Tıp ve beşeri bilimlerde etik uygulama standartlarının oluşturulmasını etkileyen teorilerin analizi

Gelişimsel psikoloji üç alan veya etkinlik bölgesine ayrılır: biyososyal, bilişsel ve psikososyal. Biyososyal gelişim insan vücudundaki büyümeyle ilgilidir ve insan yaşamının başlamasından ölümüne dek süren fizik gelişimle incelenir. Biyososyal gelişimdeki etkinlik bölgeleri biyolojik işlevler, kültürel etkiler ve çevresel faktörlerdir. Bütün bu parçalar beşikten mezara kadar ki ilerlemeyi simgeler. Bilişsel gelişim teorisi mental yapı üzerinden idare edilir ve insani gelişimin her aşamasındaki zorlukların ezberlenmesi ve aşılması üzerine kurgulanır. Etkinlik bölgeleri olarak analiz kapasitesi, kararların değerlendirilmesi ve özümsenmesi aşamalarını içerir. Anlama ve yorumlama kapasitesi tüm yaşam siklüsüne yayılan parça ve dönemlere yayılır. Bu derleme pek çok gelişimsel teoriden başlıca üçü olan “davranışsal”, “bilişsel” ve “sosyokültürel” açılımlar üzerine yoğunlaşmaktadır. Teorileri analiz ederken, esas odak ahlaki değerlere ve uygulamalara olan etkileri olacaktır. Bağlantılı olarak ahlaki gelişim teorilerinin insani davranışlarda yarattığı etkiler ayrıntılı olarak tartışılacaktır. İnsani davranışlardaki ahlaki içeriğin aslını ortaya çıkarmak hedeflenirken bu kavramların tıbbi ve toplumsal hizmetlere adapte edilmesinin nasıl planlanıp uygulanabileceği tartışılacaktır.

Analysis of theories impacting creation of ethical standards of practice in medicine and human services

Developmental psychology is segmented into three areas or domains: biosocial, cognitive, and psychosocial. Biosocialdevelopment relates to the growth and developments within the human body and is viewed as pertaining to physicalgrowth beginning at the conception of human life through to its death. Included within the biosocial developmentdomain are biological functions, cultural influences, and environmental factors. All these aspects affect all stages of growthfrom the ‘cradle to the grave.’ Cognitive development theory is directed at the mental aspect of growth and includesmemorizing and processing challenges or problems at every stage of human growth. This development domain includesthe capacity to analyze, evaluate and process decisions as and when they occur. This capacity to perceive and understandis divided into stages or phases of development, occurring throughout the ‘cycle’ of life. This review turns to three of manydevelopmental theories, namely ‘Behavioral’, ‘Cognitive’ and ‘Sociocultural’. While analyzing these theories, the focus isdirected at how they impact and influence moral values and practices. Furthermore, more specific attention is targetedtowards how moral development theories have brought about human behavior changes. When ascertaining the relativityof morality within human behavior, we aim to seek to determine how issues and theories relating to morality enablesethical standards to be planned and implemented within the area of medicine and human services

___

  • 1. Moffitt TE. The New Look of Behavioral genetics in Developmental Psychopathology: Gene-Environment Interplay in Antisocial Behaviors. Psychological Bulletin 2005; 13: 533-54.
  • 2. Hoffman HL. Empathy and Moral Development. Cambridge Press, 2000.
  • 3. Roberts LW, Geppert C, Connor R, Nguyen K, Warner TD. An Invitation for Medical Educators to Focus on Ethical and Policy Issues in Research and Scholarly Practice. Acad Med 2001; 76: 876-85
  • 4. Cronin P, Ryan F, Coughlan M. Undertaking a literature review: a step-by-step approach. British Journal of Nursing 2008; 17: 33.
  • 5. Kohlberg L, Kauffman K, Scharf P, Hickey J. The Just Community Approach to Corrections: A Theory. Journal of Moral Education 1975; 243-260.
  • 6. Gilligan C. In a different voice. Psychological theory and women’s development. Cambridge: Harvard University Press, 1982.
  • 7. Vygotsky L. Mind in Society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1978.
  • 8. National partnership. Improving Health Care Quality: Why You Should Get Involved and How You Can Make a Difference. Aligning Forces for Quality. United States Government. U.S., 2012
  • 9. Sue DW, Arredondo PA, McDavis RJ. Multicultural Counseling Competencies and Standards: A Call to the Profession. Journal OF Counseling & Development, March/April 1992; 70: 36
  • 10. Nolen AL, Putten JV. Action Research in Education: Addressing Gaps in Ethical Principles and Practices. Educational Researcher 2007; 36: 401-7.
  • 11. Rice DC, Ryan JM, Sarnson SM. Using Concept Maps to Assess Student Learning in Science Classrooms must Different Methods Compete? J Res Sci Teach 1998; 35: 1103-27.
Turkish Journal of Clinics and Laboratory-Cover
  • ISSN: 2149-8296
  • Yayın Aralığı: 4
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: DNT Ortadoğu Yayıncılık AŞ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Koroner arter baypas cerrahisine giden hastalarda asemptomatik ciddi karotis arter darlığı tedavi yönetimi: Klinik analiz

Kaan KAYA, Ufuk MUNGAN

Temporal arter biyopsilerinde ultrason kullanımının patolojik sonuçlar üzerine etkisi.

Erkin SÖNMEZ, Fikret ŞAHİNTÜRK, Selim AYHAN, Çoşkun ARAZ, Cem YILMAZ

BRCA1/2 normal meme kanserli kadınlarda genotip-fenotip ilişkisinin araştırılması: Türkiye'den tek merkez deneyimi

Neslihan DUZKALE, Aysun GÖKCE, Tülay EREN, Gökşen İnanç İMAMOĞLU, Mustafa ALTINBAŞ

Genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz (GSBL) pozitif E.coli’ye bağlı olarak beyin apsesi gelişen olgu

Salih CESUR, Fatoş ERSOY, Esra KAYA KILIÇ, Özlem ÖZTEKİN, Cigdem ATAMAN HATİPOGLU, Şebnem ERDİNÇ, Selin ŞENOL, Şerife Altun DEMİRCAN, Sami KINIKLI

Total diz artroplastisi sırasında infrapatellar yağ yastığının yönetimi ile ilgili güncel uygulamalar: Ortopedi cerrahları arasında bir anket araştırması

Sercan ÇAPKIN, Ramadan ÖZMANEVRA, Nihat Demirhan DEMİRKIRAN, Serkan GULER

İlimizde helicobacter pylori sıklığının değerlendirmesi: yedi yıllık çalışma

İlkay BAHÇECİ, İlknur Esen YILDIZ

Kolorectal kanser taramasında panimmun inflamasyon değerinin ve sistemik immün-inflamasyon indeksinin önemi

Sanem KAYHAN, Özlem AYDIN İSAK

Kardiyak yetmezliği olan ileri yaş hastalarda en iyi tedavi yaklaşımı nedir? 6 yıllık deneyim

Hasan Hakan ATALAY

Tıp ve beşeri bilimlerde etik uygulama standartlarının oluşturulmasını etkileyen teorilerin analizi

Kevin MCCUSKER, Serdar GÜNAYDIN, Doğaç GÜNAYDIN, Ryan MCCUSKER, Patricia FANELLİ, Owen MCCUSKER

Pelvik kırıkların epidemiyolojik özelliklerinin değerlendirilmesi

Nezih KAVAK, Evrim DUMAN, Mesut TIKMAN, Ayhan Sümer YAMAN