Mehmet AYBEKE, Göksel OLGUN, Dürdane KOLANKAYA, Uğur SIDAL

Zeytinyağı fabrikası atık suyunun buğday (Triticum aestivum L.) kök ucu hücrelerindeki mitoz bölünme ve total protein miktarı üzerine etkisi

Çalışmada, zeytinyağı fabrikası atık suyunun T. aestivum(bugday) kök uçlarındaki sitotoksik ve mutajenik etkileri incelenmiştir. Bu amaçla tohumların çimlenme oranları, kök uçlarındaki mitotik bölünme anormallikleri ve total protein miktarları değerlendirilmiştir. Atık suyun farklı konsantrasyonlarında bekletilen tohumlarda çimlenme oranının düştüğü, buna karşın mitotik anormalliklerin ve mitotik sıklığın yükseldiği tespit edilmiştir. Özellikle mitotik sıklığın, bütün konsantrasyonlarda kontrol grubuna göre birkaç katı yüksek olduğu da dikkati çekmiştir. Çalışmada çok nükleuslu olan veya parçalanmış nükleuslu olan hücrelerle birlikte sayısal veya yapısal kromozom mutasyonlarına da rastlanmıştır. Ayrıca protein miktarlarının da konsantrasyon ve muamele süresinin artışına bağlı olarak düştüğü gözlenmiştir. Sonuç olarak zeytinyağı fabrikası atık suyunun doğrudan nükleer madde ve protein sentezi üzerinde toksik etkisi olduğu sonucuna varılmıştır.

The effect of olive oil mill effluent on the mitotic cell division and total protein amount of the root tips of Triticum aestivum L.

In this work sitotoxic and mutagenic effects Olive Oil Mill Effluent (OOME) on the root tips of Triticum aestivumL. were investigated. In this purpose, germination rate of seeds, mitotic division abnormalities and total protein amounts were evaluated. The seeds kept in various OOME concentrastions, it was determinated that germination rate decreased, whilst mitotic abnormalities and mitotic cell division frequency increased. Especially, the increased cell division frequency was of significance, almost several times higher than the control group. The cells having multinucleus or fragmented nucleus and numerical or sutructural mutations were also found. Furthermore it was observed that total protein amounts were fallen depending on the concentration and time of the treatment. Consequently, it was concluded that OOME has direct toxic effects on the nuclear matter and protein synthesis.

PDF

___

1.İnan H.: Tarımsal Yayım. Trakya Üniversitesi, Tekirdağ Ziraat Fak., Yay. no: 151, Ders kit. no:12, Tekirdağ, 1992.
2.Bartolini S., Capasso R., Evidente A., Giorgellii F., Vitagliano C.: Effect of Olive oil Mill wasters and their mainpolyphenols on leaf and fruit abscission. Acta Horticulturae 356: 292-296, 1994.
3.Donini B., Devreux M. and Scrascia-Mugnozza G.T.: Genetic effects of gametophyte irradiation in barley-I. Seedlingmutants. Radiat. Bot., 10: 79-86, 1970.
4.Kapoor M.L. and Natarajan A.T.: Response of some varietes f hexaploid wheat and two-rowed barley variety tochronic gamma-irradiation. Indian J. Genet. and Plant Breeding, 30(2): 335-346, 1970.
5.Sutka J.: Effects o f gamma irradiation in barley at different developmental stages. Acta Agron. Acad. Sci. Hung.,20: 339-349, 1971.
6.Volodin V.G., Kartel N.A. and Lisovskaya Z.I.: Criteria of radiosensitivity of plants. Vestsi Akad. Nauk USSR, Ser.Biyologichnich Nauki 1: 65-68, 1972.
7.Conger A.D. and Stevenson H.Q.: A correlation of seedling height and chromosomal damage in irradiated barleyseeds. Radiat. Bot. 9: 1-14, 1969.
8.Bilge E. ve Ersoy G.: Streptomycin, X ışınları ve γışınları ile muamelenin Hordeum vulgare(Arpa) üzerine etkileri.Türk. Biy. Dergisi 22: 42-49, 1972.
9.Scholz F.: Experiences with induced high-protein mutants of barley. Ber. pflanzenzüchter, 4: 37-42, 1971.
10.Mikaelsen K.: An erectoides mutant in barley with increased seed protein content. Hereditas, 72(2): 201-204,1972.
11.Bilge E., Oraler G. ve Olgun A.: Yerli ve Yabancı bazı arpa varyeteleri üzerinde ışınsal ve kimyasal mutajenlerinetkisi. I. TÜBİTAK, IV. Bilim Kongresi (Tarım ve Ormancılık Araştırma grubu), 1977.
12.Bilge E., Oraler G., Kocaoğlu M., Olgun A. ve Kurter S.: Üstün vasıflı arpa varyetelerinin elde edilmesi yolunda temelgenetik çalışmalar. TOAG/162, 1982.
13.Swietlinska Z. and Evans H.J.: Induction of chromosome aberrations by X-rays and chemical mutagens in adesynaptic mutant and in wild-type barley. Mut. Res., 10: 185-196, 1970.
14.Kaplan I.S., Kaplan A.A., Alexakhin R.M. and Khovostova V.V.: Effects of chronic irradiation with 90Sr and externalγ-irradiation on cytogenetic changes of some agricultural crops. Genetika, 8(8): 52-59, 1972.
15.Dishler V.Y., Filipeka V.F. and Neagle E.F.: The influence of ionizing radiation on the fertility and frequency ofchromosome aberrations in the meiotic cells of barley. Plant Breeding Abst., 43(11): 716, 1973.
16.Gelin O.E.V.: The cytological effect of different seed treatments in X rayed barley. Hereditas, 27: 209-219, 1970.
17.Sakurai N. and Matsumura S.: On the relation of chromosomal aberrations to gamma-ray dosage and rate in barley.Seiken Ziho, 12: 61-69, 1961.
18.Nicoloff H. and Gecheff K.: Methods of scoring induced chromosome structural changes in barley. Mut. Res., 34:233-244, 1927.
19.Mercade M.E. and Monresa M.A.: The Use of Agroindustrial by Products for Biosurfectant Production. I. of the AMOil. Chem. Society., 71(1): 61-64, 1994.
20.Grover I.S., Tyagi P.: Cytological effects of some common pesticides in barley. Environ. Exp. Bot., 20: 243-245,1980.
21.Kaymak F.: Anadolu-83 çavdar çeşidinin (Secale cerealeL.) Mitoz Bölünme devresinde kromozomlar üzerindeçeşitli mutagenlerin ve atık maddelerin etkileri. Tr. J. of Agricultural and Forestr, 18: 501-505, 1994.
22.Mather K.C.: Statistical Analysis in Biology, p: 267, University paperbacks, London, 1965.
23.Olgun A.: Effects of X and Gamma rays on the mitotic cell division and the protein content at the root tips ofHordeum vulgare L.. İst. Üniv. Fen Fak. mec. Seri. B. 50: 45-49, 1985.
24.Warburg O. and Christian W.: Ultraviolet absorbtion analysis at E280/260 nm. after removal of non-proteinmaterials by dialysis of fractionation. Biochim. Z., 310: 384-392, 1941.
25.Rao B.V., Rao B.G.S., Sharma C.B.S.R.: Cytological effects of herbicides and insecticides on Allium ceparootsmeristems. Cytologia, 53(2): 255-261, 1988.
26.Aktaç T., Ekinci F., Sıdal U., Sıdal F.: Endosülfanın mercimek (Lens esculanta) kök ucu hücreleri üzerine etkileri. Tr.J. of Biology, 18: 27-37, 1994.
27.Migliore L., Baraler, Bosco E., Giorgelli F., Minnunni M., Scarpato R. and Loprieno N.: Genotoxicity ofemthyglyoxal: cytogenetic damage in human lymhocytes in vitro and intestinal cells of mice. Carcin, 11, no 9:1503-1507, 1990.
28.Williams G.M.: Methods for evaluating chemical genotoxicity. Ann. Rev. Pharmocol. Toxicoıl., 29: 189-211, 1989.
29.De Marco A., Romanelli M., Stazzi M.A. and Vitagliano E.: Induction of micronucleated cells in Vicia fabaandAllium ceparoot tips treated with NTA. Mut. Res., 171: 145-148, 1986.
30.Rajah T., Ahuja Y.R.: In vivo genotoxic effects of smoking and occupational lead exposure in printing pressworkers. Toxicology Letters, 76: 71-75, 1995.
31.Capasso R., Cristinzio G., Evidente A. and Scognamiglio F.: Isolation spectroscopy and selective phytotoxic effectsof polyphenols from vegetable waste water. Phytoch. Vol. 31, no 12: 4125-4128, 1992.
32.Bartolini S., Cantini C. and Vitagliano C.: Olive fruit abscission: anatomical observations following application ofEthylene-releasing compound. 7th Int. Symp. on Plant Growth Regulators in Fruit production (Jerusalem, June 14-19). Acta Hort., 1992