YENİSEY YAZITLARINDAN TUBA III (E 51) YAZITININ SON SATIRI YA DA BALBAR NEDİR

Makalede Yenisey yazıtlarından Tuba III (E 51) yazıtının son satırı ele alınmıştır.Söz konusu yazıtın diğer satırlarının okunmasında ve anlamlandırılmasında bilimadamları arasında fikir birliği sağlanmışken, son satır beş farklı şekilde okunmuş veanlamlandırılmıştır. Bize göre mRBLBriTL:anRxmV şeklindeki satırın önceki okumave anlamlandırmalarının içinden A. S. Amancolov’un okuyuşu daha sağlamdır. Ancak sonkelimenin anlamlandırılmasında bazı sorunlar yaşanmaktadır. mRBLB şeklindeki bukelime S. Ye. Malov tarafından blbr (balbal?) şeklinde okunarak mal-mülk diye tercümeedilmiş ise İ. V. Kormuşin, E. Aydın gibi bilim adamları tarafından balbar şeklindeokunarak balbal diye anlamlandırılmıştır. A. S. Amancolov, söz konusu harfler kümesinibal barım şeklinde iki ayrı kelime olarak ele almış ve bal (gibi tatlı) mal-mülküm diyetercüme etmiştir. Yaptığımız çalışma sonucunda ele alınan satır ‘(e)ş(i)m (a)g(ı)r ne (a)ltı(e)r balbarım’ şeklinde okunarak ‘Dostlarım, değerli nedir? (Değerli olan) (tarafımdanöldürülen) altı düşman ere ait balballardır’ diye tercüme edilmiştir.

Last Line of Tuba III (E 51) Inscription of Yenisey Inscriptions Or What Is Balbar

In this article, the last line of the Tuba III (E 51) of Yenisei inscription is handled. While the transcription and interpretation of the other lines of the inscription is a consensus among the scientists, the last line has been read and rendered in five different ways. According to us, among previous readings and meanings of the line in the form of mRBLBriTL:anRxmV, the most accurate recitation is by A. S. Amancolov. However, some problems arise in the interpretation of the last word. This word written as mRBLB and read as blbr (balbal?) and interpreted as goods and property by S. Ye. Malov has been read as balbar and interpreted as human statue standing on the tomb by İ. V. Kormushin and E. Aydın. A. S. Amancolov considered this word as two separate words as bal barım and translated as “my sweet goods and property” (sweet like honey). As a result of our transcription, this line has been read as ‘(e)ş(i)m (a)g(ı)r ne (a)ltı (e)r balbarım’ and interpreted as ‘My friends ! What is valuable? (Valuable are) the balbals of the six enemy soldiers (who was killed by me)’

PDF

___

AHMETYANOV, R. G. (1978). “O Sootvetstviyah Zvukov R i L (R´ i L´) V Zone TatarskoÇuvaşsko-Russkih Kontaktov”, İstoçnikovedeniye İ İstoriya Tyurkskih Yazıkov, Kazan: 60-76.
ALYILMAZ, C. (2007). Köktürk Harfli Yazıtların İzinde, Ankara.
AMANCOLOV, A. S. (2003). İstoriya i Teoriya Drevnetyurkskogo Pis’ma, Almatı: Mektep.
BATMANOV, İ. A. (1959). Yazık Yeniseyskih Pamyatnikov Drevnetyurkskoy Pis’mennosti, Frunze.
BİÇURİN, N. Ya. (1950). Sobraniye Svedeniy O Narodah Obitavşih v Sredney Azii v Drevniye Vremena, Cilt I, Moskova-Leningrad.
CLAUSON, G. (1962). Turkish and Mongolian Studies. London: Prıze Publication Fund.
ÇORUHLU, Y. (2007). Erken Devir Türk Sanatı, İstanbul. Divanü Ligat-it-Türk Tercümesi I, II, III, IV (1988). (çev. Besim Atalay), 4. Baskı, Ankara: TDK Yay.
KIZLASOV, L. R. (1966). ‘O Znaçenii Termina ‘Balbal’ Drevnetyurkskih Nadpisey’, Tyurkologiçeskiy Sbornik (K Şestidesyatiletiyu A. N. Kononova), Moskova: 206-208.
KORMUŞİN, İ. V. (1997). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii, Moskova.
KORMUŞİN, İ. V. (2008). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii: Grammatika i Tekstologiya, Moskova.
MALOV, S. Ye. (1952). Yeniseyskaya Pismennost Tyurkov. Moskova.-Leningrad.
ÖLMEZ, M. (1997), "Eski Türk Yazıtlarında Yabancı Öğeler (2)", Türk Dilleri Araştırmaları. Sayı 7: 175-186.
ŞÇERBAK, A. M. (1970). ‘Yeniseyskiye Runiçeskiye Nadpisi. K İstorii Otkrıtiya i İzuçeniya’, Tyurkologiçeskiy Sbornik 1970: 111-134.
TEKİN, T. (2000). ‘İkinci Bay-Bulun (E 49) Yazıtı’, Türk Dilleri Araştırmaları, Sayı 10: 81- 90.
USEEV, N. (2011). Yenisey Cazma Estelikteri I: Leksikası cana Tekstter (Yenisey Yazıtları I: Söz Varlığı ve Metinler), Bişkek: Kırgız Millî Bilimler Akademisi Dil ve Edebiyat Enstitüsü Yayınları.
USER, H. (2009). Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlığı Yazıtları, Söz Varlığı İncelemesi, Konya.
VASİLYEV, D. D. (1983). Korpus Tyurkskih Runiçeskih Pamyatnikov Basseyna Yeniseya, Leningrad.
YILDIRIM, F. AYDIN, E. ALİMOV, R. (2013). Yenisey – Kırgızistan Yazıtları ve Irk Bitig, Ankara.