Knowledge and practices of pharmaceutical laboratory workers on laboratory safety

Laboratuvarlar iş yeri olarak çok tehlikeli/tehlikeli olarak sınıflandırılmaktadır. Amaç: Bu tanımlayıcı araştırmanın amacı, T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu laboratuvarlarında çalışan analist ve teknisyenlerin laboratuvar güvenliği hakkında bazı bilgi ve uygulamalarının belirlenmesidir. Yöntem: Çalışanların (n= 109) %85.0’ine (n=93) ulaşılmıştır. Önceden denenmiş, laboratuvar güvenliğine ilişkin, kendi kendine uygulanabilen bir anket gözlem altında gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Katılımcıların çoğunluğu (%66,7) kadındır; laboratuvar tecrübeleri ortalama 12.8±8.2 yıldır ve haftada ortalama 24.6±10.3 saat laboratuvarda çalışmaktadırlar. Çalışanların %53.8’i çalışmaları sırasında genellikle yanıcı/patlayıcı maddelerle, %29.0’u çok/akut toksik veya karsinojenik kimyasallarla, %30.1’i ise fiziksel tehlikelerle çalışmaktadır. Tüm katılımcıların %14.0’ü hiç laboratuvar güvenliği eğitimi almamıştır. Çalışanların “her zaman” önlük, eldiven ve koruyucu gözlük kullanma sıklığı sırasıyla %84.9, %66.7 ve %6.5’tir. Katılımcıların %11.9’u çalışma hayatı boyunca en az bir ciddi büyük yaralanma, %24.7’si ise son altı ay içinde en az bir küçük yaralanma geçirmiştir. Yaşanmış yaralanmalar içinde dikiş gerektirmeyen kesik, ısırık, yırtık (%21.0) ve kimyasal madde buharı soluma (%16.1) ilk sıralardadır. Temel laboratuvar güvenliği bilgisi sorularına doğru cevap verme ortalamaları 100 üzerinden 65.4±26.5’tir. Sonuç: Sonuç olarak, çalışanların güvenlik uygulamalarında yetersiz kaldıkları ve laboratuvar güvenliği hakkında düzenli eğitim almaya istekli oldukları saptanmıştır. Bu konuda iş yeri tarafından düzenli aralıklarla güvenlik konusunda eğitim verilmesi uygun olacaktır.

Keywords:

Health personnel, laboratory personnel occupational health, occupational safety,

PDF

___

1. Bilir N. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Genel İlkeler. İçinde: Bilir N, Yıldız AN, editörler. İş Sağlığı ve Güvenliği, 3. Baskı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2014, s: 3-42.
2. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği. Resmî Gazete, 29.03.2013, Sayı:28602.
3. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 06.08.2013, Sayı:28730.
4. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Biyolojik Etkenlerle Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 15.06.2013, Sayı:28678.
5. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 12.08.2013, Sayı:28733.
6. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kişisel Koruyucu Donanımların İş Yerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 02.07.2013, Sayı:28695.
7. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik, Resmi G
8. National Research Council of the National Academies. Prudent Practices in the Laboratory, Handling and Management of Chemical Hazards. Washington: The National Academies Press; 2011.
9. Dogan Y, Ozkutuk A, Dogan O. Implementation of "5S" methodology in laboratory safety and its effect on employee satisfaction. Mikrobiyol Bul 2014;48(2):300-10.
10. Ozsahin A, Demir M, Zencir M, Demir S, Kaleli I. Safety awareness among laboratory workers. Adv Ther 2006;23(3):414-20.
11. Aksoy U, Ozdemir MH, Usluca S, Toprak Ergönen A. Biosafety profile of laboratory workers at three education hospitals in Izmir, Turkey. Mikrobiyol Bul 2008;42(3):469-76.
12. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 11.12.2013, Sayı: 28848.
13. U.S. Department of Labor, Occupational Safety and Health Administration. Laboratory Safety Guidance. OSHA 3404-11R, 2011.
14. El-Gilany AH, El-Shaer S, Khashaba E, El-Dakroory SA, Omar N. Knowledge, attitude, and practice (KAP) of 'teaching laboratory' technicians towards laboratory safety and waste management: a pilot interventional study. J Hosp Infect 2017; 96(2):192-4. doi: 10.1016/j.jhin.2017.02.007.
15. Nasim S, Shahid A, Mustufa MA, ve ark. Biosafety perspective of clinical laboratory workers: a profile of Pakistan. J Infect Dev Ctries 2012; 6(8):611-9. doi: 10.3855/jidc.2236.
16. Harper L, Watt F, Nature Publishing Group. “Laboratory Safety Culture Survey 2012—Draft Report,” Lindon, UK. [dijital] Erişim adresi: http://www.bioraft.com/lab-safety-culture-survey-draft-report. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016.
17. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 30.04.2013, Sayı: 28633.
18. World Health Organization. Laboratory Biosafety Manual, Geneva, 2004. [dijital] Erişim adresi: http://www.who.int/csr/resources/publications/biosafety/Biosafety7.pdf Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
19. Ahmed SN, Shahid A, Mustufa MA. Biosafety ıntervention and follow up assessment in laboratory workers of Karachi, Pakistan. Pak J Med Res 2013;52(4):106-10.
20. Nasim S, Shahid A, Mustufa MA, ve ark. Practices and Awareness Regarding Biosafety Measures among Laboratory Technicians Working in Clinical Laboratories in Karachi, Pakistan. Applied Biosafety 2010;15(4),172-9.
21. Elduma AH. Assessment of biosafety precautions in Khartoum state diagnostic laboratories, Sudan. Pan African Medical Journal. 2012;11:19.
22. Ergonul O, Celikbas A, Tezeren D, Guvener E, Dokuzoguz B. Analysis of risk factors for laboratory-acquired brucella infections. J Hosp Infect 2004; 56:223-227.
23. Akhter J, Sameera AJ, Hammad L, Zahrani KA. Laboratory work practices and occupational hazards among laboratory health care workers: A health and safety survey. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Sciences, 2011;9(4):1-4.
24. Dukic K, Zoric M, Pozaic P, Starcic J, Culjak M, Saracevic A, Miler M. How compliant are technicians with universal safety measures in medical laboratories in Croatia?-A pilot study. Biochemica Medica 2015;25(3):386-92.
25. Tabash MI, Hussein RA, Mahmoud AH, El-Borgy MD, Abu-Hamad BA. Impact of an intervention programme on knowledge, attitude and practice of healthcare staff regarding pharmaceutical waste management, Gaza, Palestine. Public Health 2016;138:127-37. doi: 10.1016/j.puhe.2016.04.001.
26. Shekhar H, Patel M, Jain C, Garg N, Mangukiya K. Awareness to health hazards and biosafety precautions among laboratory technicians working in tertiary-care center in Rajasthan, India. Int J Med Sci Public Health 2015;4(1): 15-8.
27. Johnston JD, Merrill RM, Zimmerman GC, Collingwood SC, Reading JC. Factors associated with biosafety level-2 research workers' laboratory exit handwashing behaviors and glove removal compliance. J Occup Environ Hyg 2016;13(4):254-64.
28. U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, Centers for Disease Control and Prevention, National Institutes of Health Biosafety in microbiological and biomedical laboratories (5th ed.) 2009; HHS Publication No. (CDC) 21-1112 (p.37). [dijital] Erişim adresi: https://www.cdc.gov/biosafety/publications/bmbl5/bmbl.pdf Erişim tarihi: 02 Mayıs 2017.
29. Zaveri J, Karia J. Knowledge, attitudes and practice of laboratory technicians regarding universal work precaution. National Journal of Medical Research, 2012; 2(1):113-115.
30. World Health Organization. Safe Injection Global Network, Department of Essential Health Technologies, 2003. Rev.1 WHO/EHT/03.11, [dijital] Erişim adresi: http://www.who.int/injection_safety/toolbox/docs/AM_HCW_Safety.pdf. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.