population of smelt, Atherina boyeri (Rissa 1810), in Trichinosis Lake (western Greece). J. Appl. Ichthyol., 2001; 17: 262-266.
48. Patterson, K.: Fisheries for small pelagic species: an empirical approach to management targets. Rev. Fish. Biol., 1992; 2: 321-338.
49. Doğan, M., Zengin, M., Şahin, T., Bozali, M., Özke, M.: Karadeniz'de av araç ve gereçleri ile avlanma teknolojisinin belirlenmesi. TKB Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü; 1996.
50. Özdamar, E.: Türkiye'deki balıkçı gemilerinin yapısal özelliklerinin tespiti. Ege Üniv. Su Ürün. Derg., 1995; 12: 329-345.