Çuvaşça +lA(t)sA üzerine

Türkçede zarf kategorisi çeşitli yollarla sağlanabilmektedir. Birtakım eklerin kimi sözlerde kalıplaşarak zarf olarak kullanılan yeni sözler yapması da bu yollar arasındadır. Bu yazıda Çuvaşçada eklerle gerçekleşen zarflaşma olgusunun örnekleri üzerinden -lA+(t)+sA>+lA(t)sA şeklindeki zarf kalıplaşması ele alınacaktır. Söz konusu ek kalıplaşmasının yapısal ve işlevsel olarak değerlendirileceği bu yazı, anılan ek şekline yönelik birtakım tespit ve değerlendirmeleri de içermektedir.

On the chuvash +lA(t)sA

Formation of adverbials in Turkish can be achieved in a variety of ways. Some of the suffixes added to words make up new words in the form of adverbials. In this article, such stereotypical adverbial constructions realized by -lA+(t)+sA>+lA(t)sA will be analysed on the basis of examples from the Chuvash language considering their structural andfunctional properties.

___

  • AHMET'YANOV, R. G. (1978), Sravnitel'noye İssledovaniye Taîarskogo i Çuvaşskogo Yazıkov (Fonetika i Leksika), İzdatel'stvo "Navka", Moskova.
  • AŞMARİN, N. İ. (1994-2000), Slovar Çuvaşskogo yazıka - Çivaş Sîmahîsen Kıneki, 17 Cilt, Çeboksan: Russika, Tıpkıbasım.
  • BAŞKORT Telenen Hüzlege, (1993), İke Tomda, Rossiya Fender Akademiyahı" Başkortostan Gilmi Üzege. Tar. Tel hem Ez. İnstitutı, Meskev(=BTH)
  • BAYRAM, Bülent, (2007), Çuvaş Türkçesi-Türkiye Türkçesi Sözlük, Konya: Tablet Yay.
  • DMİTRİEV, N. K. (1950), Başkort Telenen Grammatikahı, Öfö: "Başgosizdat".
  • DOBRODOMOV, İ. G. (1979), "Manışa Tuhnı Avalhi Terminsem şinçen", Çivaş Terminologiyîn Iytîvîsem, Şupaşkar: 132-136.
  • FEDOTOV, M. P. (1996a), Çuvaşskiy Yazık, İzdatel'stvo Çuvaşskogo Universiteta, Çeboksan.
  • FEDOTOV, M. P.(1996b), Etimologiçeskiy Slovar' Çuvaşskogo Yazıka, Tom I-II, Çuvaşskiy Gosudarstvennıy İnstitut Gumanitarnıh Nauk, Çeboksan.
  • GR0NBECH, K. (2000), Türkçenin Yapısı, (Çeviren: M. Akalın), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • GÜZEL, Sinan, (2008), Türkçede -lA-p > +lAp Zarf Kalıplaşması: Tatarca ve Başkurtça Örneği, VI. Uluslar arası Türk Dili Kurultayı, 20-25 Ekim.
  • JOHANSON, Lars, (2007), Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler, (Çeviren: Prof. Dr. N. Demir), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • KORKMAZ, Zeynep, (2000), Türkçede Eklerin Kullanılış Şekilleri ve Ek Kalıplaşması Olayları, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • LEVİTSKAYA, L. S. (1976), (Redaktör: B. A. Serebrennikov) İstoriçeskaya Morfologiya Çuvaşskogo Yazıka, İzdatelstvo "Navka" Glavnaya Redaktsiya Vostoçnoy Literaturı Moskva.
  • MİKULAYİ, İlpek, (1953), TîvatıKun, Ministerstva kul'tun Çuvaşskoy ASSR, Çeboksan.
  • ÖNER, Mustafa, (2007), "Türkçede -prAk Zarf-Fiili", Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 4, 3: 68-73, Mak.39.
  • PAVLOV, İ. P. (1956a), "Deyepriçastiye", Materialı Po Grammatike Sovremennogo Çuvaşskogo Yazıka I (Morfologiya), Çuvaşskoe Gosudarstvennoe izdatel'stvo, Çeboksan.
  • PAVLOV, İ. P. (1956b), "Poslelogi i Slujebme İmena", Materialı Po Grammatike Sovremennogo Çuvaşskogo Yazıka I (Morfologiya), Çuvaşskoe Gosudarstvennoe izdatel'stvo, Çeboksan.
  • PAVLOV, İ. P.(1965), Hal'hi Çivaş Literaturı Çilhi Morfologi, Çîvaş ASSR Kineke İzdatel'stvi, Şupaşkar.
  • PETROV, N. P. (1969), "Ötmeçenı Glavnım Obrazom v Govorah Çuvaşey Başkirii", Materialı Po Çuvaşskoy Dialektologii vıp III, Çeboksan.
  • SEREBRENNİKOV, B. A. ; N. Z. GADJİEVA, (2002), (Ter. Tofıg Haciyev), Türk Dillerinin Mügayiseli Tarihi Grammatikası, Bakı, Seda.
  • SERGEYEV, L. P. (1968), Dialektologiçeskiy Slovar' Çuvaşskogo Yazıka/Çivaş Çilhi Dialektologi Slovari, ÇKİ, Çeboksan.
  • SERGEYEV, L. P. V; V. İ. KOTLEYEV, (1988), Çivaş Çilhi (Puşlamış Şkul uçitelisene hatirleken fakultet studençisem valli 2121-miş Noli spetsia'nost'), Şupaşkar.
  • SERGEYEV, L. P. V; A. N.TİHONOV; T. P. SERGEYEVA, vd. (1985), Çivaş Çilhi Tünter Slovari/Obratnıy Slovar Çuvaşskogo Yazıka, ÇKİİ, Şupaşkar.
  • SERGEYEV, M. S.; A. İ.VASİL'YEV; A. S. SOTNİKOV, (1960), Çivaş Çilhin Grammatiki, Pîtremlş Payı Fonetikapa Morfologi, Çivaş ASSR Gosudarstvo İzdadel'stvi, Şupaşkar.
  • SKVORTSOV, M. İ.; A. B. SKVORTSOVA, (2003) Çivaşla-Vırisla tata Vırisla-Çivaşla Slovar'/ Çuvaşsko-Russkiy i Russko-Çuvaşskiy, ÇKİÎ, Şupaşkar.
  • SKVORTSOV, M. İ. (1985), Çivaşla-Vırisla Slovar'/Çuvaşsko-Russkiy Slovar', Russkiy t Yazık, Moskva.
  • Stuclies in Linguistics of the Volga-Region (2001), (Ed. Klâra Agyagâsi), Debrecen. (=SLVR)
  • Tatar Grammatikası (1998), M.F. Zekiev, F. E. Ganiev, D. G. Tumaşeva, K. Z. Zinnetullina, 3 Tomda, Meskev. (=TG)
  • Tatar Telenen Anlatmalı Süzlege, İ.A. Abdullin, S.B. Vahitova, F.M. Gazizova, L.R. Gaynanova, F.E. Ganiyev, M.G. Möhemmediyev, Ş.S. Hanbikova, R.G. Ehmetyanov, G.H. Ahuncanov, R.R. Mingulova, 1:1977, II: 1979, III: 1981, Kazan (=TTAS)
  • YEGOROV, V. G. (1957), "Nareçie-Morfologiçeskaya nediferentsirovannost' Çuvaşskih Nareçiy i Prilagatel'nıh", Materialı Po Grammatike Sovremennogo Çuvaşskogo Yazıka I (Morfologiya), Çuvaşskoe Gosudarstvennoe izdatel'stvo, Çeboksan.
  • YEGOROV, V. G., (1964), Etimologiçeskiy Slovar' Çuvaşskogo Yazıka, Çuvaşskoe Knijnoe İzdatel'stvo, Çeboksan.
  • YILMAZ, Emine (2002), Çuvaşça Çok Zamanlı Morfoloji, Ankara: Grafiker Yayınları.