Rus Diplomatik Belgelerine Göre Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin İttifak Devletleri'ne Katılışı

Sanayileşen devletler için iyi bir pazar ve hammadde kaynağı olan Osmanlı coğrafyası şüphesiz ki çok önceden beri Avrupalı devletlerin dikkatini çekmekteydi. Doğu ve Batı arasında bir köprü niteliğinde olan İstanbul ve Boğazlar, Birinci Dünya Savaşı'nın kilit noktalarındandı. Bu noktalara sahip olmak isteyen İtilaf Devletleri, Osmanlı Devleti'ni yıkıp topraklarını paylaşmak niyetindeydiler. İtilaf Devletleri'ne karşı ayrı bir cephe kuran İttifak Devletleri ise Türk Devleti’ni destekleyerek, Osmanlı Devleti'nin hâkim olduğu coğrafyadan istifade etmeyi planlamıştı. Bu gelişme üzerine Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı başlamadan önce Avrupalı devletlerle çeşitli ittifak arayışlarına girişti. İngiltere ve Rusya ile yapılmak istenen ittifak gerçekleşemeyince Osmanlı Devleti Almanya ile ittifak yapma kararı aldı. Bu çalışmada Osmanlı Devleti'nin İttifak Devletleri saflarında yer alışı ve Birinci Dünya Savaşı'na girişi, Rus belgelerine dayanılarak ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı

The Participation of The Ottoman State to The Central Powers at The First World War, According to The Russian Diplomatic Documents

The Ottoman geography, which was a good market and source of raw materials for industrialized states, undoubtedly had long since attracted the attention of European states. Istanbul and the Straits, which are a bridge between East and West, were the key points of the First World War. The Entente States, who wanted to have these points, intend to destroy the Ottoman Empire and share their land. The Alliance, which established a separate front against the Entente Powers, supported the Turkish State and planned to exploit the geography dominated by the Ottoman Empire. Upon this development, the Ottoman Empire, before the start of the First World War, began to seek alliance with the European states. The Ottoman Empire decided to make an alliance with Germany, since the alliance could not be actualized with England and Russia. In this study, the participation of the Ottoman Empire to the ranks of the Alliance and its entrance to the First World War will be tried to express based on Russian documents.

Keywords:

Ottoman Empire, First World War,

PDF

___

ARMAOĞLU, Fahir, (1984), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1980, I, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
BAYUR, Yusuf Hikmet, (1991), Türk İnkılabı Tarihi, II, 4, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
KARAL, Enver Ziya, (2011), Osmanlı Tarihi, IX, Ankara: Türk tarih Kurumu.
KAŞIYUĞUN, Ali, (2015), Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na Girişi, İstanbul: Yeditepe Yayınları.
KURAT, Akdes Nimet, (2011), Türkiye ve Rusya: XVIII. Yüzyıl Sonundan Kurtuluş Savaşı'na Kadar Türk-Rus İlişkileri, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
KURAN, Ercüment, (1992), “Birinci Dünya Savaşı”, İslam Ansiklopedisi, VI: 196-200.
MUHLMAN, Carl, (2009), İmparatorluğun Sonu 1914: Osmanlı Savaşa Neden ve Nasıl Girdi?, İstanbul: Timaş Yayınları.
ORTAYLI, İlber, (2018), Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, İstanbul: Kronik Yayınları.
SHAW, Stanford, (2014), Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu: Savaşa Giriş, Ankara: Türk Tarih Kurumu
SOY, H. Bayram, (2004), Almanya'nın Osmanlı Devleti Üzerinde İngiltere ile Nüfuz Mücadelesi 1890-1914, Ankara: Phoenix Yayınları.
YİĞİT, Ali Ata, (2012), "Çanakkale Savaşları'nın Ortaya Çıkardığı Stratejik Bir Zorunluluk: Osmanlı-Bulgar Hudut Tashihi Antlaşması", Bilig, 63: 275-279.
Rus Diplomatik Belgeleri
Tsarskaya Rossiya v Mirovoy Voyne, Tsentr Arhiv, Petrograd, 1923, No: 558, Türkiye Kısmında No: 1.
Tsarskaya Rossiya v Mirovoy Voyne, Tsentr Arhiv, Petrograd, 1923, No: 561, Türkiye Kısmında No: 2.
Tsarskaya Rossiya v Mirovoy Voyne, Tsentr Arhiv, Petrograd, 1923, No: 566, Türkiye Kısmında No: 3.
Tsarskaya Rossiya v Mirovoy Voyne, Tsentr Arhiv, Petrograd, 1923. 27 Temmuz 1914 Tarihli Giers'ten Sazonov'a Gönderilen Çok Gizli Mektup. Türkiye Kısmında No:4.
Tsarskaya Rossiya v Mirovoy Voyne, Tsentr Arhiv, Petrograd, 1923, No: 612, Türkiye Kısmında No: 6.
Tsarskaya Rossiya v Mirovoy Voyne, Tsentr Arhiv, Petrograd, 1923, No: 636, Türkiye Kısmında No: 17.
Tsarskaya Rossiya v Mirovoy Voyne, Tsentr Arhiv, Petrograd, 1923, No: 632, Türkiye Kısmında No: 13.