Başak AYDIN, Erol ÖZKAN, HARUN HURMA, ERKAN AKTAŞ, MECİT ÖMER AZABAĞAOĞLU, GÜLEN ÖZDEMİR

Sulama İşletmeciliğinde Etkinlik Analizi (Kırklareli, Edirne, Tekirdağ ve Çanakkale İlleri Örneği)

Ülkemizde artan sulama alanlarına paralel olarak, sulama işletmeciliğine yönelik sorunlar da artmış ve sulamadan beklenen yararların gerçekleşmesi düşük kalmıştır. Bu durum izlenen politikalarla birleşince, sulamanın ve bu bağlamda sulama işletmeciliğinin daha verimli ve daha ekonomik hale getirilmesi amacı ile devletin sulama işletmeciliğinden çekilmesi gündeme gelmiştir. Günümüzde sulama işletmeciliği genellikle sulama birlikleri, sulama kooperatifleri, belediyeler veya köy tüzel kişilikleri tarafından yürütülmektedir. Bu çalışmada; araştırma sahasındaki tarım işletmelerinin bazı sosyo ekonomik yapıları ve sulama organizasyonlarının teknik ve çiftçi memnuniyeti yönünden etkinlikleri belirlenmiştir. Etkinlik analizine yönelik veri alınabilen 10 adet sulama kooperatifi ve 4 adet sulama birliğinin etkinlikleri Malmquist toplam faktör verimliliği indeksi kullanılarak hesaplanmıştır. Değerlendirme sonuçlarına göre, 2009 ve 2010 yılları ortalaması için sulama işletmelerinin %36’sının teknik açıdan, %21’inin sosyal açıdan toplam faktör verimliliği yüksek olmuştur. İki yıllık verilere göre yapılan değerlendirmeler sonucunda teknik etkinlik ve sosyal etkinlik açısından sulama kooperatiflerinin göreceli olarak daha etkin oldukları belirlenmiştir. Sulama birliklerinin etkinlik düzeyleri ise çoğunlukla sınır düzeyde hesaplanmış veya etkinlik düzeylerinin düşük olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sulama işletmeciliği, etkinlik, malmquist faktör verimlilik indeksi

Efficiency Analysis of Irrigation Administration (Cases of Kirklareli, Edirne, Tekirdağ and Çanakkale Provinces)

The problems towards irrigation administration has increased and realization of the benefits from irrigation has been low in parallel with the increasing irrigation areas in our country. When this condition has combined with the politics, resignation of the government from irrigation administration has come up in order to render the irrigation and irrigation administration more efficient and economic. Nowadays, the irrigation administration is carried out by irrigation unions, irrigation cooperatives, municipalities and village communities. In this study, socio economic structures of agriculture enterprises in the research field and efficiencies of irrigation organizations were determined in terms of technically and farmer satisfaction. Efficiencies of 10irrigation cooperatives and 4 irrigation unions were calculated by using Malmquist total factor efficiency index. According to the evaluation results, efficiencies of 36 percent of the irrigation administrations were high technically and 21 percent of the irrigation administrations were high socially for the average of 2009 and 2010 years. According to the evaluation results for two years, it was determined that the irrigation cooperatives were relatively more efficient in terms of technical efficiency and social efficiency. It was concluded that efficiency levels of the irrigation unions were frequently on the limited values or low.

Keywords:

Irrigation administration, efficiency, malmquist factor efficiency index,

PDF

___

Akkaya C., Efeoğlu, A. ve Yeşil, N. 2006. Avrupa Birliği su çerçeve direktifi ve Türkiye’de uygulanabilirliği. TMMOB Su Politikaları Kongresi, s. 195-204.
Alder, H.I. ve Roessler, E.B. 1977. Introduction to Probability and Statistics, Sixth Edition, San Francisco, 1977, p. 165.
Bektaş, S. 2016. Biga İlçesinde Süt Üretim Kooperatiflerinin Etkinlik ve Verimlilik Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı. 139 s.
Coşkun, Z. 2006. Aşağı Ceyhan ve Aşağı Seyhan ovaları sulama projeleri alanındaki sulama birliklerinin etkinlik analizi. Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi, 13-15 Eylül, s.442-451, Antalya.
Cingi, S. A. 2000. Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü: DEA-Malmquist TFP Endeksi Uygulaması. Türkiye Bankalar Birliği, Tarım, Türk Araştırma Tebliğleri Serisi, Sayı: 2000-01, s.1-34.
Erkuş, A. ve Türker, M. 1994. Türkiye'de sulanan tarım alanlarında sulama işletmecilik şekilleri. Çiftçi ve Köy Dünyası, 117, s. 12-16.
Färe, R. 1994. Productivity growth, technical progress, and efficiency change in industrialized countries. The American Review, (84)1: 66-83.
Frija, A., Speelman, S., Chebil, A., Buysse, J. and Huylenbroeck, G.V. 2008. Assessing the efficiency of irrigation water users’ associations and its determinants: Evidence from Tunisia. Irrig. And Drain. Published online in Wiley Interscience (www.interscience.wiley.com) DOI:10.1002/ird.446.