TÜRKİYE’DE OTUZUNCU YILINDA AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALLARI VE AKADEMİK KADROLARIN NİCEL İNCELENMESİ

Amaç: Bu çalışma Türkiye’de bulunan aile hekimliği anabilim dalları, öğretim üyesi, uzmanlık öğrencisi ve uzman sayılarının nicel olarak incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı tipteki bu çalışmada Türkiye’de bulunan üçüncü basamak aile hekimliği klinikleri ve anabilim dalları incelendi. Aile hekimliğindeki mevcut öğretim üyesi sayısı, asistan sayısı ve varsa yetiştirdikleri uzman hekim sayıları araştırıldı. Türkiye’deki her aile hekimliği kliniği veya anabilim dalına Mart-Nisan 2022 tarihlerinde telefon, e-mail veya WhatsApp uygulaması üzerinden ulaşılarak anabilim dalları /klinikler ile ilgili veriler toplandı. Bulgular: Araştırmamızda 105 tane üçüncü basamak aile hekimliği kliniği veya anabilim dalının mevcut olduğu tespit edildi. Türkiye’deki bu 105 aile hekimliği kliniğinde çalışan öğretim üyesi sayısını incelediğimizde 104 doktor öğretim üyesi, 86 doçent ve 74 profesör olduğu saptandı. Türkiye’de şu ana kadar 211 kişinin doçentlik sürecini tamamlayarak Yüksek Öğretim Kurumundan aile hekimliği alanında “doçent unvanı” aldığı tespit edildi. 211 kişiden 93’ünün profesörlük kadrosuna atandığı saptandı. Halen Türkiye’de 3727 Aile hekimliği asistanı ve 4107 aile hekimliği uzmanı olduğu saptandı Sonuç: Türkiye’de ilk anabilim dalının kurulmasından bugüne kadar geçen yaklaşık 30 yıllık zaman zarfında bir tıpta uzmanlık alanı olarak tanınan aile hekimliğinin; nicel ve nitel gelişiminde iyi bir ivme kazandığı görülmektedir. Diğer taraftan artan asistan ve anabilim dalı sayısına göre öğretim elemanı sayısının geride kaldığı saptandı. Bu durumun eğitim kalitesinde gerilemeye neden olmaması için yeni akademisyenlerin yetişmesine öncülük edilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Aile hekimliği, Nicel, Akademisyen

Quantıtatıve Analysıs Of Famıly Medıcıne Departments And Academıcıans In The 30th Year In Türkiye

Objective: The aim of this study was to quantitatively examine the number of family medicine departments, lecturers, assistants, and specialists in Türkiye. Methods: In this cross-sectional descriptive study, tertiary care family medicine clinics and departments in Türkiye were examined. The number of current lecturers in family medicine, the number of assistants and, if any, the number of specialist physicians they trained were investigated. Every family medicine clinic or department in Türkiye was reached via phone, e-mail, or WhatsApp application between Marchand April 2022, and data related to departments/clinics were collected. Results: In our study, it was determined that there were 105 tertiary care family medicine clinics or departments. When we examined the number of lecturers working in these 105 family medicine clinics in Türkiye, it was found that there were 104 assistant professors, 86 associate professors, and 74 professors. It has been determined that 211 people in Türkiye have completed the associate professorship process from a higher education institution and received the title of "associate professor" in the field of family medicine. It was determined that 93 of 211 people were appointed to the professorship staff. Currently, there are 3727 family medicine residents and 4107 family medicine specialists in Türkiye. Conclusion: Family medicine, which has been recognized as a specialty in medicine in the 30 years since the establishment of the first department in Türkiyeseems to have gained a good momentum in its quantitative and qualitative development. On the other hand, it was determined that the number of teaching staff lagged behind the increasing number of assistants and departments. In order that this situation does not cause a decline in the quality of education, it is necessary to lead the training of new academicians.

Keywords:

Family medicine, Quantitative, Academician,

PDF

___

1. The European Definition of General Practice/Family Medicine. https://www.woncaeurope.org/file/bae1def1-c0b9-47ef-8a3f-5a9a334ba25a/Definition%20EURACTshort%20version.pdf 03.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
2. Başak O, Ünlüoğlu İ. Aile hekimlerinin eğitimi. Aile Hek Derg. 1997;1(4):237-41.
3. Başak O, Saatçi E, Ceyhun G. Akademik aile hekimliği ve gelişme özellikleri: Türkiye deneyimi. Türk Aile Hek Derg. 2005; 9(4):174-82.
4. Ünlüoğlu İ, Çağlayaner H. Aile hekimliğinde oluşan akademik gelenek ve gelecek. Aile Hek Derg. 1997; 1(1):46-9.
5. Topallı R. Türkiye’de aile hekimlerinin durumu: Kesitsel bir çalışma. Türk Aile Hek Derg. 2003;7(4):153-8.
6. Başak O, Güldal D. Akademik aile hekimliği bölümlerinin yirmi yılı: Gelişimsel süreç üzerine bir değerlendirme. Türk Aile Hek Derg. 2014;18(1):16-24.
7. ÖSYM, Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı. https://www.osym.gov.tr/TR,8854/hakkinda.html 03.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
8. Ünalan P, Çiftçili S. Aile hekimliği anabilim dallarının temel tıp eğitimine katkısı. Türk Aile Hek Derg. 2006;10(1):39-40.
9. Erdem Ö. Türkiye’de aile hekimliğinin kısa tarihçesi, anabilim dalları ve akademisyenleri. Öztürk O, editör. Aile Hekimliği Literatürü ve Akademik Süreç Yönetimi. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2022. p.11-7.
10. Ünlüoğlu İ. Aile hekimliği disiplininde akademik yükselmeler ve doçentlik sınavları. Türk Aile Hek Derg. 2013;17(3):137-41.
11. Ungan M. Aile hekimliğinde sayı, sistem, nitelik ve eğitim. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi. 2019:(49):26-9.
12. Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Sistemi, Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı. https://tuk.saglik.gov.tr/Eklenti/34104/0/ailehekimligimufredatv24pdf.pdf 03.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
13. Uğurlu M, Üstü Y. Türkiye’de aile hekimliği uzmanlık eğitimi süreci ve geliştirilmesi gereken noktalar. Ankara Med J. 2018;(1):123‐8.
14. Egici MT, Gökseven Y, Zeren Öztürk G, Esen ES, Toprak D. Aile hekimliği uzmanlık eğitiminde ‘eğitim aile sağlığı merkezleri’ şişli hamidiye etfal eğitim ve araştırma hastanesi deneyimi. Türk Aile Hek Derg. 2019;23(4):165-75.
15. Yıldırım B, Eğici MT. Aile hekimliği uzmanlık öğrencilerinin bakış açısından aile hekimliği saha eğitimi ve eğitim aile sağlığı merkezleri. Ankara Med J. 2018;(3):300‐11.
16. Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği, 2023 Yılında 15000 Aile hekimliği uzmanı hedefi projesi. https://www.tahud.org.tr/news/view/2023-yilinda-15-000-aile-hekimli%C4%9Fi-uzmani-hedefi-projesi 03.02.2023 tarihinde erişilmiştir.