Binnur ERDEM, Ayça DEMİR YILDIRIM, Feyzanur ERDEM, Tuğba YILMAZ ESENCAN, Neslihan UYAR

Covid-19 Pandemi Mücadelesinde Kadıköy İlçe Sağlık Müdürlüğünün Organizasyonel Yapısı

Filyasyon, kelime anlamı itibariyle, bulaşıcı hastalıklarda kaynağı bulmak demektir. Daha geniş anlamıyla vakanın bildirimi sonrasında kaynağın ve etkenin belirlenmesine yönelik çalışma yapılması ve/veya temaslılar dahil koruma ve kontrol önlemlerinin alınmasıdır. COVİD-19 pandemi mücadelesinde; salgının başından itibaren İlçe Sağlık Müdürlükleri tarafından filyasyon ekipleri oluşturulmuş, olası ve kesin vakaların değerlendirmesi, numune alınması ve ilaç verilmesi gibi işlemler başarıyla yürütülmüştür.Ülkemiz, tarih boyunca birçok salgın hastalıkla mücadele etmiş ve bu mücadelelerde de büyük başarılar kaydetmiştir. Bu başarıları elde etmede nasıl bir yol izlendiği, çalışma haritası ve salgınlarla mücadele eden kahramanların nasıl çalıştığını anlatan literatür, bireysel mücadele ya da dernek ve kuruluşların öyküleriyle sınırlıdır. Bu derleme ile pandemiyle mücadelede İlçe Sağlık Müdürlüklerinin, sağlık hizmet sunucusu olan ve özveriyle çalışan sağlık çalışanlarının rolünün tarihe bir not olarak düşülmesi amacıyla literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

COVID-19, Pandemi, Filyasyon, İlçe sağlık müdürlüğü, Kadıköy

Organizational Structure of İstanbul Kadıköy District Health Directorate in Covid-19 Pandemic Struggle

Filiation literally means finding the source in infectious diseases. In a broder sense, filiation is finding the source and etiology of the case after reporting and/or taking protection and control methods for the case and contacts. From the beginning of the outbreak, district health centers organized filiation teams; procedures such as management and sampling of suspected and actual cases, delivery of drugs have been successfully completed by these teams. Throughout the history, our country has struggled with many epidemics and has achieved great success. The literature describing how these achievements were achieved, the work map, and how heroes struggling with epidemics work is limited to stories of individual struggles or associations and organizations. With this review, it is thought that the District Health Directorates will contribute to the literature in order to make a historical note to the role of healthcare professionals who work devotedly in combating the epidemic.

Keywords:

COVID-19, Pandemic, Filiation, District Health Directorate, Kadıköy,

PDF

___

1. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genele Müdürlüğü, COVID-19 (SARS-CoV-2 ENFEKSİYONU) REHBERİ, Bilim Kurulu Çalışması, 14.04.2020, Ankara https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf?type=file Erişim: 05.05.2020
2. WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. Available at: https://www.who.int/dg/ speeches/detail/who-director-general-s-openingremarks-at-the-media-briefing-on-covid-19—11-march-2020. Accessed June 8, 2020
3. Wu JT, Leung K, Leung GM. Nowcasting and forecasting the potential domestic and international spread of the 2019-nCoV outbreak originating in Wuhan, China: a modelling study. Lancet 2020 [Epub ahead of print]. Available: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7159271/pdf/main.pdf, Accessed July 8, 2020
4. Wong SF, Chow KM, Leung TN, et al. Pregnancy and perinatal outcomes of women with severe acute respiratory syndrome. Am J Obstet Gynecol 2004; 191:292–7. 2.
5. Xu H, Zhong L, Deng J, et al. High expression of ACE2 receptor of 2019-nCoV on the epithelial cells of oral mucosa. Int J Oral Sci 2020 [Epub ahead of print]. Available: https://www.nature.com/articles/s41368-020-0074-x.pdf, Accessed July 8, 2020
6. Zhao Y, Zhao Z, Wang Y, Zhou Y, Ma Y, Zuo W. Single-cell RNA expression profiling of ACE2, the putative receptor of Wuhan 2019-nCov. bioRxiv 2020 [Epub ahead of print]. https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.26.919985v1.full.pdf, Accessed July 8, 2020
7. Guan W, Ni Z, Hu Y, et al. Clinical characteristics of coronavirus disease 2019 in China. N Engl J Med 2020 [Epub ahead of print]. Available: https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMoa2002032?articleTools=true Accessed July 8, 2020
8. World Health Organization (WHO). WHO coronavirus disease 2019 (COVID-19) situation report Available at: https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/situationreports/20200306-sitrep-46-covid-19.pdf? sfvrsn¼96b04adf_2. Accessed June 8, 2020.
9. Wang D, Hu B, Hu C, et al. Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus-infected pneumonia in Wuhan, China. JAMA, in press.2020
10. Dashraath P, Wong L, Karen Lim MX, Lim LM, Li S, Biswas A, Choolani M, Mattar C, Lin Su L. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic and pregnancy. American Journal of Obstetrics & Gynecology, March 2020; Special Report:1-11. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2020.03.021
11. Huang C, Wang Y, Li X, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet 2020; 395:497-506
12. World Health Organization. Novel coronavirus situation report-2. January 22, 2020. https://ww w.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200122-sitrep-2-2019-ncov.pdf (Accessed on January 23, 2020).
13. Zou L, Ruan F, Huang M, et al. SARS-CoV-2 Viral Load in Upper Respiratory Specimens of Infected Patients. N Engl J Med 2020. 19;382(12):1177-1179. doi: 10.1056/NEJMc2001737 Available: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7121626/pdf/NEJMc2001737.pdf Accessed July 8, 2020
14. Gorbalenya AE, Baker SC, Baric RS, et al. Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: the species and its viruses—astatement of the Coronavirus Study Group.Availableat:https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1.full.pdf.Accessed February 16, 2020.
15. Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus DIsease 2019 (COVID-2019). February 16-24, 2020. http://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/who-china-joint-mission-on-c ovid-19-final-report.pdf (Accessed on March 04, 2020).
16. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıkları ile Mücadele Rehberi, https://hsgm.saglik.gov.tr/dosya/mevzuat/genelge/Bulasici-Hastaliklar-ile-Mucadele-Rehberi-Genelgesi-2017-11.pd Erişim: 05.05.2020
17. Tuğluoğlu F. Türkiye’de Sıtma Mücadelesi (1924-1950). Türkiye Parazitoloji Dergisi, 32 (4): 351 - 359, 2008
18. Özkaya H. Cumhuriyet döneminde bulaşıcı hastalıklarla mücadele. Türk Aile Hek Derg; 20 (2): 77-84, 2016
19. Menekşe M. Eskişehir’de Kolera Salgını: Etkileri ve Alınan Önlemler (1893). Tarih ve Gelecek Dergisi, Mart, Cilt 6, Sayı 1, 2020.
20. Tuğluoğlu F. Cumhuriyetin İlk Döneminde Verem Mücadelesi ve Propaganda Faaliyetleri. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0 (13-14), 2012
21. Mustafayev S. Cumhuriyet Döneminde Sıtma İle Mücadele ve Yasal Düzenlemeler (1923-1946). Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 6: 1112-1137, 2019
22. Yılmaz Ö. 1847-1848 Kolera Salgını ve Osmanlı Coğrafyasındaki Etkileri. Avrasya İncelemeleri Dergisi, 6 (1), 23-55, 2017
23. Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Resmi Gazete, Tarihi: 13.12.1983 Sayısı:181 R.G. Tarihi:14.12.1983 R.G. Sayısı:18251. https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim Tarihi: 05.05.2020
24. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Resmi Gazete, Tarihi: 11/10/2011 Sayısı: 663. https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim Tarihi: 05.05.2020
25. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Resmi Gazete, Tarih: 25/08/2017 Karar Sayısı: KHK/694. 694. https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim Tarihi: 05.05.2020
26. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Verileri, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=130&locale=tr Erişim Tarihi: 05.06.2020