DUDU MELEK SABUNCUOĞLU, Sevsen CEBECİ, Mohammad Hossein RAHBAR, Manouchehr HESSABİ

Autism Spectrum Disorder and Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Knowledge and Attitude of Family Medicine Residents in Turkey

Son yıllarda adından sıkça söz edilen Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozuklukları (DEHB) yaşamın erken dönemlerinde başlayan nöro-gelişimsel bozukluklardır. Her iki bozukluğunda erken dönemde tanılanması durumunda çocuklar yaşıtları ile aynı ortamlarda eğitim alma ve sosyal yaşama katılma fırsatına sahip olabilmektedirler. Birinci basamak sağlık hizmetleri yüksek risk grubundaki çocukları belirleme ve izlemde en uygun yerlerdir. Aile hekimlerinin bu alanda donanımlı olmaları ve nöro gelişimsel bozuklukları fark ederek ilgili birimlere sevketmeleri gerekmektedir. Bu çaışmanın amacı ülkemizde aile hekimliği asistanlarının Otizm Spektrum Bozukluğu ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozuklukları ile ilgili bilgi ve tutumlarının belirlenmesidir. Araştırma formu, üç bölümden oluşmaktadır; (1) Katılımcı Bilgi Formu, (2) Otizm Spektrum Bozukluğu Bilgi ve Tutum Ölçeği (Rahbar) ve (3) Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozuklukları Bilgi ve Tutum Ölçeği (Ghanizadeh). Ölçekleri dokuz ilden toplam 313 gönüllü aile hekimliği asistanı doldurmuştur. Tanımlayıcı istatistikler Sosyal Bilimler için İstatistik Paketi (SPSS) 21.0 yazılımı kullanılarak yapılmıştır. Veri analizi sonucunda cinsiyet, yaş ve tıp fakültesinden mezun olduktan sonra geçen sürelerin OSB ve DEHB ölçeklerinden alınan puanlar üzerinde anlamlı olarak etkili olduğu bulunmuştur. Aile hekimliği uzmanlık eğitim programlarında çocukluk dönemindeki nöro-gelişimsel bozukluklara yönelik teorik ve uygulamalı eğitimlerin konulması önerilmektedir.

Otizm Spektrum Bozukluğu ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu: Türkiye de Aile Hekimliği Asistanlarının Bilgi ve Tutumu

Autism Spectrum Disorder (ASD) and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) are neuro-devolepmental disorders which prevalence are increasing rapidly all over the world and in our country in recent years. Both disorders diagnosed at an early stage in the case of children studying in the same environment with their peers and have the opportunity to participate in social life. Primary health care services are most appropriate places to identify the children at high risk and follow-up them. Family physician to be equipped in this neurodevelopmental disorders and should refer them to relevent institutions. This study aims to determine The Family Physician Resident s Knowledge and Attitudes of Autism Spectrum Disorder and Attention Deficit Hyperactivity Disorders. The survey form have three part; (1) AHAs Information Form, (2) AHAs OSB Knowledge and Attitudes Scale (Rahbar) and (3) AHAs ADHD Knowledge and Attitudes Scale (Ghanizadeh). OSB scale consisting of fifteen five-point Likert questions and ADHD scale consist binary twenty items. Volunaty 313 Family Medicine Resident participate the study form nine cities in Turkey. Descriptive statistics has made with Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 21.0 software. A statistically significant result regarding age, gender, and the period since graduation from medical faculty was found between the knowledge and attitude level about ADHD/ASD. It is suggested that during family medicine residency training program, theoretical and practical training for neurodevelopmental disorders in childhood should be place in curriculum.

PDF

___

1. Guralnick M, Bricker D. The effectiveness of early intervention for children with cognitive and general developmental delays. In: Guralnick M, Bennett F, Eds. The Effectiveness of Early Intervention for At-Risk and Handicapped Children. New York, NY: Academic Press; 1987:115173.
2. Pourcain BS, Mandy W P, Heron J, Golding J, Smith GD, Skuse DH et al. Links between cooccurring social-communication and hyperactiveinattentive trait trajectories. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 2011;50(9):892-902.
3. Rommelse, Nanda NJ, et al. "A review on cognitive and brain endophenotypes that may be common in autism spectrum disorder and attention-deficit/hyperactivity disorder and facilitate the search for pleiotropic genes." Neuroscience & Biobehavioral Reviews 2011; 35(6):1363-1396.
4. Bodur Ş, Soysal AŞ. Otizmin erken tanısı ve önemi. STED Dergisi 2004;13:394-398.
5. Arunyanart W, Fenick A, Ukritchon S, Imjaijitt W, Northrup V, & Weitzman, C. Developmental and autism screening: A survey across six states. Infants & Young Children 2012;25(3):175- 187.
6. Karabekiroğlu K, Çakın MN, Özcan ÖÖ, Toros F, Öztop D, Özbakan B, ve ark. DEHB ve otizm ile ilgili bilgi düzeyleri ve damgalama: Sınıf öğretmenleri ve ebeveynlerle çok merkezli bir çalışma. Klinik Psikiyatri Dergisi, 2009; 12: 79-89
7. Boyle CA, Boulet S, Schieve LA, Cohen RA, Blumberg SJ, Yeargin-Allsopp M, Kogan MD. Trends in the prevalence of developmental disabilities in US children, 19972008. Pediatrics 2011;127(6):1034-1042.
8. Visser SN, Danielson ML, Bitsko RH, Holbrook JR, Kogan, MD, Ghandour RM, Blumberg SJ. Trends in the parent-report of health care providerdiagnosed and medicated attentiondeficit/hyperactivity disorder: United States, 20032011. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 2014;53(1): 34-46.
9. Otizm. Otizm Platformu. 12 Ocak 2015 de erişim sağlandı. http://www.otizmplatformu.org/index.php/otizm
10. Ercan ES, Kandulu R, Uslu E, Ardic UA, Yazici KU, Basay BK, Rohde LA. Prevalence and diagnostic stability of ADHD and ODD in Turkish children: a 4-year longitudinal study. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health 2013; 7(30):1-10.
11. Shattuck PT, Durkin M, Maenner M, Newschaffer C, Mandell DS, Wiggins L, Cuniff C. Timing of identification among children with an autism spectrum disorder: findings from a population-based surveillance study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 2009;48(5):474-483.
12. Valicenti-McDermott M, Hottinger K, Seijo R, Shulman L. Age at diagnosis of autism spectrum disorders. The Journal of Pediatrics 2012; 161(3): 554-556.
13. Kadesjö B, Gillberg C. The comorbidity of ADHD in the general population Swedish school-age children. The Journal of Child Psychology and Psychiatry 2001;42:487492.
14. Jaspers M, de Winter AF, Buitelaar JK, Verhulst FC, Reijneveld SA, Hartman CA. Early childhood assessments of community pediatric professionals predict autism spectrum and attention deficit hyperactivity problems. Journal of Abnormal Child Psychology 2013; 41(1):71- 80.
15. Lock TM, Shapiro BK, Ross A, Capute AJ. Age of presentation in developmental disability. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics 1986;7(6):340-345.
16. Shonkoff JP, Dworkin PH, Leviton A, Levine MD. Primary care approaches to developmental disabilities. Pediatrics 1979;64:506514.
17. Eğici MT, Baydar-Artantaş A, Üstü Y, Uğurlu M. Türkiyede Aile Hekimliği Uygulamasına Geçişte Aile Sağlığı Elemanının Yeri. Ankara Medical Journal 2012;12(3):126-128.
18. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2013 Faaliyet Raporu, 12 Ocak 2015tarihinde erişim sağlandı. http://thsk.saglik.gov.tr/Dosya/THSK_2013_idar e_Faaliyet_Raporu.pdf 12 Ocak 2015
19. Ünlüoğlu İ. Aile Hekimliği Disiplininde Akademik Yükselmeler ve Doçentlik Sınavları. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2013;17(3):137- 141.
20. Rahbar MH, Ibrahim K, Assassi P. Knowledge and attitude of general practitioners regarding autism in Karachi, Pakistan. Journal of Autism and Developmental Disorders 2011; 41(4):465- 474.
21. Ghanizadeh A, Bahredar MJ, Moeini SR. Knowledge and attitudes towards attention deficit hyperactivity disorder among elementary school teachers. Patient Education and Counseling 2006;63(1):84-88.
22. Ghanizadeh A, Zarei N. Are GPs adequately equipped with the knowledge for educating and counseling of families with ADHD children? BMC Family Practice 2010;11(1):1-5.
23. Sices L, Feudtner C, McLaughlin J, Drotar D, Williams M. How do primary care physicians manage children with possible developmental delays? A national survey with an experimental design. Pediatrics 2004:113(2);274-282.
24. Kaya A, Çetinkaya F, Naçar M, Baykan Z. Aile hekimlerinin tükenmişlik durumları ve ilişkili faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2014;18(3): 122-133.
25. Kara Ö, Çalışkan D, Suskan E. Ankara ilinde görev yapan çocuk asistanları, uzmanları ve pratisyen doktorların çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi düzeyleri ve yaklaşımlarının karşılaştırılması. Türk Ped Arş. 2014;49:57-65.
26. Soysal AŞ, Can H, Tan S, Keskinoğlu P, Elmastaş-Dikeç B. Psikoloji öğrencilerinin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğuna ilişkin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences, 2011; 8(1):1601-1612.
27. Heidgerken AD, Geffken G, Modi A, Frakey L. A survey of autism knowledge in a health care setting. Journal of Autism and Developmental Disorders 2005;35(3): 323-330.
28. Imran, N., Chaudry, M. R., Azeem, M. W., Bhatti, M. R., Choudhary, Z. I., Cheema, M. A. A survey of Autism knowledge and attitudes among the healthcare professionals in Lahore, Pakistan. BMC Pediatrics 2011;11(1),107: 1-6.
29. Lian WB, Ho SK, Yeo CL, Ho LY. General practitioners' knowledge on childhood developmental and behavioural disorders. Singapore Medical Journal 2003; 44(8): 397-403.
30. Erden G. Akçakın M, Doğan DG, Ertem İÖ. Çocuk Hekimleri ve Otizm: Tanıda Zorluklar. Türkiye Klinikleri Journal of Pediatrics 2010;19(1): 9-15.
31. Rhoades RA, Scarpa A, Salley B. The importance of physician knowledge of autism spectrum disorder: results of a parent survey. BMC Pediatrics, 2007;7(1): 37.