Kanser Damga Ölçeği'nin Türkçe Geçerlik ve Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada, kanser taraması için başvuran kadınlarda Kanser Damga Ölçeği'nin (Cancer Stigma Scale-CASS) Türkçe geçerlik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: CASS'ın çeviri ve kültürel adaptasyon aşaması tamamlandıktan sonra Türkçe versiyonu (T-CASS) 2 Aralık 2019 - 26 Ocak 2020 tarihleri arasında kanser taraması için başvuran 500 kadına yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. T-CASS'ın güvenirliği; iç tutarlılık analizi ve test-tekrar test analizi ile değerlendirilmiştir. İç tutarlılığı değerlendirmek için Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. T-CASS'ın geçerliliği, kapsam geçerliği (Davis tekniğine göre) ve yapı geçerliği ile değerlendirilmiştir. Altı alt boyutlu yapının doğruluğu birinci ve ikinci düzey Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiştir. Bulgular: T-CASS için Cronbach alfa katsayısı 0.659 olarak bulunmuştur. T-CASS test-tekrar test toplam puanları “orta” korelasyon göstermiştir (r=0.488, p<0.001). Davis Tekniği’ne göre tüm maddelerin çevirisinin uygun olduğu gösterilmiştir. Birinci ve ikinci düzey DFA sonuçlarına göre model uyumunun çok iyi olduğu saptanmıştır. Sonuç: T-CASS'ın benzer sosyodemografik özelliklere sahip kadın gruplarında kanser damgasını ölçmek için kullanılabilecek "geçerli" ve "orta derecede güvenilir" bir ölçek olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

damga, geçerlik ve güvenirlik, kanserin erken teşhisi, ölçek, tutum

Evaluation of Turkish validity and reliability of the cancer stigma scale

Objective: In this study, it was aimed to evaluate the Turkish validity and reliability of the Cancer Stigma Scale (CASS) in women who applied for cancer screening. Methods: After the translation and cultural adaptation phase of CASS was completed, the Turkish version (T-CASS) was applied to 500 women who applied for cancer screening between December 2, 2019 and January 26, 2020, by face-to-face interview technique. The reliability of T-CASS was evaluated with internal consistency analysis and test-retest analysis. Cronbach Alpha internal consistency coefficient was calculated to evaluate internal consistency. The validity of the T-CASS was evaluated by content validity (according to the Davis technique) and construct validity. The accuracy of the six sub-dimensional structures was tested with first and second level Confirmatory Factor Analysis (CFA). Results: Cronbach’s alpha coefficient for the T-CASS was 0.659. Test-retest total scores of the T-CASS showed “moderate” correlation (r=0.488, p<0.001). The content validity results showed that all items were suitable for language validity according to the Davis Technique. According to the results of first and second order CFA, fit indices demonstrated a very good model fit. Conclusion: It was concluded that T-CASS is a "valid" and "moderately reliable" scale that can be used to measure cancer stigma in groups of women with similar sociodemographic characteristics.

Keywords:

atiitude, early detection of cancer, scale, stigma, validity and reliability,

PDF

___

T. C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Kanser Kontrol Programı 2016. [online]. Available at:https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanserdb/yayinlar/raporlar/Ulusal_ Kanser_Kontrol_Plani_2013_2018.pdf Accessed March 19,2020.
World Health Organization. Latest global cancer data: Cancer burden rises to 18.1 million new cases and 9.6 million cancer deaths in 2018. [online]. Available at:https://www.who.int/cancer/PRGlobocanFinal.pdf?ua=1; Accessed April 29,2019.
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Kanser Taramaları. [online]. Available at:https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari; Accessed April 29,2019.
World Health Organization. Cancer. [online]. Available at:https://www.who.int/cancer/en/; Accessed April 29,2019.
Özmen S, Erdem R. Damgalamanın Kavramsal Çerçevesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2018; 23 (1).
Goffman E. Stigma: Notes On The Management of Spoiled Identity. ABD: Prentice-Hall. 1963.
Shiri FH, Mohtashami J, Nasiri M, Manoochehri H, Rohani C. Stigma and related factors in Iranian people with cancer. Asian Pacific journal of cancer prevention: APJCP. 2018;19(8):2285.
Cho J, Smith K, Choi EK et al. Public Attitudes Toward Cancer and Cancer Patients: A National Survey in Korea. PsychoOncology 2012;22:605–613. 13
Cho J, Choi EK, Shin DW et al. Association Between Cancer Stigma and Depression among Cancer Survivors: A Nationwide Survey in Korea. Psycho‐Oncology, 2013, 22.10: 2372-8.
World Health Organization. Guide to cancer early diagnosis. [online]. Available at:https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/254500/9789241511940- eng.pdf;jsessionid=D29D31D99439A4EB6B420E30C51C3383?sequence=1 [online]. Accessed April 29,2019.
Marlow LA, Wardle J. Development of a scale to assess cancer stigma in the non-patient population. BMC cancer, 2014; 14(1), 285.
Ye X, Liu HY, Lu SR, Zhai Q, Yu B. Translation and validation of the Chinese version of the Cancer Stigma Scale. Journal of Oncology Pharmacy Practice, 1078155218802627.
Yılmaz M, Dişsiz G, Göçmen F, Usluoğlu AK. ve Alacacıoğlu A. Kansere İlişkin Tutumları (Kanser Damgası) Ölçme Anketi-Toplum Versiyonu’nun Türkçe Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017;(2).
Tavşancıl E. Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 5. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık. 2014.
Seçer, İ. Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci SPSS ve Lisrel Uygulamaları. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık 2018.
Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;13(40):39-49.
Yurdugül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 2005; 1, 771-774.
Güngör D. Psikolojide ölçme araçlarının geliştirilmesi ve uyarlanması kılavuzu. 2016. 20
Erkuş A. Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I Temel Kavramlar ve İşlemler. Ankara: Pegem Akademi. 2012. 20. Terzi Y. Güvenirlik analizi. [online]. Available at:https://ist-fef.omu.edu.tr/tr/hakkimizda/ders-notlari/GA-2017y.pdf Accessed April 29,2022.
Kılıç S. Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders. 2016;6(1):47-48. 16
Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. (2nd ed.) Lawrence Erlbaum Associates Publishers; 1988. 17
Takeuchi E, Fujisawa D, Miyawaki R, et al. Cross-cultural validation of the cancer stigma scale in the general Japanese population. Palliative and Supportive Care 2021; 19(1): 75-81.
Çevik B, Kav S, Kaynar P, Sahin ZK, Tekcan B, Ülker Ş . Turkish validity and reliability of the Cancer Stigma Scale (CASS-T). Palliative and Supportive Care 2022; 21(1): 100-107.
Turan İ, Şimşek Ü, Aslan H. Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2015(30):186-203.