Ergene Nehri Havzasında ağır metal kirliliğinin halk sağlığı açısından değerlendirilmesi

Amaç: Bu raporun amacı Ergene Havzasında ag ır metal kirlilig inin halk sag lıg ına olan etkilerini deg erlendirmektir. Yöntem: Deg işik endu stri kollarında çalışanlar başta olmak u zere, tu m insanlar ve dig er canlılar az ya da çok kimyasal maddelere maruz kalmaktadırlar. Trakya bo lgesindeki o nemli su kaynaklarından biri olan Ergene nehri de, civarında yog un endu strileşme ve kentleşmeden dolayı hızla kirlenmektedir. Bo lgede evsel ve endu striyel arıtma tesislerinin yetersizlig i ve kaçak deşarjlar nedeniyle uygun arıtma yapılmadan birçok kimyasal madde Ergene nehrine deşarj edilmektedir. Dolayısıyla hem çevre hem de insanlar ciddi tehdit altındadır. Uzun yıllardır bo lgede suda, toprakta, havada, bitkilerde, hayvanlarda ve insanlarda ag ır metaller ile ilgili pek çok çalışma yapılmıştır. Çalışmamızda bo lgede yapılmış ag ır metal konsantrasyonları ile ilgili literatu r o zetlenerek, beş yıllık kanser istatistiklerinin deg erlendirilmesi yapılmıştır. Bulgular: Farklı çevresel materyaller de yapılmış çalışmalara bakıldıg ında hepsinde ortak metal olan kurşun konsantrasyonu sınır deg erlerin u zerinde tespit edilmiştir. 2006-2011 yılları arasında kanser verilerinin deg erlendirilmesi sonucu da tu m kanser tiplerinde artış go ru lmu ştu r. Sonuç: Kanser ve çevresel fakto rleri bire bir ilişkilendirmek zor olsa da, yapılan çalışmalar ve kanser istatistikleri, kurşun konsantrasyonları – tekstil ve deri sekto ru – mesane ve bo brek kanserleri arasında yakın ilişki olabileceg ini go stermektedir. Ancak risk deg erlendirmesi gibi daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Toksik metaller, Ergene Nehri Havzası, kanser oranları, halk sağlığı, nehir kirliliği

Evaluation of heavy metal pollution in the Ergene River Basin from a public health perspective

Abstract

Keywords:

Toxic metals, Ergene river basin, cancer rates, public health,

PDF

___

1-Balkwill F, Mantovani A. Inflammation and cancer: back to Virchow? Lancet 2001;357:539-45.
2-Waisberg M, Joseph P, Hale B, Beyersmann D. Molecular and cellular mechanisms of cadmium carcinogenesis. Toxicology 2003;192:95-117.
3-Sáa I, Semedob M, Cunhac M.E. Kidney cancer. Heavy metals as a risk factor. Porto Biomed J 2016;1(1):25-28.
4- Mahurpawar. M Effects Of Heavy Metals On Human Health. International Journal of Research–GRANTHAALAYAH.2015; http://granthaalayah.com/Articles/Vol3Iss9SE/152_IJRG15_S09_152.pdf.
5-Hemdan N.Y, Emmrich F, Faber S, Lehmann J, Sack U. Alterations of TH1/TH2 reactivity by heavy metals: possible consequences include induction of autoimmune diseases. Ann N Y Acad Sci 2007;1109:129–137.
6-Antwi S.O, Eckert E.C, Sabaque C.V, Leof E.R, Hawthorne K.M, Bamlet W.R, Chaffee K.G, Oberg A.L, Petersen G.M. Exposure to environmental chemicals and heavy metals, and risk of pancreatic cancer. Cancer Causes Control 2015;26(11):1583-1591.
7-Chen C.Y, Peng C.H, Chen Y.Y, Chan C.C, Yu C.J. Association of environmental heavy metals exposure and lung cancer incidence and prognosis. European Respiratory Journal 2016; 48: P2805.
8- Caffo M, Caruso G, Fata G.L, Barresi V, Visalli M, Venza M and Venza I. Heavy Metals and Epigenetic Alterations in Brain Tumors. Curr Genomics 2014;15(6):457–463.
9- Tchounwou PB, Yedjou CG, Patlolla AK, Sutton DJ. Heavy Metals Toxicity and the Environment 2012;101:133–164.
10-Ozkahya P, Camur Elipek B. Nutrient contents and physicochemical properties of well waters in Meric (Maritsa) river basin at Turkish Thrace. Bulgarian Chemical Communications, 2016;48(1):21–26 11-Sivri N. Estimation of nutrient loads in ergene basin through GIS. Fresenius Environmental Bulletin 2014;23(12a):3212-3221
12- Güneş EH, Talinli I. Deşarj-bağımlı ve deşarj-aşırlıklı sistemlerde zehirlilik ile kirletici parametreler arasındaki ilişki. ITU J Ser E Water Pollut Control 2009;19(1–2):53–62.
13-Sakcali M.S, Yilmaz R, Gucel S, Yarci C, Ozturk M. Water pollution studies in the rivers of the Edirne Region-Turkey. Aquat Ecosyst Health Manage 2009;12(3):313–319.
14-Oezkan N, Moubayed-Breil J, Camur-Elipek B. Ecological analysis of chironomid Larvae (Diptera, Chironomidae) in Ergene River Basin (Turkish Thrace). Turk J Fish Aquat Sci 2010;10(1):93–99.
15-Günes¸ E, Talınlı I.A site-specific index to control the total effect of point sources discharges and to achieve ‘good chemical status’ in effluent dependent and effluent dominated water bodies: application on Ergene River Basin. Water Resour Manage 2013;27(1):221–237.
16-Filiz Ü.V. Edirne Yo resinde Yetiştirilen Çeltik Bitkisinin Bazı Ag ır Metal İçeriklerinin Belirlenmesi (tez). Tekirdag : Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitu su ; 2011.
17-Tok H.H, Adiloğlu A, Öner N, Gönülsüz E, Adiloğlu S. Heavy metal concentrations in irrigation waters and rice culture in the central Trakya region. Journal of Environmental Protection and Ecology 2005;6(3):550-562.
18-Sabudak, T, Kaykıoglu, G, Ongen, A, Dokmeci AH, Celik, Dokmeci, I. Determination of Nickel and Lead Contents in Soil and Plant in Corlu-Turkey". Environmental Protection and Ecology 2008;9(3).557-565.
19- Ekmekyapar F, Şabudak T, Şeren G. Assessment of Heavy Metal Contamination in Soil and Wheat (Triticumaestivum L.) Plant Around the Çorlu-Çerkezköy Highway in Thrace Region. GlobalNEST 2012;14:496-504.
20- Bayrak Yılmaz, G. and Sivri, N., 2014, “Estimation of Nutrient Loads in Ergene Basin throught GIS”, Fresenius Enviromental Bulletion, 2014;23(12a):3202-3211.
21- Adiloğlu A, Adiloğlu S, Bellitürk K et.al. Tekirdağ ili kıyı şeridi topraklarında ağır metal kirliliği. 1. Kıyı Bölgelerinde Çevre Kirliliği ve Kontrolu Sempozyumu; 2011; Tekirdag, Turkey; 351-365.
22-Ongen A, Dokmeci AH, Celik S, Sabudak T, Kaykıoglu G, Dokmeci I. Copper and Cadmium and Ground and Surface Water in Corlu-Turkey", Environmental Protection and Ecology 2008;9(4):754-763.
23-Ekmekyapar F, Karabulut A, Pagano, SM. Çorlu- Çerkezköy Çevresinde Yeraltı Suyu Seviyelerinin ve Su Kalitesinin Değerlendirilmesi. 1. Kıyı Bölgelerinde Çevre kirliliği ve Kontrolü Sempozyumu Bildiriler Kitabı 2011;703-711.
24-Arkoç O. Ergene Havzası, Çorlu–Çerkezköy Kesiminde Yeraltı sularındaki Ağır Metal Kirliliğinin Araştırılması. 65.Türkiye Jeoloji Kurultayı; 2012 Nisan 2-6; Ankara, Türkiye.
25-Anonim. Çorlu Bölgesindeki, Çevre Bileşenlerinde İz Element ve Ağır Metal İçeriğinin Grafit Fırınlı Atomik Absorpsiyon Spektrometresi İle Belirlenmesi (2005-2008). Trakya University Research Project TUBAP-720, Edirne, Türkiye, 2010.
26- T.C. Edirne Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. Ergene Analiz Raporu. 2009 ve 2010, Edirne, Türkiye, 2010. 220
27-Arkoc O. Heavy Metal Concentrations of Groundwater in the East of Ergene Basin, Turkey. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 2014;93(4):429–433.
28-Sungur A, Soylak M, Yilmaz S, Özcan H. Determination of heavy metals in sediments of the Ergene River by BCR sequential extraction method. Environ Earth Sci 2014;72:3293–3305.
29-Hallı M, Sarı E, Kurt M.A. Assessment of Arsenic and Heavy Metal Pollution in Surface Sediments of the Ergene River, Turkey. Pol J Environ Stud 2014;23(5):1581-1590.
30- Erol S, Cukrov N, Francˇisˇkovic B.S, Kurt M.A, Halli M. Contamination assessment of ecotoxicmetals in recent sediments from the Ergene River, Turkey. Environ Earth Sci 2016; 75:1051.
31-Dokmeci A.H, Yildiz T, Ongen A, Sivri N. Heavy metal concentration in deepwater rose shrimp species (Parapenaeuslongirostris, Lucas, 1846) collected from the Marmara Sea Coast in Tekirdağ. Environ Monit Assess 2014;186:2449–2454.
32-Demirkol O, Aktaş N. A Search On Heavy Metal Accumulation In Scads Caught In The Gulf Of İzmit and off Tekirdag Province In The Sea Of Marmara. Pamukkale Univ Muh Bilim Derg 2002;8(2):205-209
33-World Health Organization (WHO). Preventing disease through heal thy environments.http://www.who.int/quantifying_himpacts/publications/preventingdisease.pdf. Available at 17.09.2016.
34-Inci O, Gülyaşar T, Yolal M, Cakina S, Sut N. Endüstriyel atıklarla ağır derecede kirlenen Ergene Nehri çevresinde yaşayan Ürogenital tümörlü olguların tırnaklarında bazı ağır metallerin araştırılması. 11. Üroonkoloji Kongresi. Bildiri özetleri kitabı. 2013a; 467-468.
35-Inci, O, Yolal M, Gülyaşar T, et.al. Ergene nehri çevresinde ve diğer yerleşimlerde yaşayan böbrek tümörlü olguların kan ve böbreğin normal ve tümörlü dokularında bazı ağır metallerin araştırılması, nehir kirliliği ile ilişkisinin değerlendirilmesi. 11. Üroonkoloji Kongresi. Bildiri özetleri kitabı 2013b;57-58.
36- Yolal M. Investigation of Relationshıp With Heavy Metals and River Pollutıon at Tumor Tissue and Normal Epithelial, Blood Serum of Patients With Urogenital Tumor that Live Near Ergene Riverand TurkishTrace. Trakya University. Uzmanlık Tezi. Edirne-2014.
37- Yorulmaz F, Berberoğlu U, Sayhan ES, Eskiocak M, Gamze K. Endüstri yoğun bölgede yaşayanlarda ya da birinci derecede yakınlarında kanser bildirenlerin çevresel risk etmenlerine göre değerlendirilmesi: Çorlu örneği. 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı, Bursa, 2012:730.
38- Türk Tabipleri Birliği Dilovası Raporu. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları, 2012.
39- Martin S, Griswold W. Human Health Effects of Heavy Metals. Center for Hazardous Substance Research. 2009;15.
40-ATSDR (Agency for Toxic Substances and Disease Registry). Toxic substances Portal. https://www.atsdr.cdc.gov/substances/toxsubstance.asp?toxid=22 Available at: 23.12.2016.