Yeşim AKSOY DERYA, Zeliha ÖZŞAHİN, Tuba UÇAR, Çiğdem ERDEMOĞLU, Hacer ÜNVER

Gebelikteki Yakınmaların Yaşam Kalitesine Etkisi ile Psikososyal Sağlık Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Amaç: Bu araştırmada, gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine etkisi ile psikososyal sağlık düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: İlişkisel tanımlayıcı nitelikte planlanan bu araştırma, Mart-Eylül 2017 tarihleri arasında, bir kamu hastanesinin gebe polikliniğine başvuran 383gebe üzerinde yürütülmüştür. Veriler, “Kişisel Tanıtım Formu”, “Gebelikte Yakınmalar ve Yaşam Kalitesine Etkisi Ölçeği (GYYKEÖ)” ve “GebeliktePsiko-Sosyal Sağlığı Değerlendirme Ölçeği (GPSDÖ)” aracılığı ile elde edilmiştir. İstatistiksel değerlendirmede; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma,pearson korelasyon, bağımsız gruplarda t testi ve anova analizi kullanılmıştır. Bulgular: Yaş ortalaması 28,3±5,4 olan gebelerin %27,4’ü lise mezunu olup,%66,6’sı gelirinin giderine eşit olduğunu belirtmiştir. Araştırmada, GYYKEÖ toplam puan ortalaması 74,1±27,5, GPSDÖ toplam puan ortalaması4,0±0,4’tür. Gebelerin GPSDÖ “Gebelik ve Eş İlişkisi” alt boyutu puan ortalamasının 4,3±0,4, “Kaygı ve Stres” alt boyutu puan ortalamasının 3,2±0,7,“Aile İçi Şiddet” alt boyutu puan ortalamasının 4,6±0,5 “Psikososyal Destek Gereksinimi” alt boyutu puan ortalamasının 3,9±0,5, “Ailesel Özellikler” altboyutu puan ortalamasının 4,4±0,4 ve “Gebeliğe İlişkin Fiziksel-Psikososyal Değişiklikler” alt boyutu puan ortalamasının 3,8±0,7 olduğu tespit edilmiştir.GYYKEÖ ile GPSDÖ toplam ve “Kaygı ve Stres”, “Psikososyal Destek Gereksinimi” ile "Gebeliğe İlişkin Fiziksel-Psikososyal Değişiklikler" alt boyutlarıarasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ve gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine olumsuz etkisi arttıkça gebelikte psikososyal sağlık düzeyininazaldığı tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç: Gebelikteki yakınmaların, yaşam kalitesi ile psikososyal sağlık düzeyi arasında ters bir ilişki olduğu, gebeliktekiyakınmaların yaşam kalitesine olan olumsuz etkisi arttıkça, gebelerdeki psikososyal sağlık düzeyinin de anlamlı düzeyde azaldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Gebelik, gebelik yakınmaları, yaşam kalitesi, psikososyal sağlık düzeyi

The Relationship Between Impact of Pregnancy Complaints on The Life Quality of The Pregnant Women and Their Psychosocial Health Level

This study seeks to identify the relationship between the impact of pregnancy complaints on the quality of life of the pregnant women and theirpsychosocial health level. Methods: This study which was designed as a descriptive was conducted on 383 pregnant women who applied to in thePregnancy Clinic of a public hospital, between March- September 2017.The data was obtained through “Personal Information Form”, “Assessment Scale forPregnancy Complaints and Their Impact on Life Quality” (ASPCILQ) and “Assessment Scale for Psychosocial Health During Pregnancy” (ASPHDP).Statistical evaluation included numbers, percentages, mean values, standard deviation, Pearson correlation, independent samples T Test and One WayAnova analysis. Results: The mean age of the pregnant women was 28,3±5,4, 27,4% graduated high school and 66,6% reported that their income was equalto their expenditures. The total mean score of the women on ASPCILQ was 74,1±27,5, while it was 4,0±0,4’ on ASPHDP. As for the mean scores of thesub-dimensions, it was 4,3±0,4 on the sub-dimension of “Pregnancy and Relation with Spouse”; 3,2±0,7 on the sub-dimension of “Anxiety and Stress”;4,6±0,5 on the sub-dimension of “Domestic Violence”, 3,9±0,5 on the sub-dimension of “The Need for Psychosocial Support”, 4,4±0,4 on the subdimension of “Family Profile” and 3,8±0,7 on the sub-dimension of “Physical- Psychosocial Changes Attributable to Pregnancy”. A significant negativecorrelation was found between ASPCILQ and ASPHDP, and the sub-dimensions of “Anxiety and Stress”, “The Need for Psychosocial Support” and“Physical- Psychosocial Changes Attributable to Pregnancy”. It was reported that the increase in negative impact of pregnancy complaints on the life qualityof the pregnant women causes a decrease in their psychosocial health (p<0,05). Conclusion: The findings of the study revealed a reverse relationshipbetween the impact of pregnancy complaints on the life quality and the psychosocial health of pregnant women. It also highlighted the fact that while thenegative impact of pregnancy complaints on the life quality increases, the psychosocial health level of pregnant women deteriorates

Keywords:

Pregnancy, pregnancy complaints, quality of life, psychosocial health level,

PDF

___

1. Karaçam Z, Ançel G. Depression, anxiety and influecing factors in pregnancy: a study in Turkish population. Midwifery 2009;25:344-56.
2. Şahin EM, Kılıçarslan S. Son trimester gebelerin depresyon ve kaygı düzeyleri ve bunları etkileyen etmenler. Trakya Univ Tıp Fak Derg 2010; 27: 51-8.
3. Arslan B, Arslan A, Kara S, Öngel K, Mungan MT. Gebelik anksiyete ve depresyonunda risk faktörleri: 452 olguda değerlendirme. Tepecik Eğit Hast Derg 2011; 21: 79-84.
4. Mecdi M, Rathfısch G. Gebelikte oluşan rahatsızlıklarda kanıta dayalı uygulamalar. F.N. Hem. Derg 2013; 21: 129-38.
5. Özorhan EY, Ejder AS, Şahin Altun Ö. Gebelikte ruh sağlığı. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi 2014; 2: 33-42.
6. Şahan Ö. Erken gebelik döneminde yaşanan bulantı kusma sıklığı ve bulantı kusmanın yaşam kalitesine etkisi.Yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, 2012; s. 2.
7. Arabacıoğlu C. Gebelerde yaşam kalitesi ve eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi.Yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Bilim Üniversitesi; 2012; s. 1.
8. Haakstad A.H.L, Torset B, Kari Bø. What is the effect of regular group exercise on maternal psychological outcomes and common pregnancy complaints? An assessor blinded RCT. Midwifery 2016;32:81–86
9. Çınar Ö, Sürmeli M,Özel A,Yavuz İE,Topçuoğlu A, Ankaralı H. Gebelerde fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 2017; 22(2):95-102.
10. Özçelik G. Gebelikte sık karşılaşılan yakınmalar, fiziksel, ruhsal ve cinsel sağlık sorunları, risk faktörleri ve yaşam kalitesi ile ilişkileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014; 3:1 -18.
11. Özorhan EY. Gebelikteki yakınmalar ve yaşam kalitesine etkisi ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilimdalı. Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi 2016; s. 37.
12. Özdamar Ö, Yılmaz O, Beyca HH, Muhcu M. Gebelı̇k ve postpartum dönemde sık görülen ruhsal bozukluklar. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014; 45:71-7.
13. Körükcü Ö, Deliktaş A, Aydın R, Kabukcuoğlu K. Gebelikte psikososyal sağlık durumu ile doğum korkusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Clin Exp Health Sci 2017; 1-6.
14. Yıldız H. Gebelikte psikososyal sağlığı değerlendirme ölçeği geliştirme çalışması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011; 4: 63-74.
15. Gümüşdaş M, Ejder AS, Özorhan EY. Riskli olan ve olmayan gebelerin psiko-sosyal sağlıklarının karşılaştırılması. HSP 2014,1: 32-42.
16. Yekenkunrul D, Mete S. Gebelikte bulantı kusma, evlilik uyumu ve eş ilişkisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. DEUHYO ED 2012; 5: 89-95.
17. Qiu C, Gelaye B, Fida N, Williams MA. Short sleep duration, complaints of vital exhaustion and perceived stress are prevalent among pregnant women with mood and anxiety disorders. BMC Pregnancy and Childbirth 2012; 12: 104-113
18. Karataş T, Gebelikte bulantı kusma ile sosyal destek arasındaki ilişki. Erişim: http://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/12345/10056/281943.pdf. Erişim Tarihi:20.03.2018
19. Kılıçarslan S. Edirne şehir merkezindeki son trimester gebelerin sosyodemografik özellikleri, yaşam kaliteleri, kaygı düzeyleri. Uzmanlık tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi; 2008; s.1.
20. Ardahan M. Sosyal destek ve hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9:(2) 67-75
21. Paarlberg K.M, Vingerhoets A.J.J.M, Passchier J, et.al. Psychosocial factors as predictors of maternal well-being and pregnancy-related complaints. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology, 1996; 17: 93-102.
22. Mermer G, Bilge A, Yücel U, Çeber E. Gebelik ve doğum sonrası dönemde sosyal destek algısı düzeylerinin incelenmesi Journal of Psychiatric Nursing, 2010; 2: 71-76
23. Okanlı A, Tortumluoğlu G, Kırpınar İ. Gebe kadınların ailelerinden algıladıkları sosyal destek ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2003; 4:98-105
24. Silva MMJ, Nogueira DA, Clapis MJ, Leite EPRC. Anxiety in pregnancy: prevalence and associated factors. Rev Esc Enferm USP. 2017;51:e03253.