İnsan Kaynakları Yönetimi İşlevi Olarak İş Değerleme - Ücret Yönetimi Süreci ve Karşılaşılan Sorunlar: Turizm İşletmeleri Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme

ş değerleme ve ücret yönetimi; bir işin diğer işlere göre değerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması, ücret strateji ve politikalarının geliştirilmesi, ücret yönetimi sisteminin tasarımlanması uygulanması ve sürdürülmesiyle ilgili faaliyetleri kapsayan bir süreçtir. İnsan kaynakları yönetiminin bir işlevi olan iş değerleme ve ücret yönetimi, işletmelerin başarılı olma yolunda önem vermesi gereken bir husustur. Turizm işletmeleri ise emek-yoğun olma özelliği sebebiyle insan kaynakları yönetiminin daha fazla önem kazandığı işletmelerdir. Turizm işletmelerinin başarısı, etkili bir insan kaynağına sahip olmasının yanında, başarılı bir ücret yönetimi sürecine de bağlıdır. Bu çalışmanın amacı, önemli bir insan kaynakları yönetimi işlevi olan iş değerleme ve ücret yönetimi kapsamında turizm işletmelerinde yaşanan sorunların genel bir bakış açısıyla değerlendirilmesini sağlamaktır. Bu kapsamda, ilgili literatürde konuyla ilgili daha önceki çalışmalar incelenerek iş değerleme ve ücret yönetiminin kapsamı, ücret sistemleri ve turizm işletmelerinde iş değerleme ve ücret yönetimi kapsamındaki sorunlar ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Ayrıca bu süreçte yaşanan sorunların çözümünde; insan kaynakları yönetimi biriminin rolü ve önemi vurgulanmıştır. Sonuç olarak çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden literatür taraması ve gözlem tekniği kullanılarak iş değerleme ve ücret yönetimi sürecinde yaşanan sorunlar ortaya konmuş ve sorunların giderilmesi hususunda işletme yöneticilerine ve araştırmacılara öneriler getirilmiştir.

Job Evaluation - Wage Management Process as a Function of Human Resources Management and Problems Encountered: A Conceptual Evaluation on Tourism Enterprises

Job evaluation and wage management; It is a process that covers the activities related to the design, implementation and maintenance of the wage management system. Job evaluation and wage management, which is a function of human resources management, is an issue that businesses should give importance to in the way of success. Tourism enterprises are the enterprises where human resources management becomes more important because of its laborintensive feature. Therefore, the success of tourism enterprises depends on a successful wage management process as well as having an effective human resource. The aim of this study is to provide an overview of the problems experienced in tourism enterprises within the scope of business valuation and wage management, which is an important human resources management function. In this context, in the related literature, the previous studies on the subject were examined and the scope of the job evaluation and wage management, wage systems and the problems in job evaluation and wage management in tourism enterprises were explained in detail. Also, in the process of solving the problems experienced; The role and importance of human resources management unit is emphasized. As a result, in the study, the problems experienced in the process of job evaluation and wage management were put forward and suggestions were given to business managers and researchers about the problems.

PDF

___

Akıncı, Z., Kasalak, M. A. ve Yurcu, G. (2015). Konaklama İşletmelerinin İş Değerleme Süreçlerinde Puanlama Yönteminde Hedef Programlama Tekniğinin Kullanılması, Journal of Tourism Theory and Research, 1 (1): 41-55.
Akoğlan Kozak, M. (2012). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örnek Olaylar, (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Aksoy, B. (2005). Bilgi Teknolojilerinin Yarattığı Örgütsel Değişim: Nasıl Bir İnsan Kaynakları Yönetimi, Bilgi Dünyası, 6 (1): 58-77.
Akün, F. (1984). İş Değerlendirmesinin Temelleri. İstanbul: Kutyay Yayınevi.
Armstrong, M. (2009). Armstrong’s Handbook of Human Resource Management Practice. London: Kogan Page.
Ataay, İ. D. (1990). İş Değerleme ve Başarı Değerleme Yöntemleri. İstanbul: Küre Matbaası.
Ataay, İ. D. ve Acar, A. C. (2008). Ücret yönetimi, (Editörler) C. Uyargil, İ. D. Ataay, A. C. Acar, A. O. Özçelik, Ö. Sadullah, G. Dündar ve L. Tüzüner: İnsan Kaynakları Yönetimi içinde (ss.399-511) İstanbul: Beta Yayınları.
Benligiray, S. (2003). Ücret Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1462.
Budak, G., Arpacı, S. Ç. ve Tolay, E. (2017). Performansa ve Yetkinliğe Dayalı Ücret ve Ödül Yönetimi Arasındaki Bağlantılar, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (4): 15-34.
Can, H., Akgün A. ve Kavuncubaşı, Ş. (1998). Personel Yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Çetin, C., Dinç Özcan, E. ve Arslan, M. L. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayı Dağıtım.
Dağdeviren, M., Akay, D. ve Kurt, M. (2004). İş Değerlendirme, Faktör Derece Puanlarının Belirlenmesinde Hedef Puanlama Yönteminin Kullanılması, Gazi Üniversitesi MühendislikMimarlık Fakültesi Dergisi, 19 (1): 89-95.
Decenzo, D. A. and Robbins, S. P. (1988). Personnel/Human Resource Management (3rd Edition). Prentice-Hall of India Pvt. Limited.
Demir, R. ve Acar, A. C. (2014). İş Ahlakı Açısından Ücret Yönetimi Sistemi, İş Ahlakı Dergisi, 7 (1): 95-148.
Elizur, D. (1980). Systamatic Job Evaluation and Comparable Worth. Vermond: Gower Publishing Company Limited.
England, P. (2000). Equal Pay for Equal Work: Job Evaluation in an Evolving Social Norm, Journal of Economic Issues, 34 (1): 1-19.
Eraslan, E. ve Arıkan, A. (2004). Ücretlendirmede Puan Yöntemi, Kıdem ve Başarı Değerlendirme: Bir İmalat İşletmesinin İç Üretim Bölümünde Uygulama, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19 (2): 139-150.
Erbaş, E. ve Dursun, M. (2016). İş Değerleme, (Editörler) Şahin Perçin, N., Güzel, B. ve Aydın Tükeltürk, Ş.: Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi ve Uygulamaları içinde (ss.316-330) İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Erdem, B. (2004). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Planlamasının Yeri ve Önemi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (11): 35-54.
Ergül, H. F. (2006). Kurumlarda Ücret, Ücret Sistemleri ve Ücret-Başarı İlişkisi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (18): 92-105.
Ertürk, M. (2006). İşletme Biliminin Temel İlkeleri, (6. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
French, W. L. (2003). Human Resources Management. Boston: Houghton Mifflin Company.
Gürüz, D. ve Özemir Yaylacı, G. (2009). İletişimci Gözüyle İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: MediaCat.
ILO. (1986). Job Evaluation. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, Yayın No: 166.
Isaac, A. (1940). İşletme İstisadı (Cilt I). (O. Tuna, Çev.) İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını.
Işığıçok, Ö. (2011). Ücret Teorisi-Politikası-Yönetimi-Sistemleri (2. Baskı). Bursa: Marmara Kitabevi Yayınları.
Kelly, R. L. (1972). Job Evaluation and Pay Plans. New York: McGraw Hill Book.
Martoccohio, J. J. (2004). Strategic Compensation. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Milkovich, G. T., Newman, J. M. and Gerhart, B. (2011). Compensation (4th ed.). New York: McGraw Hill.
Milkovich, G. T. and Boudreau, J. W. (1991). Human Resource Management. Homewood: Richard D. Irwin, Inc.
Milkovich, G. T. and Newman, J. M. (1984). Compensation. Business Publications Inc.
Özdemir, E. ve Akpınar, A. T. (2002). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Alanya’daki Otel ve Tatil Köylerinde İnsan Kaynakları Profili Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2): 85-105.
Özgen, H., Öztürk, A. ve Yalçın, A. (2005). İnsan Kaynakları Yönetimi. Adana: Nobel Kitabevi.
Pelit, E. (2015). Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetiminin Önemi, (Editör) Pelit, E.,: Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi içinde (ss.61-127) Ankara: Grafiker Yayınları.
Rock, M. L. and Berger, L. A. (1991). The Compensation Handbook. USA: McGraw-Hill.
Şahin, L. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi’nde Ücretlendirme Fonksiyonunun Analizi, Kamu-İş Dergisi, 11 (2): 129-164.
Şahin, S. (2015). Turizm İşletmelerinde İş Değerleme ve Ücret Yönetimi, (Editör) Pelit, E.: Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi içinde (ss.349-387) Ankara: Grafiker Yayınları.
Tahiroğlu, F. (2002). Düşünceden Sonuca İnsan Kaynakları. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Tekin, V. N. ve Şenol, L. (2013). İşletme, Kavramlar-İlkeler-İşlevler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Webster, A. (2014). Wage Differentials and Their Determinants in US Tourism and TourismAssociated Industries, Tourism Economics, 20 (4): 695-725.
Wu, X., Sturman, M. C. and Wang, C. (2013). The Motivational Effects of Paying Fairness: A Longitudinal Study in Chinese Star-Level Hotels, Cornell Hospitality Quarterly, 54 (2): 185-198.
Yalçın, A. S. (1999). Personel Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Yenipınar, U. (2005). Otel İşletmelerinde Ücretlendirme: İzmir İli 4-5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Analiz, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (3): 148-176.
Yüksel, Ö. (1998). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitapevi.