Metin CANBAL, Sevsen CEBECİ, Gülsüm DUYAN ÇAMUR, Hanefi KURTARAN, İsmail Arslan

Baş Dönmesi Engellilik Envanterinin Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Amaç: Birinci basamakta en çok karşımıza çıkan ayrışmamış hastalık durumlarından biri, baş dönmesidir. Sebebi ve karakteristiği her ne olursa olsun baş dönmesinin hastaların günlük yaşamlarına olan etkisi oldukça önemlidir. Bu çalışma; baş dönmesi yakınması ile başvuran, ayaktan ya da yatarak tedavi edilen hastaların yaşam kalitelerindeki değişikliği belirlemede kullanılabilecek Baş Dönmesi Engellilik Envanterinin (Dizziness Handicap Inventory), Türkçeye uyarlanması ve pratikte kullanılması amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz ve Aile Hekimliği Polikliniklerine son bir aydır devam eden baş dönmesi yakınması ile başvuran 178 hasta dahil edilmiştir. Veri toplama araçları olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu ve Baş dönmesi Engellilik Envanteri kullanılmıştır. Bulgular: Baş Dönmesi Engellilik Envanteri, hastaların baş dönmesi ve denge bozukluğu ile ilgili ağırlaştırıcı faktörlerin yanı sıra vestibüler sistem hastalıklarında duygusal ve fonksiyonel sonuçları belirleyen 25 maddeden oluşmaktadır. Envanter, vestibüler sistem hastalıklarının fiziksel, duygusal ve fonksiyonel etkilerini belirlemeye yönelik üç alt envanter içermektedir. Tüm alt envanterlerin iç güvenirlikleri yüksek ve Cronbach alfa değerleri 0,67 ile 0,82 arasındadır. Envanterin genelinde olduğu gibi alt envanter gruplarından elde edilen Cronbach alfa değerlerinde de paralellik saptanmıştır. Sonuç: Elde edilen bulgular, envanterin ülkemizde baş dönmesi hastalarında kullanılabileceğini, yeterli düzeyde geçerlik ve güvenirlik katsayılarına sahip olduğunu göstermektedir. Bu envanterin kullanımı ile birlikte baş dönmesi yakınmasının ve yaşam kalitesine olan etkisinin daha objektif kriterlerle izlenebileceği düşünülmektedir.

PDF

___

Rakel RE, Rakel D. The family physician. Textbook of Family Practice: Philadelphia: W.B; 2011:160-164.
Perez N, Garmendia I, Martin E, Garcia-Tapia R. Cultural adaptation of 2 questionnaires for health measurement in patients with vertigo. Acta Otorrinolaringol Esp 2000;51(7):572-80.
Kurre A, Van Gool C, Bastiaenen C, Gloor-Juzi T, Straumann D, Bruin E. Translation, cross-cultural adaptation and reliability of the german version of the dizziness handicap inventory. Otol Neurotol 2009;30(3):359-67.
Nyabenda A, Briart C, Deggouj N, Gersdorff M. Normative study and reliability of French version of the dizziness handicap inventory.: Ann Readapt Med Phys 2004;47(3): 105-13.
Goto F, Tsutsumi T, Ogawa K. The Japanese version of the Dizziness Handicap Inventory as an index of treatment success: exploratory factor analysis. Acta Otolaryngol 2011;131(8):817-25.
Poon D, Chow L, Au D, Hui Y, Leung M. Translation of the dizziness handicap inventory into Chinese, validation of it, and evaluation of the quality of life of patients with chronic dizziness. Ann Otol Rhinol Laryngol 2004;113:1006-11.
Jacobson G, Newman C. The development of the Dizziness Handicap Inventory. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 1990;11(4):424-7.
Tümkaya F, Ardıç FN, Tümkaya S, Kara CO, Geriatrik Vertigolu Hastalarda Etyolojik Dağılımın Psikojenik Semptomlar ve İşlev Kayıpları İle İlişkisinin Değerlendirilmesi KBB-Forum 2014;13(1):13-18.
Dönmez B, Akdal G. Vestibular Rehabilitation In Unilateral Peripheral Vestibulopathy: A Preliminary Report. Journal of Neurological Sciences [Turkish] 2008;5:(2)15;128-135.
Sencan H. Factor analysis and reliability. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2005:355-414
Neuhauser H, Von Brevern M, Radtke A, Lezius F, Feldmann M, Ziese T, et al. Epidemiology of vestibular vertigo: a neurotologic survey of the general population. Neurology 2005;65(6):898-904.
Neuhauser H, Radtke A, Von Brevern M, Lezius F, Feldmann M, Lempert T. Burden of dizziness and vertigo in the community. Arch Intern Med 2008;168(19):2118.
Post R, Dickerson L. Dizziness: A Diagnostic Approach. Am Fam Physician 2010;82(4):361-8.
Yayla ME. Birinci Basamakta Başdönmesi Ayırıcı Tanısı. Ankara Med J 2014; 14(2): 59-64.
Ardiç FN, Topuz B, Kara CO. Impact of multiple etiology on dizziness handicap. Otol Neurotol 2006;27(5):676-80.
Tinetti ME, Gill TM. Dizziness among older adults: a possible geriatric syndrome. Ann Intern Med 2000;132(5):337-44.