Amaç: Adıyaman Çelikhan ilçesindeki çiftçilerin tarım ilaçlamaları sürecinde kullandıkları koruyucu önlemleri belirlemektir. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmanın evrenini, Adıyaman Çelikhan İlçesindeki Ziraat Odasına kayıtlı 900 aktif çiftçi oluşturmaktadır. Örnekleme alınan 381 kişiyle, Ocak-Şubat 2014 tarihleri arasında yüz-yüze görüşülerek veri toplanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede Ki-Kare (Fisher’s exact test) testi kullanılmıştır. Bulgular: Çiftçilerin 363’ü (%95.3) tütün yetiştirmektedir ve 358’i (%94’ü) pestisit kullanmaktadır.  İlaçlama sırasında çiftçilerin % 78.8’i pestisit yüz maskesi, %73.2’si eldiven,  %29.6’sı koruyucu giyisi, %16.8’i koruyucu gözlük, %15.6’sı çizme kullanırken; %4.7’si herhangi bir koruyucu kullanmamaktadır. Çevresel önlemler açısından bakıldığında, çiftçilerin %72.3’ü pestisiti uygun doz ve nitelikte kullandığını, %70.7’si rüzgarlı havada uygulamadığını, %66.2’si uygulama sırasında sahadan insanları uzaklaştırdığını, %55.6’sı uygun depoda sakladığını ve %17.6’sı uyarıcı levha kullandığını belirtmiştir. Öğrenim düzeyi ile ilaç atıklarının güvenli imhası, ilaç kutularının rastgele çevreye atılmaması ve ilacın vücuda zarar verdiğinin bilinmesi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Çiftçiler kişisel koruyuculardan en çok pestisit yüz maskesini ve eldiveni kullanmakta, çoğunluğu ilaçlama sırasında yeme/içme yapmamakta ve yarısı kadarı ilaç malzemelerini güvenli biçimde ortadan kaldırmaktadır.  Koruyucu ekipmanların önemi ve atık ilaç malzemelerinin güvenli imhası konusunda çiftçlerin sağlık eğitim ihtiyacı giderilmelidir. Çiftçilerde ilgi uyandırılarak, kişisel ve çevresel bilinç oluşturulmalıdır.

Objective: This study describes protective measures used by farmers during agricultural pesticide application in Çelikhan, Adıyaman. Methods: The target population of this descriptive study consists of 900 active farmers registered at Chamber of Agriculture in Çelikhan. The Sample included 381 farmers, who were interviewed, face to face, during January and February 2014. The Chi-square (Fisher’s exact) test was used for the statistical evaluation. Results: Of the 363 farmers, who were growing tobacco, 358 used pesticides. The percentage of the farmers who use protective equipment during the application of pesticides was as follows: 78.8% used a face-mask, 73.2% used protective gloves, 29.6% used protective clothing, 16.8% used protective goggles and 15.6% used boots, while 4.7% never used any protective equipment. The following related to environmental factors: 72.3%, used appropriate doses and qualifications, 70.7% did not use pesticides during windy weather, 66.2% removed people from the field (55.6% kept it the pesticide in an appropriate warehouse) and 17.6% used warning signs. A significant statistical relationship was found between the educational status and safe disposal of pesticide waste, not releasing pesticide boxes into the environment and knowing the harm of pesticide to human body (p<0.05). Conclusion: Farmers in this study are using masks and gloves for personal protection, a majority of them are not eating and drinking during spraying and nearly half of them are removing drug equipment safely. The need for protective equipment and for health education of the farmers is important as is the need for the safe disposal of waste materials. In order to awaken the interest of farmers, environmental and individual consciousness must be created.