TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE MUSTAFA KUTLU’NUN HİKÂYELERİNDEN YARARLANMA

Teknolojik gelişmeler, toplumun ihtiyaçları ve beklentileri, eğitim-öğretime yön veren önemli etkenlerdir. Tarihî dönemler izlendiğinde Türk eğitim sisteminde zaman zaman farklı yaklaşımların benimsendiği görülmektedir. Türk eğitim sisteminde 2006 itibarıyla yapılandırmacı yaklaşım benimsenmiş ve 2006, 2015, 2017, 2018 ve 2019 Türkçe Öğretim Programı bu yaklaşım çerçevesinde hazırlanmıştır. Yapılandırmacı yaklaşımda öğretim, metin temelli ve öğrenci merkezli gerçekleştirilmektedir. Süreç odaklı olması, öğrenciyi eğitim-öğretim sürecinde aktif kılması ve metinlerin araç olarak kullanılması bu yaklaşımın temel özelliklerindendir. Öğretim sürecinde şiir, hikâye, bilgilendirici metin gibi farklı türlerden yararlanılmaktadır. Yapılandırmacı yaklaşımdan sonra hazırlanan programlarda önerilen metin türleri, sınıf düzeylerine göre belirlenmiştir. Programlarda hikâye edici metinlere her sınıf düzeyinde yer verilmiştir. Öğretimde metinlerden araç olarak yararlanılması, her sınıf düzeyinde hikâye edici metinlere yer verilmesi Türkçe öğretiminde edebî metinlerin önemli bir yere ve etkiye sahip olması ile ilgilidir. 1960 sonrası hikâyecileri arasında olan Mustafa Kutlu’nun deneme, sohbet, araştırma-inceleme ve hikâye türlerinde eserleri vardır. Kurmaca ve bilgilendirici metinlerinde yazarın temel düşüncesi; modernleşen, tek tipleşen toplumsal yapının içine sıkışan ve bir arayış içinde olan insanın aradığı huzuru öze/tabiata geri dönerek bulacak olmasıdır. Öğretim programında; öğrenme alanları, temel beceriler, dil bilgisi ve değerler eğitiminin bütünlük içinde kazandırılması hedeflenir. Kutlu’nun hikâyelerinin biçim ve içerik özelliklerinin Türkçe öğretim programında belirtilen kazanımları örneklendirebilecek nitelikte ve zenginlikte olduğu düşünülmektedir. Çalışmada; dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma, dil bilgisi alanları ve değerler, hikâyelerden kesitlerle örneklendirilmiş ve her beceri alanında kazanımlara uygun etkinlikler düzenlenmiştir. Kutlu’nun bütün hikâyelerini kapsayan bu çalışma, yazarın hikâyelerinden bazen bütünüyle bazen de kelime, kelime grubu, cümle ve paragraf düzeyinde Türkçe öğretiminin her alanında yararlanılabileceğini göstermek amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe Öğretimi, Mustafa Kutlu, Metin, Hikâye, Öğrenme Alanları ve Dil Bilgisi.

MAKING USE OF MUSTAFA KUTLU’S STORIES IN TURKISH TEACHING

Technological developments, the needs and expectations of a society are important factors shaping the education. When historical periods are followed, it can be clearly seen that different approaches have been adopted from time to time in the Turkish education system. The Turkish education system has adopted constructivist approach as of 2006 and the 2006, 2015, 2017, 2018 and 2019 and thus Turkish Curriculum has been prepared within the framework of this approach. Teaching is text-based and student-centered İn the constructivist approach. The main features of this approach are that it is process-oriented, makes the student active in the education process and uses texts as a tool. In the teaching process, different types such as poetry, stories, informative texts are used. The text types suggested in the programs are prepared after the constructivist approach are determined according to the grade levels. Narrative texts have been included in the programs at every grade level. The use of texts as a tool in Turkish teaching and the inclusion of narrative texts at every grade level are related to literary texts with an important place and effect in teaching. Mustafa Kutlu, who is among the storytellers after 1960, has works in the genres of essays, conversations, research-analysis and stories. The basic idea of the author in his fiction and informative texts; The fact is that people who are stuck in a modernized, uniformized social structure may find the peace they seek by returning to nature. In the curriculum; the aim is to gain learning areas, basic skills, grammar and values education in integrity. It is thought that the form and content features of Kutlu's stories are rich and capable of exemplifying the achievements specified in the Turkish curriculum. In the study; listening,watching, speaking, reading, writing, grammar areas and values were exemplified with sections from the stories and activities have been organized in accordance with the acquisitions in each skill area. This study, including all of Kutlu's stories, has been prepared to show that the author's stories can be used in all areas of Turkish teaching, sometimes in their entirety, sometimes at the level of words, phrases, sentences and paragraphs.

Keywords:

Turkish Teaching, Mustafa Kutlu, Text, Story, Learning Areas and Grammar.,

PDF

___

AKTAŞ, Şerif, Osman Gündüz (2014), Yazılı ve Sözlü Anlatım (Okuma-Dinleme Konuşma-Yazma), Akçağ Yay., Ankara.
ARICI, Ali Fuat (2012), Okuma Eğitimi, Pegem Akademi, Ankara.
AŞI, Havva (2021), “Türkçe Öğretiminde Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinden Yararlanma”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Samsun.
BAYRAM, Yavuz (2005), Sözlü ve Yazılı Anlatım Etkinlikleri, Bilfem Ofset, Ankara, s. 42.
ÇIKLA, Selçuk (2019), Kurmacanın Peşinde Hikâye Ve Roman Yazıları, Çolpan Kitap, Ankara.
DEĞİRMENCİ, Hakan (2020), Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Ahlâk, Akçağ Yay., Ankara.
DURMUŞ, Mustafa & Okur, Alpaslan Edt. (2013), Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı, Grafiker Yay., Ankara.
KARACA, Alaattin (2008), “Kapıları Açmak Dolayısıyla Mustafa Kutlu’ya Menekşeli Bir Mektup”, Türk Edebiyatı, Şubat, s. 412.
KARADÜZ, Adnan (2014), İlköğretimde Türkçe Öğretimi, (Edt. Ahmet Kırkkılıç ve Hayati Akyol), Pegem Akademi, Ankara, s. 285-286.
KARAHAN, Leyla (2014), Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yay., Ankara.
KOÇAK IŞIK, Ayşe (2019), Mustafa Kutlu Hikâyelerinde Kentli İnsan Olmak, Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2012), Beyhude Ömrüm (20. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2013a), Hüzün ve Tesadüf (9. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2013b), Uzun Hikâye (34. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2014), Yoksulluk İçimizde (15. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2016a), Hesap Günü (5. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2016b), Tahir Sami Bey’in Özel Hayatı (10. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2017a), Chef (10. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2017b), Hayat Güzeldir (13. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2017c), İyiler Ölmez (4. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2017ç), Kapıları Açmak (16. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2017d), Nur (12. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2017e), Tufandan Önce (11. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2017f), Yokuşa Akan Sular (15. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018a), Arkakapak Yazıları (12. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018b), Bu Böyledir (19. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018c), Huzursuz Bacak (14. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018ç), Mavi Kuş (36. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018d), Menekşeli Mektup (18. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018e), Rüzgârlı Pazar (20. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018f), Sevincini Bulmak (3. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018g), Sır (20. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018ğ), Sıradışı Bir Ödül Töreni (6. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018h), Tarla Kuşunun Sesi (1. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018ı), Tirende Bir Keman (10. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018i), Yıldız Tozu (17. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2018j), Zafer Yahut Hiç (11. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
KUTLU, Mustafa (2019), Ya Tahammül Ya Sefer (34. bs.), Dergâh Yay., İstanbul.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2006), İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı, MEB Yay., Ankara.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2014), İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Öğretmen Kılavuz Kitabı, (Edit. Kemalettin Deniz), MEB Yay., Ankara.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2015), İlköğretim 8. Sınıf Türkçe Ders kitabı, (Edit. Kemalettin Deniz), MEB Yay., Ankara.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2015), Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı, MEB Yay., Ankara.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2017), Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), MEB Yay., Ankara.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2018), Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), MEB Yay., Ankara.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2019), Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), MEB Yay., Ankara.
ŞAHİN, Ayfer (2019), Türkçe Öğretimi (Öğretmen Adayları ve Öğretmenler İçin), (Edit. Hayati Akyol ve Ayfer Şahin), Pegem Akademi, Ankara.
TAŞER, Suat (2012), Konuşma Eğitimi, Pegasus Yay., İstanbul.
TONGA, Necati (2016), Mustafa Kutlu ve Yoksulluk İçimizde, Akçağ Yay., Ankara.
TOSUN, Necip (2021), Türk Öykücülüğünde Mustafa Kutlu, Dergâh Yay., İstanbul.
TÜRK DİL KURUMU (2011), Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara.
UNGAN, Suat (2014), İlköğretimde Türkçe Öğretimi, (Edit. Ahmet Kırkkılıç ve Hayati Akyol), Pegem Akademi, Ankara, s. 136.
YILDIZ, Alpay Doğan (2019), Mustafa Kutlu Hikâyeciliği Hikmet ve Âhenk, Dergâh Yay., İstanbul.
YÜKSEL, A. Halûk (2014), Etkili İletişim, (Edit. Uğur Demiray), Ankara: Pegem Akademi.