Arap Turistlerin Türklere Yönelik Önyargılarının Değerlendirilmesi: Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği

Turizm, kültürlerarası etkileşim süreçlerine ortam hazırlamaktadır. Bu durum, farklı milliyetlerin birbirlerine karşı olan tutumlarının da incelenmesini gerekli bir alan haline getirmiştir. Nitekim etkileşim süreçlerinde birbirlerinin kültürel farklılıklarını göz ardı ederek tutum geliştiren taraflarda, tehdit algılaması söz konusu olabilmektedir. Algılanan tehditler ise; bütünleşik tehdit teorisini kapsayan, gerçekçi tehditler, sembolik tehditler, olumsuz yargılar ve gruplar arası kaygı olmak üzere dört tehdit çeşidinden oluşmaktadır. Bu araştırmada, Doğu Karadeniz Bölgesi’ne gelen Arap turistlerin, “Bütünleşik Tehdit Teorisi” çerçevesinde, Türklere karşı önyargılı yaklaşıp yaklaşmama durumlarının araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; Nisan-Haziran 2019 tarihlerinde Doğu Karadeniz Bölgesi’ni ziyaret eden 410 Arap turiste anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; Arap turistlerin çoğunluğunun Türklerle iletişim kurmaktan çekinmediği ve Türklerin birbirine benzer tutuma sahip olmadığını düşündükleri belirlenmiştir. Ayrıca Arap turistlerin Doğu Karadeniz Bölgesi’ni ziyaretleri boyunca algılamış oldukları bütünleşik tehditlerin, Türklere karşı önyargılı davranmalarına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmada, Arap turistler için; gerçekçi tehditlerin, sembolik tehditlerin, olumsuz yargıların, gruplar arası kaygıların ve bütünleşik tehditlerin algılanması ile Türklere karşı önyargılı davranmalarının arasında anlamlı, pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Assessments of the Prejudices of the Arab Tourists Against Turks: An Example of Eastern Black Sea Region

Tourism prepares the environment for cross-cultural interaction processes. This situation made it necessary to examine the attitudes of different nationalities towards each other. In the interaction process of the tourists, because they develop an attitude by ignoring the cultural differences, a threat perceive happens for both sides. The perceived threats which contains integrated threat theory is composed of four threats such as real threats, symbolic threats, wrong judices, cross-group anxiety. In this study, it is aimed to investigate the prejudice of the tourists coming from the Arab countries to the Eastern Black Sea Region within the framework of “Integrated Threat Theory”. In accordance with this purpose; a survey was conducted on 410 Arab tourists visiting the Eastern Black Sea Region in April-June 2019. As a result of the research; it was determined that the majority of Arab tourists did not hesitate to communicate with the Turks and that the Turks did not have similar attitudes. Moreover; it was concluded that the integrated threats perceived by Arab tourists during their visit to the Eastern Black Sea Region caused prejudice against the Turks. Consequently, for Arab tourists; it was found that there is a significant, positive and moderate relationship between the perception of real threats, symbolic threats, wrong judices, cross-group anxiety, integrated threats and their prejudice against Turks.

PDF

___

Aberson, C. L. and Gaffney, A. M. (2008). An Integrated Threat Model of Explicit and Implicit Attitudes. European Journal of Social Psychology, 39: 808 – 830.
Allport, G. (1954). The Nature of Prejudice. Cambridge: Addison Wesley Publishing Company.
Avcıkurt, C. (2015). Turizm Sosyolojisi, Genel ve Yapısal Yaklaşım. (4. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Aydın, K. (2007). Uluslararası ve Küresel Pazarlamada Kültürel Etkiler. (2. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bayık Temel, A. (2011). Çok Kültürlülük ve Kültürlerarası İletişimin Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna Etkileri, (Editörler) Esen, E. ve Yazıcı, Z.: Onlar Bizim Hemşehrimiz Uluslararası Göç ve Hizmetlerin Kültürlerarası Açılımı içinde Ankara: Siyasal Kitabevi.
Bayram, Y. (2016). Türk-Arap İlişkileri Bağlamında Türk Toplumunda Değişen Arap İmajının Turizme Yönelik Haber Çerçevelerinde Temsili, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43): 1683-1697.
Çeken, H., Özdemir Yılmaz, G. ve Ertürk, N. (2018). Arap Ülkelerinden Gelen Turistlerin Etkilerine Yönelik Yerel Halkın Algısı: Sapanca Örneği, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1): 401-414.
Çuhadar Gürkaynak, E. (2012). Toplumsal Temas: Önyargı ve Ayrımcılığı Önlemek İçin Bir Sosyal Değişim Aracı Olarak Kullanılabilir mi?, (Editörler) Çayır K. ve Ayan Ceyhan, M. : Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar içinde İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
DOKA (Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı). (2015). Doğu Karadeniz Bölgesinde Arap Turizmi, Mevcut Durum ve Gelişme Stratejisi Raporu, http://www.doka.org.tr/TR/Yayinlar/SektorRaporlari-Serisi adresinden 10 Mayıs 2018’de alınmıştır.
Genç, R. (2014). Uluslararası Otel ve Restoran Yönetimi (İlkeler, Kavramlar, Uluslararası Kaide ve Kurallar). (1. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Gonzales, K. V., Verkuyten, M., Weesie, J. and Poppe, E. (2008). Prejudice Towards Muslims in The Netherlands: Testing Integrated Threat Theory, British Journal of Social Psychology, 47: 667- 685.
Hsu, S., Woodside, A. G. and Marshall, R. (2013). Critical Tests of Multiple Theories of Cultures’ Consequences: Comparing the Usefulness of Models by Hofstede, Inglehart and Baker, Schwartz, Steenkamp, as well as GDP and Distance for Explaining Overseas Tourism Behavior, Journal of Travel Research, 52(6): 679 – 704.
http://yigm.ktb.gov.tr/TR-201114/yillik-bultenler.html, [Erişim Tarihi: 10.06.2019].
Landauer, M., Haider, W. and Pröbstl-Haider, U. (2013). The Influence of Culture on Climate Change Adaptation Strategies: Preferences of Cross-Country Skiers in Austria and Finland. Journal of Travel Research, 53(1): 96 – 110.
Nawijn, J., Mitas, O., Lin, Y. and Kerstetter, D. (2012). How Do We Feel on Vacation? A Closer Look at How Emotions Change over the Course of a Trip, Journal of Travel Research, 52(2): 265- 274.
Paolini, S., Hewstone, M., Cairns, E. and Voci, A. (2004). Effects of Direct and Indirect CrossGroup Friendships on Judgments of Catholics and Protestants in Northern Ireland: The Mediating Role of an Anxiety-Reduction Mechanism, Personality and Social Psychology Bulletin, 30: 770-788.
Pettigrew, T. F. (1998). Intergroup Contact Theory, Annual Review Psychology, 49: 65-85.
Redmond, B. F. (2013). Intergroup Theories (Integrated Threat, Socia Identity and Social Dominance. [Online] https://wikispaces.psu.edu/pages/viewpage.action?pageId=41095610 [Erişim Tarihi: 15.12.2018]
Reisinger, Y. and Crotts, J. C. (2010). Applying Hofstede’s National Culture Measures in Tourism Research: Illuminating Issues of Divergence and Convergence, Journal of Travel Research, 49(2): 153-164.
Reisinger, Y. and Turner, L. (1997). Cross-Cultural Differences in Tourism: Indonesian Tourists in Australia, Tourism Management, 18(3): 139-147.
Rızaoğlu, B. (2012). Turizm Davranışı. (3. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Ruggiero, V. R. (2013). Sosyolojik Düşünme, Pratik Uygulama Kitabı. (Çev. Ali Arslan), (1. Baskı), İstanbul: Alioğlu Matbaacılık.
Saatcı, G. (2016). Kültürlerarası Turist Tutumları: Bütünleşik Tehdit Teorisi Çerçevesinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Stephan, C. W., Stephan, W. G., Demitrakis, K. M., Yamada, A. M. and Clason, D. L. (2000). Women’s Attitudes Toward Men: An Integrated Threat Theory Approach, Psychology of Women Quarterly, 24: 63-75.
Stephan, W. G. and Renfro, L. (2002). The Role of Threat in Intergroup Relations, (Edt.) Mackie, D. and Smith, E.: In from Prejudice to Intergroup Emotions: Differentiated Reactions to Social Groups (pp. 265-283) New York: Psychology Press.
Stephan, W. G. and Stephan, C. W. (1996). Predicting Prejudice, International Journal of Intercultural Relations, 20: 409-426.
Stephan, W. G., Ybarra, O. and Bachman, G. (1999). Prejudice Toward Immigrants, Journal of Applied Social Psychology, 29(11): 2221-2237.
Stephan, W. G., Ybarra, O. and Morrison, K. R. (2007). Intergroup Threat Theory, (Edt.) Nelson, T.: In Handbook of Prejudice, New Jersey: Lawrence Erlbaum.
Tayeb, M. H. (1994). Organizations and National Culture: Methodology Considered, Organization Studies, 15(3): 429-446.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Urry, J. (2009). Turist Bakışı. (Çev. Enis Tataroğlu ve İbrahim Yıldız). (1. Baskı). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
Ward, C. and Berno, T. (2011). Beyond Social Exchange Theory Attitudes Toward Tourists, Annals of Tourism Research, 38(4): 1556-1569.
Yu, J. and Lee, T. J. (2014). Impact of Tourists’ Intercultural Interactions, Journal of Travel Research, 53(2): 225-238.