“Kader-Kaza” Kavramının Öğretimi ve Kavram Yanılgıları Üzerine Bir İnceleme

Din eğitimi, içinde birçok önemli kavramı barındırmaktadır. Kavramların doğru algılanması sağlıklı din eğitiminin en önemli unsurlarından biridir. Bazı kavramlar genel sistemin anlaşılmasında kilit rolü üstlenir. Din eğitiminde “ kader ve kaza” kavramı da bu tarz kavramlardandır. “Kader ve kaza” ilköğretim 8. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi müfredatının bir konusudur. Bu sebeple ilköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin görüşleri önem arz etmektedir. Kader ve kaza kavramına bağlantılı olarak öğrencilerde külli ve cüzi irade, tevekkül, dua gibi bağlantılı kavramlar da öğrenilmektedir. Algılanma durumuna bağlı olarak ta bu kavramlar öğrencinin dini hayatına ve dolayısıyla yaşamına etki etmektedir. Bu çalışmada, ilgili ders kitabı bağlamında “kader-kaza” kavramlarının öğrenciler için çağrıştırdıkları ve bu kavramlarla ilgili yanılgıları açık uçlu ve likert tipi sorular ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma neticesinde öğrencilerin bilgi düzeyinde kavramları kazandıkları ancak yarıya yakın bir kısmının kavrama düzeyinde kavram yanılgısı yaşadığı görülmüştür. Öğrencilerin yarıya yakın bir kesiminin de (% 43,4’ü) kaderi, gerek fiziki gerekse sosyal olsun bütün durumların belli bir plan dairesi içerisinde işlediği anlamında anladıkları görülmektedir. Kavram yanılgılarının giderilmesinde kavram öğretimi yaklaşımlarının işe koşulmasının önemli olduğu ifade edilebilir. Öğretmen ve çevre kavramların öğrenilmesinde etkili unsurlardır. İstendik davranış oluşturmada öğretmenin kendi anlayışının ne olduğu önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Din Eğitimi, Kader, Kaza, Kavram, Kavram Yanılgısı

Teaching The Concept of “Fate-Qada” And A Study On Misconceptions

Religious education contains many important concepts. Correct perception of concepts is one of the most important elements of healthy religious education. Some concepts play a key role in understanding the overall system. The concept of “Fate and Qada” in religious education is one of such concepts. “Fate and Qada” is a subject of primary school 8th grade Religious Culture and Moral Knowledge curriculum. For this reason, the opinions of 8th grade students in primary education are important. Depending on the perception, these concepts affect the religious life of the student and therefore his life.

Keywords:

Religion, Fate, Qada, Concept, Misconception,

PDF

___

Akyürek, S. (2003). Din Öğretiminde Kavram Öğretimi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Alkış, S. (2009). Sosyal Bilgilerde Kavram Öğretimi. M. Safran (Dü.) içinde, Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 67-90). Ankara: Pegem A.
B. Ümit Bozkurt. (2018). Kavram, Kavramsallaştırma Yaklaşımları ve Kavram Öğretimi Modelleri: Kuramsal Bir Derleme ve Sözcük Öğretimi Açısından Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Tömer Yay.,Dil Dergisi,, 16.
Berger, P. L. (1993). Dinin Sosyal Gerçekliği. İstanbul: İnsan Yay.
Cin, M. (2004). ilkokul 1. Sınıf Öğrencilerinin Deniz Kavramını Algılamaları Üzerine Bir Araştırma. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7-23.
Doğanay, A. (2005). Öğretimde Kavram ve Genellemelerin Geliştirilmesi. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 266-296). içinde Ankara: Pegem A.
Figen, K. (2008). Kavramların Öğretiminde Kavram Analizi Yönteminin Akademik ve Bilişsel Esnekliğe Etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 223-238.
Hammer, D. (1996). More than Misconception: Multiple Perspectives on Student Knowledgeand Reasoning, and an Appropriate Role for Education Research. American Journal of Physics, 1316-1325.
Kaya, M. (1998). Din Eğitiminde İletişim ve Dini Tutum. Samsun: Etüt.
Kılıç, F. (2007). Kavramların Öğretiminde Kavramın İçerik Öğelerinin Açıklanmasının Akademik Başarıya Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 145-161.
Mardin, Ş. (1995). Din ve İdeoloji. İstanbul: İnsan Yay.
Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. (2010). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 Ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı Ve Kılavuzu. Ankara: MEB.
Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. (2018). Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB.
Muammer, Ç., & Alipaşa, A. (2003). Çözeltilerde Kavram Başarı Testi Hazırlama Ve Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-17.
Murat, M., & vd. (2011). Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Hayvanların Üremesi, Büyümesi ve Gelişmesi Konusundaki Kavram Yanılgıları ve Olası Kaynakları. Mehmet Murat vd., Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Hayvanların Üremesi, BüyümTürk Fen Eğitimi Dergisi, 179-197.
Nayır, S., & vd. (2018). Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8 Ders Kitabı. Ankara: MEB.
Parlatır, İ. (1998). Türkçe Sözlük. İstanbul: Türk Dil Kurumu.
Peterson, R. F., Treagust, D. F., & Garnett, P. (1989). Development And Applıcatıon Of A Dıagnostıc Concepts Of Covalent Bondıng And Structure Followıng A Course Of Instructıon Instrument To Evaluate Grade-11 And -12 Students. Journal of Research im Science Teaching, 301-314.
Sameena Salvucci, Walter, E., Conley, V., Fink, S., & Saba, M. (1997). Measurement error studies at the National Center for Education Statistics (NCES). Washington D. C.: U. S. Department of Education.
Simith, J. P., diSessa, A. A., & Roschelle, J. (1993). Misconceptions Reconceived: A Constructivist Analysis of Knowledge in Transition. The Journal of the Learning Science, 115-163.
Susan, W., & Edmund, M. (1991). Westbrook, SusanA Cross-Age Study of Understanding of the Concept Diffusion. Westbrook, Susan; Marek, Edmund, A Cross-Age Study oJournal of Research in Science Teaching, 649-660.
Taylan, N. (2011). Anahatlarıyla Mantık Tarihçesi- Problemleri. İstanbul: Ensar.
Tokcan, H. (2015). Sosyal Bilgilerde Kavram Öğretimi. Ankara: Pegem Yay.
Tokcan, H., & Alkan, G. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi . Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 14, Sayı 2 , 1-19.
Topaloğlu, B. (1991). Kelam İlmi. İstanbul: Damla Yayınları.
Tosun, C., & Doğan, R. (2005). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretiminde Kavram Haritaları. Ankara: Pegem A.
Ülgen, G. (2004). Kavram Geliştirme. Ankara: Nobel.
Yel, S. (2009). Kavram Geliştirme ve Öğretimi. Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 112-143). içinde Ankara: Pegem A.