Lahana Beyazsineği Aleyrodes proletella Linnaeus (Hemiptera: Aleyrodidae)’nın Karayaprak Lahanasında Popülasyon Oluşturmasında Yabancı ot, Lapsana communis L. (Bieb. Hayek)’in Etkisi

Böcek türlerinin değişik bitki türlerine ve elverişsiz çevre koşullarına adapte olarak hayatlarını sürdürebilir kılmaları yeryüzündeki canlı türleri arasında en fazla türe sahip olmalarını sağlayan önemli özellikleri arasında yer alır. Lahanagiller familyası, polifag bir tür olan lahana beyazsineği, Aleyrodes proletella L. (Hemiptera: Aleyrodidae)’nın önemli konukçuları arasında sayılmaktadır. Polifag türler konukçusu olan kültür bitkilerinin yetiştiriciliğinin yapılmadığı dönemlerde alternatif konukçuları olan yabancı ot türlerinde beslenerek yaşamlarını uzun süre devam ettirebilme özelliğine sahiptirler. Aleyrodes proletella’nın Entegre Mücadele (EM) programının oluşturabilmesi için zararlının kültür bitkileri dışındaki alternatif konukçularının üzerinde oluşturduğu popülasyonunun bilinmesi önem arz etmektedir. Düzce ilinde 2017-2018 yıllarında karayaprak lahanası bitkilerinin çevresindeki yabancı ot, Lapsana communis L. (Bieb. Hayek) üzerinde A. proletella’nın çeşitli dönemlerinin popülasyon takibi yapılmıştır. Bu amaçla, kış sezonunun bitiminde karayaprak lahanası bitkilerinin araziden sökülüp imha edildiği dönemde bahçelerin çevresinde tesadüfi olarak seçilen L. communis bitkileri dikkatlice incelenerek beyazsineğin görülen biyolojik dönemleri (yumurta, larva, pupa, ergin) kaydedilmiştir. Yabancı ot, L. communis üzerinde beyazsinek, A. proletella’nın bütün biyolojik dönemlerinin görülmesi, ilkbaharda Düzce koşullarında karayaprak lahanası bahçelerinin etrafında bulunan yabancı otu A. proletella’nın ara konukçu olarak kullandığını göstermektedir. Sonuç olarak L. communis’e karşı yapılacak mücadelenin zararlı popülasyonunda azalmaya sebep olacağı bilinmekle birlikte, yabancı otun aynı zamanda zararlının parazitoit ve predatörlerine de konukçuluk yaptığı tahmin edilmektedir. Bundan sonra yürütülecek çalışmada karayaprak lahanası bahçelerinin etrafındaki yabancı ot, L. communis’in A. proletella’nın biyolojik mücadelesine olan etkisi araştırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Lahana beyazsineği, Aleyrodes proletella, karayaprak lahanası, Lapsana communis

Impact of Weed, Lapsana communis L. (Bieb. Hayek) on Whitefly, Aleyrodes proletella Linnaeus (Hemiptera: Aleyrodidae) Population on Collard

Insect species adaptation to different plant species and unfavorable environmental conditions make their lives sustainable and they are among the most living species on earth. Brassicae family are among the most important hosts for polyphagy cabbage whitefly, Aleyrodes proletella L. (Hemiptera: Aleyrodidae). Polyphagy species have the ability to maintain their lives for a long time by feeding on weed species which are alternative hosts during the periods of having no cultivated plants. It is important to know the population of the pest on alternative hosts, in order to create the Integrated Pest Management (IPM) program for A. proletella. Population of A. proletella on weed, Lapsana communis L. (Bieb. Hayek) around collard was monitored in Düzce province during 2017-2018. For this purpose, when the collards were removed and destroyed at the end of the winter season, randomly selected L. communis plants around the gardens were examined and the biological stages (egg, larva, pupae, adult) of whitefly were recorded. Being all the biological stages of A. proletella on weed, L. communis around the collard gardens in the spring in Düzce conditions shows that this weed species is an intermediate host for A. proletella. As a result, although it is known that the controlling the L. communis will cause a decrease in whitefly population, it is estimated that the weed also serves as a host for parasites and predators.

Keywords:

Cabbage whitefly, Aleyrodes proletella, collard, Lapsana communis,

PDF

___

Anonim, 2018. Duyurular. Düzce Tarım Bülteni, 15: 9.
Bezerra, M.S., De Oliveira, M.V., Vasconcelos, S.D. 2004. Does the presence of weeds affect Bemisia tabaci (Gennadius) (Hemiptera: Aleyrodidae) infestation on tomato plants in a semi-arid agro-ecosystem?. Neotropical Entomology, 33(6): 769-775.
Collins, S. 2014. Biology of the whitefly, Aleyrodes proletella. Integrated Protection in Field Vegetables, IOBC-WPRS Bulletin, 107: 131-141.
Günay, A. 1984. Özel Sebze Yetiştiriciliği Cilt III, Çağ Matbaası, Ankara.
Koca, A.S., Kütük, H., İmren, M. 2017a. Hibernation of Aleyrodes proletella in Düzce province of Turkey. International Conference on Agriculture, Forest, Food Science and Technologies, 15-17 May 2017, Cappadocia, Turkey, s. 256.
Koca, A.S., Kütük, H., İmren, M. 2017b. Population dynamics of cabbage whitefly in Düzce province of Turkey. International Conference on Agriculture, Forest, Food Science and Technologies, 15-17 May 2017, Cappadocia, Turkey, s. 257.
Koca, A.S., İmren, M., Kütük, H. 2018. Parasitism of cabbage whitefly, Aleyrodes proletella L. in Düzce province, Turkey. International Agriculture Congress, 3-6 May 2018, Komrat-Gagauzya, Moldova, s. 99.
Mutlu, Ç., Duman, M., Karaca, V., Bayram, Y., Süer, İ.E. 2016. Karacadağ çeltiğinde Cicadellidae, Cixiidae ve Delphacidae (Hemiptera) türleri ile bunların popülasyonuna yabancı otların etkisi. Türkiye Entomoloji Bülteni, 6(4): 279-289.
Mound, L.A., Halsey, S.H. 1978. Whitefly of the World: A Systematic Catologue of the the Aleyrodidae (Homoptera) with Host Plant and Natural Enemy Data. British Museum and John Willy and Sons, Chichester-Newyork-Brisbonbe-Toronto, 340 p.
Nieuwhof, M. 1969. Cole Crops. London, Leonard Hill.
Richter, E., Hirthe, G. 2014a. Hibernation and migration of Aleyrodes proletella in Germany. Integrated Protection in Field Vegetables IOBC-WPRS Bulletin, 107: 143-149.
Richter, E., Hirthe, G. 2014b. First results on population dynamics and chemical control of Aleyrodes proletella in Germany. Integrated Protection in Field Vegetables IOBC-WPRS Bulletin, 107: 63-70.
Tunç, A., Turhan, N., Belli, A.H., Kişmir, A., Tekin, T., Kısakürek, N. 1983. Çukurova Bölgesi’nde beyazsinek (Bemisia tabaci Genn.)’in kışı geçirme durumu ve konukçularının tesbiti üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 23(1): 42-52.